Książeczka sanepidowska to potoczna nazwa książeczki sanitarno-epidemiologicznej. Jest to dokument potwierdzający brak w organizmie właściciela obecności pałeczek niektórych szczepów bakterii. Jej posiadanie jest wymagane od osób pracujących w branży medycznej, gastronomicznej, a także w każdym zawodzie, w którym ma się kontakt z dużą liczbą ludzi lub dziećmi poniżej 6. roku życia.
Należy zwrócić uwagę, że obowiązująca Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie reguluje obowiązku posiadania książeczki sanepidowskiej. Ustawa wspomina natomiast o orzeczeniu do celów sanitarno-epidemiologicznych.
W związku z faktem, że ustawa nie określa formy jaką powinno owe orzeczenie posiadać, książeczka sanepidowska w dalszym ciągu jest stosowana. Pełni ona rolę orzeczenia sanitarno-epidemiologicznych. Nazewnictwo nie ma to jednak większego znaczenia, gdyż procedura wyrobienia orzeczenia jest tożsama z poprzednią procedurą wyrobienia książeczki sanitarno-epidemiologicznej
Książeczka sanepidowska – kogo obowiązuje wymóg jej posiadania?
Wymóg książeczki sanepidowskiej najczęściej możemy spotkać w ogłoszeniach pracy związanych z gastronomią. Posiadać powinni ją osoby zatrudnione w zakładach produkcyjnych oraz miejscach sprzedaży artykułów spożywczych. Spośród zawodów, których wymogiem są badania sanepidowskie możemy wymienić piekarza, masarza, kucharza, kelnera i barmana.
Kolejną dziedziną zawodową w której wymagana jest książeczka sanepidowska jest branża medyczna. Obowiązkiem tym są objęci głównie lekarze, pielęgniarki, położne i salowe. Wymóg dotyczy także studentów kierunków medycznych w czasie praktyk zawodowych. Książeczka sanepidowska jest wymagana również od osób pracujących przy produkcji leków zażywanych doustnie.
Co więcej książeczke sanepidowską muszą posiadać również osoby pracujące w zawodzie, w którym ma się kontakt z dużą liczbą ludzi lub dziećmi poniżej 6. roku życia.
Co sprawdzają badania sanepidowskie wymagane do wyrobienia książeczki?
Badania sanepidowskie (sanitarno-epidemiologiczne) sprawdzają obecność pałeczek duru brzusznego, durów rzekomych A, B, C, pałeczki Salmonelli i Shigelli w organizmie padanego. W ramach badania możliwe jest wykrycie również prątków gruźlicy lub innych czynników chorobotwórczych.
Książeczka sanepidowska – jak wyrobić?
Książeczka sanepidowska wyrabiana jest w Stacji Sanitarno-Epidemiolgicznej, inaczej Sanepidzie. Aby wyrobić książeczkę konieczne jest pozostawanie materiału (wydzieliny) do badania.
Kolejno, po otrzymaniu wyników badań należy udać się do lekarza medycyny pracy, który może zlecić wykonanie dodatkowych badań.
Lekarz medycyny pracy po przeprowadzeniu badań oraz na podstawie wyników badań laboratoryjnych wydaje orzeczenie lekarskie. Orzeczenie może stwierdzić brak przeciwwskazań do wykonywania pracy, bądź czasowe lub trwałe przeciwwskazanie do jej wykonywania.
Ile jest ważna książeczka sanepidowska?
Ustawa dot. orzeczeń sanitarno-epidemiologicznych nie normuje okresów ważności takiego orzeczenia. Samą książeczkę sanitarno-epidemiologiczną wyrabia się raz na całe życie. Jednakże badania nie posiadające ważności bezterminowej, powinny być systematycznie powtarzane.
Decyzję o częstotliwości ponawiania badań wydaje lekarz medycyny pracy. Wpływ na ten okres mają wyniki badań lekarskich i laboratoryjnych, a także rodzaj wykonywanej pracy.
Ile kosztuje wyrobienie książeczki sanepidowskej? – koszty wyrobienia
Badania materiału na nosicielstwo prątków gruźlicy lub innych czynników chorobotwórczych, w zależności od placówki, to 50 – 100 złotych. Badanie lekarskie również kosztuje około 50-100 złotych. Koszt zakupu papierowej książeczki to około 5 złotych.
Przyjmuje się, że koszty wyrobienia książeczki sanepidowskiej w całości powinien pokryć pracodawca, jednakże w praktyce pracodawcy często próbują przenieść to obciążenie na pracownika.
Polecane wzory pism:
więcej porad
Wolny zawód oraz forma jego wykonywania
Wolny zawód jest pojęciem, którym posługuje się Kodeks spółek handlowych w odniesieniu do spółki partnerskiej. Nie precyzuje jego znaczenia, natomiast wskazuje rodzaje wolnych zawodów, które mogą być partnerami ww. spółki. Zgodnie z k.s.h. do wolnych zawodów zalicza się następujące zawody:
[reklama-ads]
adwokata;
aptekarza;
architekta;
inżyniera budownictwa;
biegłego rewidenta;
brokera ubezpieczeniowego;
doradcy podatkowego;
maklera papierów wartościowych;
doradcy inwestycyjnego;
księgowego;
lekarza;
lekarza dentysty;
lekarza weterynarii;
notariusza;
pielęgniarki;
położnej;
radcy prawnego;
rzecznika patentowego;
rzeczoznawcy majątkowego;
tłumacza przysięgłego.
Dodatkowo na podstawie oddzielnej ustaw wolny zawód może wykonywać psycholog.
Cechy wolnego zawodu
Przede wszystkim osoby wykonujące wolne zawody, aby je wykonywać muszą posiadać odpowiednie dla danego zawodu uprawnienia. Co więcej w doktrynie ugruntował się pogląd, że wolny zawód łączy się posiadaniem wysokich umiejętności i wiedzy.
[reklama-ads]
Dodatkowym wymogiem wolnego zawodu jest osobisty udział przy wykonywaniu danych czynności zawodowych. Osoba wykonująca wolny zawód musi również przestrzegać etosu zawodowego, zachowywać tajemnicę zawodową oraz ubezpieczyć się przed odpowiedzialnością za wszelkie czynności dokonywane w obrocie gospodarczym.
Wykonywanie większości wolnych zawodów łączy się z obowiązkiem zawarcia przez partnerów umowy ubezpieczenia OC w zakresie prowadzonej działalności zawodowej. Ubezpieczenie OC chroni spółkę za zobowiązania powstałe w wyniku działania konkretnego partnera.
[uwaga] Czytaj też: Spółka jawna – jak ją założyć?[/uwaga]
Spółka partnerska
Zgodnie z art. 86 k.s.h. osoby wykonujące wolne zawody mogą zakładać spółkę partnerską. Spółka partnerska jest spółką osobową prawa handlowego analogiczną do spółki jawnej, jednocześnie posiada ona różnice charakterystyczne tylko dla niej.
Różnicą miedzy spółką jawną a partnerską jest wymóg, aby partnerami w spółce partnerskiej były wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów (art.88 k.sh.). Wspólnicy spółki partnerskiej mogą wykonywać jeden lub więcej wolnych zawodów.
Jednakże przepisy szczególne nakładają pewne ograniczenia. Mianowicie, w ramach spółki partnerskiej wspólnikami mogą być wyłącznie osoby wykonujące określone, pokrewne wolne zawody, np. adwokat spółkę może prowadzić jedynie z adwokatami, radcami prawnymi, doradcami podatkowymi oraz rzecznikami patentowymi.
Partnerami w spółce partnerskiej bezwzględnie nie mogą zostać osoby nie będące osobami fizycznymi oraz osoby nieposiadające ważnych, wymaganych uprawnień zawodowych. Oznacza to, że partner spółki, który utracił stosowne uprawnienia, nie może być dłużej członkiem spółce partnerskiej (art. 100 k.s.h.).
[reklama-ads]
[rada]Przepisy k.s.h. nie stawiają żadnych wymogów, które mogą być partnerami w spółce jawnej. Osoby wykonujące wolne zawody mogą więc założyć także inną spółkę niż partnerską.[/rada]
Zindywidualizowana odpowiedzialność partnerów spółki
Tym co odróżnia spółkę partnerską od innych spółek prawa handlowego jest zindywidualizowanie odpowiedzialności partnerów w ramach wykonywania przez nich działalności zawodowej.
Przepisy art. 95 k.s.h. mówią wprost, że partner spółki partnerskiej nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce.
Nie ponosi odpowiedzialności również za zobowiązania spółki wynikające z działań osób podległych kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Jednocześnie umowa spółki może przewidywać, że partnerzy będą wspólnie ponosić odpowiedzialność za zobowiązania spółki (odpowiedzialność subsydiarną).
Wyłącznie w umowie spółki wspólnej odpowiedzialności partnerów, nie wyłączają zasady subsydiarności. Wierzyciel wciąż może zaspokoić się z majątku spółki niezależnie od tego, czy zobowiązanie powstało w związku z wykonywaniem zawodu przez jednego czy wszystkich partnerów. Dopiero przy egzekucji z majątku prywatnego partnerów ma znaczenie rodzaj ustalonej w umowie odpowiedzialności.
[reklama-ads]
[informacja]Podstawa prawna:
ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (U.2017.0.1577).
ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów.[/informacja]
Uprawnienia rodzicielskie ojca – pracownika
Uprawnienia rodzicielskie ojca, jakie przysługują mu w związku z zatrudnieniem na umowie o pracę to m.in.
urlop okolicznościowy;
urlop ojcowski;
urlop rodzicielski
urlop macierzyński;
urlop wychowawczy.
Urlop okolicznościowy
Urlop okolicznościowy „świeży przyszły tata” może otrzymać już w czasie ciąży żony. Zgodnie z rozporządzeniem ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. pracownik ma prawo do opieki nad członkiem rodziny maksymalnie do 14 dni w roku kalendarzowym. Za okres zwolnienia przysługuje pracownikowi zasiłek opiekuńczy w wysokości 80 proc. wynagrodzenia zasadniczego.
Natomiast od razu po narodzinach dziecka, z tego tytułu, pracownikowi przysługują dwa dni urlopu okolicznościowego. Czas ten daje pracownikowi prawo do wynagrodzenia, wyliczanego analogicznie jak przy urlopie wypoczynkowym.
Urlop ojcowski
Pracownikowi ojcu przysługuje urlop ojcowski w wymiarze dwóch tygodni. Pracownik otrzymuje go na swój pisemny wniosek, który powinien zostać złożony nie później niż siedem dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Urlop ojcowski przysługuje pracownikowi do czasu ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia.
[uwaga]Polecany wzór pisma: Wniosek o przerwanie urlopu wychowawczego z powodu ciąży wzór[/uwaga]
Urlop macierzyński
Wbrew mylącej nazwie, do urlopu macierzyńskiego prawo posiadają oboje rodzice. Wymiar urlopu jest uzależniony od liczby urodzonych dzieci w czasie jednego porodu. Może wynosić od 20 do 37 tygodni.
Wymiar urlopu będzie wynosił:
20 tygodni w przypadku narodzin jednego dziecka przy jednym porodzie;
31 tygodni w przypadku narodzin dwójki dzieci przy jednym porodzie;
33 tygodni w przypadku narodzin trójki dzieci przy jednym porodzie;
35 tygodni w przypadku narodzin czwórki dzieci przy jednym porodzie;
37 tygodni w przypadku narodzin piątki i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Pierwsze 8 tygodni przysługują jedynie matce dzieci, natomiast po tym okresie, w sytuacji, gdy matka wymaga hospitalizacji, ojciec może wykorzystać następną część urlopu. Czas wykorzystanego przez ojca urlopu macierzyńskiego musi odpowiadać okresowi hospitalizacji matki.
Po 14 tygodniach urlopu macierzyńskiego matka może całkowicie zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca. Urlop macierzyński ojca powinien przypadać bezpośrednio po dniu zakończenia urlopu przez matkę.
Zasadą jest, że łączny wymiar urlopu obojga rodziców z tytułu urlopu macierzyńskiego nie może przewyższać całkowitego wymiaru tego urlopu.
Urlop rodzicielski
Z urlopu rodzicielskiego można skorzystać bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Jego wymiar to 32 lub 34 tygodnie, w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.
Z urlopu rodzicielskiego mają prawo korzystać oboje rodzicie. W sytuacji, kiedy oboje rodziców chce z niego korzystać, łączny czas trwania ich urlopów nie może przekroczyć wyznaczonego okresu (32 lub 34 tygodni). Rodzice mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego w maksymalnie 4 częściach. Pierwszy z tych okresów powinien przypadać bezpośrednio po okresie urlopu macierzyńskiego.
Rodzice mogą wykorzystać ten urlop do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat. Dodatkowo 16 tygodni urlopu rodzicielskiego można wykorzystać w innym terminie, który nie przypada bezpośrednio po poprzedniej części urlopu.
Urlop wychowawczy
Urlop wychowawczy może zostać wykorzystany przez obojga rodziców do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. W przypadku dziecka niepełnosprawnego termin wykorzystania dodatkowego urlopu wychowawczego wydłuża się do 18. roku życia.
Aby rodzice mogli udać się na urlop wychowawczy, muszą być pracownikami przez co najmniej sześć miesięcy.
Urlop wychowawczy to maksymalnie 36 miesięcy. Wymiaru urlopu nie może wykorzystać wyłącznie jeden rodzic, okres ten musi zostać podzielony na oboje rodziców. Pełny wymiar urlopu będzie przysługiwał ojcu wyłącznie w sytuacji, gdy matka dziecka nie żyje, lub gdy matka dziecka została ograniczona, lub pozbawiona władzy rodzicielskiej.
[rada]Oboje rodzice mogą przebywać na urlopie wychowawczym jednocześnie.[/rada]
W czasie urlopu pracownikowi nie przysługuje prawo do wynagrodzenia. Urlop wychowawczy wlicza się jednak do okresu zatrudnienia.
Warto pamiętać, że ojciec, który chce skorzystać z urlopu wychowawczego, powinien złożyć pisemny wniosek u pracodawcy nie później niż 21 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu.
Dni na opiekę
Pracownik, który wychowuje co najmniej jedno dziecko do 14. roku życia, ma prawo do dwóch dni urlopu w ciągu roku kalendarzowego. Wymiar ten nie ulega zwiększeniu w związku z posiadaniem większej liczby dzieci.
Ochrona pracownika-ojca
Pracownik ojciec nie może zostać zwolniony z pracy, w czasie kiedy przebywa na urlopie ojcowskim, macierzyńskim oraz rodzicielskim. Natomiast po zakończeniu ww. urlopów pracodawca musi dopuścić pracownika do pracy.
Pracodawca nie może również, bez zgody pracownika będącego ojcem dziecka do lat 4, zatrudnić go w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz nie może delegować go poza stałe miejsce pracy.
