RODO – czy trzeba się bać?

Do wejścia  w życie RODO pozostało już niewiele czasu. Kontrowersji oraz wielkich niewiadomych, których przysparza ta regulacja europejska jest naprawdę wiele. Z jednej strony trzeba przyznać, że regulacja ta jest korzystna dla osób fizycznych, których dane podlegają przetwarzaniu. Z drugiej strony RODO jest aktualizacją przepisów uwzględniającą zmiany społeczne ostatniej dekady i dostosowującą regulacje krajów członkowskich do obecnych realiów.

Korzystnym dla konsumentów przepisem powinien być w szczególności art. 20 Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych. To dzięki niemu każdy będzie mógł skorzystać z przysługującego mu prawa do przenoszenia danych osobowych. To pociąga za sobą obowiązek dla administratorów danych osobowych szybkiego reagowania na zapytania o przekazanie innemu administratorowi takich danych osobowych, w których posiadaniu obecnie jest.

Jest to z pewnością wygodne rozwiązanie dla osób chcących przemieszczać swoje dane między różnymi instytucjami. Co więcej, stwarza to możliwość szybszego i mniej czasochłonnego procesu gromadzenia i udostępniania danych. Niemniej jednak, ułatwienie to przynosi wiele korzyści dla przenoszących, ale zarazem generuje koszty. Nie wszyscy administratorzy danych osobowych posiadają odpowiednie systemy gromadzenia i udostępniania danych. W związku z powyższym zostaną oni zobowiązani do zakupu między innymi takiego oprogramowania.

Nowe formy zgody na przetwarzanie danych osobowych a RODO

Nowymi zagadnieniami wprowadzanymi przez RODO w kontekście wyrażania zgody na przetwarzanie danych osobowych są między innymi:

  • Obowiązek wykazania, że dane, które są przetwarzane przez administratora zostały pozyskane za zgodą danej osoby;
  • Wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osoby poniżej 16 roku życia za oświadczeniem opiekuna prawnego;
  • Wyraźne określenie czego dotyczy dana zgoda na przetwarzanie oraz skonstruowanie opisu przedmiotu danej zgody w sposób jasny, zrozumiały oraz napisany prostym językiem.
  • Unormowanie dobrowolności i obowiązek zapewnienia niezależności zgody na przetwarzanie od wykonania umowy;
  • Obowiązek informowania o możliwości wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych.

Ciekawym z punktu widzenia prawa jest wprowadzenie zgody opiekuna prawnego na wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych dla osoby poniżej 16 roku życia. Rozporządzenie pozostawia państwom członkowskim pewną dobrowolność co do decyzji ustalenia tego progu. Maksymalny próg, który może być ustalony przez ustawodawstwo krajowe, do wyrażenia zgody na przetwarzanie danych bez zgody opiekuna prawnego będzie wynosić 13 lat.

Prawo do wniesienia sprzeciwu – charakterystyka w ujęciu RODO

Istotnym  z punktu widzenia konsumenta jest prawo do wniesienia sprzeciwu. W obecnym ujęciu prawnym zjawisko takie funkcjonuje, jednakże cechuje się słabszą ochroną prawną osób, których dane podlegają przetwarzaniu. W szczególności to prawo jest ważne dla przedsiębiorstw świadczących usługi typu call center. Otóż w rozumieniu RODO są oni najprawdopodobniej nieraz współadministratorami bądź osobami, którym owe dane zostały przekazane.

Jeżeli osoba, której dane są przetwarzane wniesie do administratora sprzeciw wobec ich dalszemu przetwarzaniu, to administrator jest zobowiązany do zaprzestania kontynuacji takiej czynności. Co więcej, taki sprzeciw może być wniesiony również poprzez  Internet. Ma to znaczenie w szczególności dla zjawiska marketingu bezpośredniego  oraz przetwarzania w ramach popularnego obecnie terminu big data.

Zwiększone ryzyko

Wskazana powyżej sytuacja może prowadzić do zwiększonego ryzyka, że administrator po prostu może przeoczyć fakt zgłoszenia owego sprzeciwu. Oczywistym jest, że jest to sytuacja niedopuszczalna, niemniej jednak realna. Kary, które mogą zostać nałożone za kontynuację przetwarzania danych osobowych są wysokie i mogą uprzykrzyć życie nieuważnych przedsiębiorców. Stąd zalecane jest bieżące kontrolowanie przepływu takich informacji i jak najszybsze reagowanie.

Wspomniane zostało w poprzednim akapicie o wymogu poinformowania o możliwości wycofania zgody na przetwarzanie. Identycznie jest w przypadku sytuacji wniesienia sprzeciwu przez osobę, której dane podlegają przetwarzaniu. RODO wprowadza wymóg informowania o danej możliwości nie później niż przy okazji pierwszej komunikacji z osobą, której przetwarzane dane dotyczą.

RODO – czy trzeba się bać?

Poruszone kwestie w artykule są ziarnkiem piasku na pustyni.  Zmiany wymuszą przede wszystkim masowe dostosowywanie systemów przechowywania danych osobowych. Powstaną duże koszty związane z potrzebą modernizacji. Zalecane jest podejmowanie czynności adaptacyjnych jak najszybciej. Jednak wywoływany strach przed tą niewiadomą powinien ulec pomniejszeniu, głównie przez fakt, że poruszane przez RODO kwestie są dość bliskie życiu codziennemu. Dla własnego bezpieczeństwa zawsze warto skorzystać z usług specjalisty, który pomoże w zaadaptowaniu obecnego systemu administrowania do nadchodzących zmian.

 

Podstawa prawna:

  • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych.
 

Autor: Przemysław Szot

Admin
Admin

więcej porad

Świadczenie rehabilitacyjne

Świadczenie rehabilitacyjne jest to forma świadczenia socjalnego, które przysługuje choremu, który jest niezdolny do pracy, po wykorzystaniu przez niego okresu zasiłkowego, tj. 182 lub 270 dni. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dodatkowym warunkiem jest okoliczność, iż dalsze leczenie lub rehabilitacja chorego rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne na jak długo? Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. Przysługuje ono za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Po upływie 12 miesięcy ubezpieczony albo zostaje uznany za zdolnego do pracy, albo zapada decyzja o przyznaniu mu renty z tytułu niezdolności do pracy. Jaka stawka? Przez okres pierwszych trzech miesięcy świadczenie rehabilitacyjne wynosi 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, kolejno za dalszą część miesięcy choremu przysługuje świadczenie w wysokości 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Jeżeli jednak niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży, świadczenie rehabilitacyjne przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Świadczenie rehabilitacyjne nie dotyczy osób chorych, które: mają przyznaną emeryturę; pobierają zasiłek dla bezrobotnych albo zasiłek lub świadczenie przedemerytalne, mają przyznaną rentę za niezdolność do pracy, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne bądź przebywają na urlopie dla poratowania zdrowia; przebywają na urlopie bezpłatnym albo na urlopie wychowawczym; odbywają karę pozbawienia wolności albo są osobą tymczasowo aresztowaną i nie posiadają skierowania do pracy.   [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.[/informacja]  

Kary administracyjne o charakterze pieniężnym

Kary administracyjne zostały wprowadzone przez Kodeks postępowania administracyjnego w sposób rozbudowany.  Przepisy kodeksu przewidują również możliwość odstąpienia od wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej. Nowelizacji k.p.a., która weszła 1 czerwca 2017 r., wprowadziła jednolite standardy wymierzania i nakładania kar oraz warunki odstąpienia od ich wymierzenia. Dzięki temu kary administracyjne stały się bardziej adekwatne do stopnia zawinienia. W jaki sposób organ wymierza karę? Organ nakładając karę administracyjną, zgodnie z art. 189d k.p.a., jest zobowiązany do określenia jej wymiaru, biorąc pod uwagę: okoliczności naruszenia prawa – organ musi w szczególności wziąć pod uwagę potrzebę ochrony życia i zdrowia; ochrony mienia w znacznych rozmiarach; ochrony ważnego interesu publicznego; interesu strony w złamaniu prawa oraz czas trwania tego naruszenia; częstotliwość niedopełniania obowiązku albo naruszania zakazu tego samego rodzaju w przeszłości; poprzednie karania za ten sam czyn, będący naruszeniem obowiązującego prawa. Chodzi tu o przestępstwo, przestępstwo skarbowe, wykroczenie lub wykroczenie skarbowe; stopień przyczynienia się przez stronę do powstania naruszenia prawa; działania podjęte przez stronę, w celu uniknięcia skutków naruszenia prawa; wysokość korzyści lub straty której strona starała się uniknąć. warunki osobiste strony – w przypadku osób fizycznych organ administracyjny powinien wziąć pod uwagę właściwości i cechy charakteru oraz zachowanie się strony przed i po złamaniu przez nią prawa. Jeżeli jednak przepis k.p.a. określa wysokość kary w sposób bezwzględny, wtedy organ nie może w jakikolwiek sposób obniżyć wysokości kary lub od niej odstąpić. Kiedy organ administracyjny może odstąpić od wymierzenia kary? Co do zasady, organ administracyjny jeżeli uzna to za stosowne, może zastosować przepisy o odstąpieniu od nałożeniu kary. Organ przed nałożeniem kary pieniężnej powinien rozważyć czy stronę bezwzględnie należy ukarać czy też należy odstąpić od wymierzenia kary. Przepis art. 189f § 1 k.p.a. wskazuje, że organ obligatoryjne odstąpi od nałożenia kary pieniężnej, jeżeli: waga naruszenia prawa jest znikoma, a strona zaprzestała naruszenia; za to samo zachowanie prawomocną decyzją na stronę została uprzednio nałożona administracyjna kara pieniężna przez inny uprawniony organ administracji publicznej. Organ odstąpi od nałożenia kary, także w przypadku gdy za ten sam czyn strona została prawomocnie ukarana za wykroczenie lub wykroczenie skarbowe; bądź też prawomocnie skazana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe i kara ta spełnia cele, dla których miałaby być nałożona administracyjna kara pieniężna. Z kolei, zgodnie z art. 189f § 2 k.p.a., w przypadkach innych niż wymienione powyżej, jeżeli pozwoli to na spełnienie celów, dla których miałaby być nałożone kary administracyjne, organ administracji publicznej, może odstąpić od ich wymierzenia, jeżeli strona: dobrowolnie usunęła naruszenie prawa; powiadomiła właściwy podmiot o stwierdzonym naruszeniu prawa. Organ administracji publicznej w tych wypadkach może poprzestać na pouczeniu, o ile strona przedstawi dowody, potwierdzające wykonanie postanowienia. [uwaga]Czytaj też: Terminy postępowania administracyjnego uregulowane przez kpa[/uwaga] Jakie są zasady udzielenia ulg w wykonaniu kar administracyjnych? W uzasadnionych, ważnym interesem strony lub interesem publicznym, przypadkach organ administracji publicznej może odroczyć terminy wykonania kary, rozłożyć ją na raty bądź nawet umorzyć. Oznacza to więc, że strona po nałożeniu na nią kary, może starać się o udzielenie jej ulgi w wykonaniu tejże kary. Wniosek taki musi zostać właściwie uzasadniony i złożony w siedzibie organu, który taką karę nałożył. Skorzystanie z ulg może stanowić pomoc publiczną albo pomoc de minimis. Wyłączenie odpowiedzialności strony za delikt administracyjny W przypadku, gdy do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej, strona nie podlega ukaraniu. Oznacza to, że organ administracyjny nie wszczyna postępowania administracyjnego, zaś wszczęte umarza. Aby przyjąć brak podstaw do ukarania, musi zachodzić związek przy­czynowo-skutkowy między naruszeniem prawa a zdarzeniem uznanym za siłę wyższą. Siła wyższa to zdarzenie zewnętrzne, niezależne od strony, niemożliwe do przewidzenia oraz takie, którego skutkom nie można zapobiec. Przykładem może być  działanie sił przyrody, takie jak powódź czy pożar. Terminy związanie z karami administracyjnymi Zgodnie z art. 189g k.p.a. administracyjna kara pieniężna nie może zostać nałożona, jeżeli upłynęło pięć lat od dnia naruszenia prawa albo wystąpienia skutków naruszenia prawa. Dodatkowo kara taka nie podlega egzekucji, jeżeli upłynęło pięć lat od dnia, w którym kara powinna być wykonana. Przerwanie biegu terminu przedawnienia  Przepis art. 189h §1 k.p.a. wskazuje, że bieg terminu przedawnienia kar administracyjnych przerywany jest w przypadku ogłoszenia upadłości strony. Biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego. Z kolei, zgodnie z art. 189h § 3 k.p.a. jeżeli ogłoszenie upadłości strony nastąpiło przed rozpoczęciem biegu terminu przedawnienia nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, bieg tego terminu rozpoczyna się od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego. Kiedy bieg terminu przedawnienia się nie zaczyna lub zostaje zawieszony?  Art. 189h §4 pkt 1-3 k.p.a. wskazuje wprost, ze bieg terminu przedawnienia nałożenia kary nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu z dniem: wniesienia środka zaskarżenia od decyzji; wniesienia żądania ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa; doręczenia zarządzenia zabezpieczenia. Rozpoczęcie biegu lub podjęcie terminu przedawnienia Zgodnie z § 5 pkt 1-3 z art. 189h k.p.a. termin przedawnienia nałożenia administracyjnej kary pieniężnej rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu: uprawomocnienia się orzeczenia; uprawomocnienia się orzeczenia lub ogłoszenia prawomocnego orzeczenia w sprawie ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa; zakończenia postępowania zabezpieczającego.   [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 23, z późn. zm.).[/informacja]