Czym jest konkurs wie każdy – jest to rodzaj „zawodów”, w których udział biorą uczestnicy prezentujący swoją twórczość lub wykonujący określone czynności, licząc na wygraną przyrzeczoną przez organizatorów lub prestiż związany z renomą organizatora. Konkurs w mediach społecznościowych rządzi się podobnymi prawami, z tym, że zazwyczaj nagrody są symboliczne, a wymagania stawiane przed uczestnikami należy bardziej traktować w formie zabawy. Jak jednak wygląda to od strony prawnej? Czym tak naprawdę jest instytucja konkursu i w jaki sposób reguluje ją Kodeks cywilny?
Mając na uwadze art. 921 KC konkurs stanowi szczególną formę przyrzeczenia publicznego. Nie ma znaczenia czy będzie to mały konkurs w mediach społecznościowych czy ogromne przedsięwzięcie organizowane przez renomowaną organizację.
W ramach tego rodzaju przyrzeczenia nagrodzony ma zostać podmiot, który najlepiej – w ocenie sądu konkursowego – wykonał oznaczoną czynność. Cel konkursu może być różny, od tego związanego z wygraną atrakcyjnej nagrody, przez możliwość nawiązania współpracy z organizatorem, po uzyskanie prestiżu i popularności.
Jak podkreśla się w piśmiennictwie, konkurs nastawiony jest na kryterium jakościowe, a nie ilościowe (na kryterium ilościowe nastawione są zawody, np. w największej ilości zjedzonych pierogów na czas).
Od konkursu uregulowanego w art. 921 KC należy odróżnić konkurs przeprowadzany w ramach zamówień publicznych.
Co konkurs powinien posiadać?
Konkurs jako przyrzecznie publiczne musi być prowadzone zgodnie z określonymi zasadami, określonymi w treści przyrzeczenia. Zwyczajowo przyjmuje się, że taka treść przyrzeczenia konkursowego nazywana jest regulaminem konkursowym. Regulamin ten nie musi być nadto rozbudowany, musi natomiast posiadać wszystkie warunki wskazane w ustawie. Przyrzeczenie konkursowe musi określać co najmniej:
- rodzaj wymaganego dzieła lub czynności;
- termin, w ciągu którego można ubiegać się o nagrodę;
- podmiot, który rozstrzyga o dopuszczeniu do konkursu oraz o przyznaniu nagrody konkursowej – nazywany jest sądem konkursowym;
- warunki nabycia przez przyrzekającego własności nagrodzonego – o ile celem konkursu jest uzyskanie przez organizatora określonego dzieła.
Regulamin konkursowy, aby był wiążący dla przyrzekającego i uczestników konkursu, musi być wyraźnie oznaczony w ogłoszeniu danego konkursu.
Nagroda w konkursie
Konkurs musi przewidywać nagrodę. Zazwyczaj jest to rodzaj korzyści majątkowej, chociaż bywają również tzw. nagrody honorowe, np. dyplomom. Jeżeli regulamin nie określa dokładnie rodzaju i charakteru nagrody, przyjmuje się, że chodzi o zapłatę kwoty pieniężnej.
Ustalenie nagrody stanowi jednostronną czynność prawną. Oznacza to również, że konkurs może być zorganizowany jedynie przez podmiot posiadający zdolność do czynności prawnych. W razie braku takiej zdolności podmiot może działać przez przedstawiciela ustawowego.
Czy ustalenie terminu jest ważne?
Obowiązek zastrzeżenia terminu jest jedną z najistotniejszych przesłanek ważności konkursu. Konieczność ustalenia terminu rozstrzygnięcia konkursu jest wprowadzone po to, aby nie dochodziło do sytuacji, gdy przyrzekający nie wydaje nagrody, z uwagi na „cały czas trwający i nierozstrzygnięty konkurs”, twierdząc np. że wykonanie czynności konkursowej nie jest jeszcze tak dobre, jak tego wymaga.
Takie zachowanie organizatora naruszałoby interesy uczestników, którzy poświęcając swój czas i inne środki na wykonanie oznaczonej przez przyrzekającego czynności, ponieśliby sposób oczywisty straty.
Termin jest prawnym warunkiem skuteczności konkursu. Uznaje się zatem, że brak określenia terminu powoduje nieważność przyrzeczenia konkursowego. Nie tylko nieustalenie terminu może powodować nieważność konkursu, ale również termin nadmiernie długi ze względu na charakter oznaczonej czynności.
Niemożliwa jest także zmiana terminu ogłoszonego już konkursu. Wyjątek stanowi wyłącznie sytuacja, w której organizator zastrzegł sobie taką możliwość w regulaminie przyrzeczenia, określając przy tym przesłanki upoważniające do dokonania takiej zmiany.
Ustawa odnosi się jedynie do terminu, w ciągu którego można ubiegać się o nagrodę. Nie wskazała jednak o konieczności określenia terminu na wybór najlepszego dzieła lub czynności. Określenie terminu, w którym można ubiegać się o nagrodę nie jest bowiem tożsame z terminem, w którym organizator dokona wyboru i przyzna nagrodę.
Jeśli termin taki nie został oznaczony w regulaminie przyjmuje się, że termin ten powinien być adekwatny do rodzaju przedmiotu konkursu oraz liczby uczestników biorących udział w konkursie, tj. sąd powinien mieć tyle czasu, aby móc ocenić wszystkie prace czy czynności oraz dokonać wyboru „na spokojnie”.
Sąd konkursowy
Do ustalenia prac odpowiadających warunkom konkursu oraz wybór pracy zwycięskiej zostaje powoływany sąd konkursowy. Uznaje się, iż decyzja sądu jest ostateczna. Nie ma od jego decyzji odwołania, również do sądów powszechnych.
Jedynie wyjątkowo dopuszcza się kontrolę formalną, dotyczącą trybu postępowania konkursowego. Ma to jednak miejsce jedynie w zakresie, w jakim konkurs dotyczy zdarzeń obiektywnych.
Za rozstrzygnięcie konkursu odpowiedzialność ponosi organizator. Jeżeli zatem sąd konkursowy nie dokona wyboru, uczestnicy mogą dochodzić od organizatora zwrotu wydatków i kosztów poniesionych w związku z ubieganiem się o nagrodę. Podkreślenia wymaga również, że to organizator konkursu jest odpowiedzialny za wypłatę nagrody, nawet jeżeli sąd jest organem odrębnym od przyrzekającego.
Konkurs a nabycie praw do przedmiotów własności intelektualnej
Co do zasady prawa do własności intelektualnej stanowiącej prace konkursowe, nie przechodzą na organizatora jako skutek nagrodzenia dzieła. Aby do tego doszło musi być to zastrzeżone w przyrzeczeniu.
Przy czym skuteczność takiego zapisu dotyczy wyłącznie praw majątkowych. Prawa osobiste do przedmiotów własności intelektualnej są niezbywalne. Nabycie konkursowe może dotyczyć również praw pokrewnych, np. artystycznych, wykonań itp.
Chwilą przejścia praw autorskich jest chwila wypłaty nagrody. Przejście praw nie wymaga dodatkowych czynności formalnych.
więcej porad
Loteria promocyjna – jak ją zorganizować?
Loteria promocyjna z definicji to gra hazardowa, w której uczestniczą osoby, które swój los otrzymały wraz z towarem lub usługą, które nabyły u organizatora loterii. Loteria dla zwycięzców oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe, np. swoje produkty.
Ten drugi rodzaj nagród jest bardzo popularny w zabawach organizowanych przez duże sieci producentów lub dystrybutorów urządzeń RTV i AGD. Loteria jest jednak mocno złożoną instytucją, jeżeli chodzi o formalności oraz koszty.
[reklama-ads]
Wydaje się zatem, że organizowanie tego typu gier przeznaczone jest w większym stopniu dla większych przedsiębiorstw o „bardziej zasobnym portfelu” oraz możliwościach organizacyjnych.
Nikt jednak nie twierdzi, że i mały przedsiębiorcą nie może zorganizować loterii na mniejszą skalę. Jak podmiot by jednak tego nie czynił, w pierwszej kolejności powinien zapoznać się z problematyką loterii promocyjnej. O tym poniżej
Loteria – czym jest dokładnie?
Jak zostało wspomniane we wstępie loteria jest jedną z gier hazardowych. Jej materia jest uregulowana specjalnym aktem prawnym – ustawą o grach hazardowych (dalej zwanym ustawą). Loteria w rozumieniu art. 2 ustawy jest grą losową. Może być urządzana w sposób tradycyjny – przy użyciu fizycznych maszyn losujących, jak i przez sieć Internet.
[reklama-ads]
Cechą charakterystyczną loterii jest niezbędność zapewnienia wygranej w formie pieniężnej lub rzeczowej. Wynik gry zależy przede wszystkim od przypadku. Loteria stanowi grę, w której uczestnicy nabywają numerowane bilety, tzw. losy, a o ich wygranej decyduje losowanie, czyli wybór jednego lub kilku losów dokonany w sposób całkowicie niezależny od organizatora czy uczestników.
Elementem charakteryzującym loterię jest element losowości decydujący o przyznaniu nagrody. W tym wypadku, niezależnie od cech uczestnika, jego umiejętności, wiedzy czy zaangażowania w zabawę, każdy los ma równe szanse na wygraną, gdyż ona zależy wyłącznie od przypadku, tzw. ślepego trafu.
Mając powyższe na uwadze, należy zatem przyjąć, iż aby móc uznać daną grę za grę losową, musi ona spełniać łączne dwa warunki:
wynik gry zależy w szczególności od przypadku;
zwycięzca otrzymuje wygraną w formie rzeczowej lub pieniężnej.
[reklama-ads]
[paragraf]Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 grudnia 2014 roku, sygn. akt: II GSK 1713/13:
„Przepis art. 2 ust. 1 zd. pierwsze ustawy o grach hazardowych należy tak wykładać, że w sytuacji, gdy wynik jakiegokolwiek etapu przedsięwzięcia jest przypadkowy, a więc niezależny od woli (wiedzy, zręczności) uczestnika gry, to należy przyjąć, że etap ten ma wpływ na ostateczny wynik gry, co przesądza o jej losowym charakterze".[/paragraf]
Ustawa wyróżnia cztery różne rodzaje loterii:
loteria pieniężna – w grze uczestniczą osoby, które nabyły los lub inny dowód udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane pieniężne. Pula do wygrania jest częścią sumy wpłat za losy;
loteria fantowa – w grze uczestniczą osoby, które nabyły los lub innego dowód udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe;
loteria promocyjna – w grze uczestniczą osoby, które nabyły dany towar, usługę lub inny dowód udziału, który zgodnie z zasadami loterii pozwala na nieodpłatny udział w loterii. Urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe;
loteria audioteksowa – w grze uczestniczą osoby, które przez odpłatne połączenie telefoniczne lub wysyłanie wiadomości tekstowych z użyciem publicznej sieci telekomunikacyjnej, dokonały zgłoszenia w grze. Najczęściej tego typu loteria wiąże się z dokonaniem danego produktu oferowanego przez organizatora loterii.
[reklama-ads]
To, co jeszcze odróżnia powyżej wspomniane rodzaje loterii jest ich dostępność ze względu na wiek uczestników. Co do zasady wszystkie gry hazardowe są przeznaczone dla osób pełnoletnich. Wyjątek stanowią loterie promocyjne i fantowe – w nich mogą uczestniczyć małoletni, którzy ukończyli 13 lat.
Jest to wprost wskazane w przepisie art. 27 ust. 2 ustawy o grach hazardowych, który mówi, że: „w grach hazardowych, z wyjątkiem loterii fantowych oraz loterii promocyjnych, mogą uczestniczyć wyłącznie osoby, które ukończyły 18 lat”.
Granica wieku 13 i 18 lat wynika z Kodeksu cywilnego, który wskazuje, iż osoby między 13 i 18 rokiem życia posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Pełną zdolność osiągają dopiero po ukończeniu 18 roku życia.
[uwaga]Czytaj też: Konkurs i loteria – co wybrać do promocji[/uwaga]
Loteria promocyjna – wymogi
[reklama-ads]
Jeżeli niestraszna Ci biurokracja, formalizm oraz koszty i zdecydowałeś/aś się na loterię promocyjną, śpieszymy z pomocą. Poniżej opiszemy podstawową ścieżkę, jaka będzie Cię czekała, aby w pełni leganie zorganizować grę.
Loterię promocyjną co do zasady organizuje się, aby zwiększyć sprzedaż swoich towarów i usług. W praktyce wygląda to tak, że konsument/klient nabywa dany produkt, w zamian za co (prócz towaru lub usługi) otrzymuje również szansę na wygraną w loterii. Zorganizowanie takiej gry wymaga jednak zezwolenia. Wydaje je dyrektor właściwej izby administracji skarbowej.
[rada]Jeśli będzie korzystać z maszyny losującej, masz obowiązek zarejestrowania jej u dyrektora właściwej izby administracji skarbowej.[/rada]
Organizatorem może zostać każdy pomiot, zarówno osoba fizyczna prowadzącą działalność gospodarczą, spółka cywilna, osoba prawna (np. spółki kapitałowe, fundacje, szkoły wyższe), jak również jednostka organizacyjna, która nie posiada osobowości prawnej, której jednak ustawa przypisuje zdolność prawną (np. spółki osobowe).
[reklama-ads]
Wniosek o zezwolenie
Najważniejszy jest wniosek o wydanie zezwolenia na urządzenie loterii promocyjnej. Z racji tego, że organ celny jest związany 2 miesięcznym terminem na jego rozpatrzenie, wniosek powinien został złożony dostatecznie wcześniej, aby nie okazało się, że termin loterii został ustalony na dzień, w którym nie będzie dalej wiedział/ła, czy organizacja gry jest legalna.
Wniosek można złożyć drogą tradycyjną, tj. osobiście w urzędzie lub przy pomocy operatora pocztowego lub drogą wirtualną, tj. elektronicznie za pomocą usługi internetowej.
Wniosek składamy do izby administracji skarbowej, na obszarze której urządzamy loterię. Jeżeli gra ma być obejmować obszar działania więcej niż jednej izby, wniosek należy zgłosić do tej izby, która:
jest odpowiednia według Twojego miejsca zamieszkania lub siedziby twojej firmy;
jest odpowiednia według siedziby Twojego oddziału – jeśli jesteś przedsiębiorcą zagranicznym;
jest odpowiednia według miejsca, w którym przedstawiciel Twojej firmy prowadzi działalność;
jeżeli żadne z powyższych nie dotyczy Twojej firmy - wniosek złóż do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie.
[rada]Zezwolenie jest ważne maksymalnie 2 lata.[/rada]
[reklama-ads]
[paragraf]Przepis art. 39 ustawy o grach hazardowych:
Wniosek o udzielenie zezwolenia na urządzenie loterii promocyjnej powinien zawierać:
1. nazwę i status prawny podmiotu występującego z wnioskiem, w przypadku spółek handlowych również numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego prowadzącego działalność za pośrednictwem oddziału, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym tego oddziału;
2. dane osobowe (imiona, nazwiska, obywatelstwo, miejsce zamieszkania, rodzaj oraz serię i numer dokumentu tożsamości) osób zarządzających podmiotem oraz reprezentujących podmiot występujący z wnioskiem;
3. określenie obszaru, na którym planuje się urządzenie loterii;
4. określenie czasu, w którym planuje się urządzenie loterii;
5. bankowe gwarancje wypłat nagród;
6. projekt regulaminu loterii;
7. dokumenty potwierdzające legalność źródeł pochodzenia środków finansowych przeznaczonych na organizację loterii;
8. aktualne zaświadczenia o niezaleganiu z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, należności celnych oraz składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. [/paragraf]
Wszelkie załączniki dołączane do wniosku powinny być w oryginale lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem (notarialnie).
Loteria promocyjna - ile za nią zapłacisz?
[reklama-ads]
Loteria promocyjna nie jest grą darmową. Organizator jest obowiązany do wniesienia opłaty. Wynosi ona 10% wartości puli nagród, jednak nie mniej niż 50% kwoty bazowej. Kwota bazowa w 2022 r. wynosi 5774,13 zł. Obliczając opłatę kwotę należy zaokrąglić do pełnego złotego.
[rada] Organizator ma obowiązek zapewnić nadzór nad grami hazardowymi. Nadzorca gier hazardowych musi legitymować się obyciem specjalnego szkolenia.[/rada]
Konkurs i loteria – co wybrać do promocji
Aby zdobyć większy ruch na profilach społecznościowych warto „zmusić” obserwujących do aktywności. Odrobina rywalizacji i możliwość wygrania nagród z całą pewnością będzie tym, co zachęci aktualnych, jak i nowych followersów do napisania komentarzy, zostawienia łapki w górę czy udostępnienia wpisu.
Dobrze przemyślany konkurs lub loteria zwiększy ruch na profilach społecznościowy, co z kolei może przełożyć się na wyższą sprzedaż.
[reklama-ads]
Konkurs a loteria – czym się różni?
Mimo iż wielu osobom oba te pojęcia mogą wydawać się podobne, to jedyne co je łączy to możliwość zdobycia nagrody. Przy czym przy konkursie będzie to wyróżnienie za najlepszą pracę, przy loterii mamy natomiast do czynienia ze standardową wygraną losową.
Tym co zasadniczo będzie odróżniało konkurs od loterii to kto lub co decyduje o wygranej. W konkursie o zwycięstwie uczestnika decyduje jego talent i umiejętności oraz ocena dokonana przez tzw. sąd konkursowy.
W przypadku loterii jest to wyłącznie ślepy traf, przypadek. Wynika to z faktu, że w konkursie mogą wziąć jedynie osoby, które spełnią szczegółowe wymogi określone przez organizatora, np. stworzą dane dzieło. W loterii udział może wziąć każdy, kto zgłosi chęć wystartowania w losowaniu lub kupi los (w zależności od ustalonych zasad).
[reklama-ads]
Konkurs – prosty sposób na zabawę
Konkurs jest rodzajem przyrzeczenia publicznego, w którym nagroda oferowana jest za najlepszą czynność lub najlepszy rezultat (dzieło). Dodatkowo, zgodnie z art. 921 KC, regulamin konkursu musi oznaczać termin ubiegania się o nagrodę oraz określać warunki udziału w konkursie.
Konkurs w zasadzie jest to procedura oparta na mechanizmie rywalizacji o nagrodę, mająca na celu osiągnięcie najwyższego poziomu umiejętności lub jakości i dokonanie wyboru najlepszego rezultatu lub czynności.
W zamian za to laureat otrzymuje umówioną wcześniej nagrodę. Ocena, czy i które dzieło lub czynność zasługuje na nagrodę, należy do przyrzekającego, chyba że w przyrzeczeniu nagrody zastrzeżono inaczej.
[reklama-ads]
Konkurs nie został obwarowany zbyt wieloma wymogami. Na jego organizację nie potrzeba żadnych zezwoleń, nie trzeba go również zgłaszać do żadnych organów administracyjnych. Ogłaszając konkurs należy pamiętać jednak o sporządzeniu regulaminu. Należy określić w nim zasady zabawy.
W regulaminie należy podać co najmniej taki informacje jak:
nazwę organizatora;
czas trwania konkursu;
adresatów konkursu;
warunki stawiane przed uczestnikami konkursu – należy określić jakie czynności lub dzieło będą oceniane przez organizatora;
zasady wyłonienia zwycięzców;
nagrody oraz sposób ich odbioru prze laureatów;
sposób ogłaszania zwycięzców;
zasady reklamacji konkursu i rozwiązywania sporów.
[uwaga]Czytaj też: Polityka prywatności – czy konieczna dla sklepu internetowego?[/uwaga]
[reklama-ads]
Loteria promocyjna – z całą pewnością bardziej problematyczna
Loteria promocyjna stanowi grę losową. Tego typu zabawa stanowi już grę hazardową regulowaną przepisami ustawy o grach hazardowych. Wskazuje na to art. 2 ustawy, zgodnie z którym „grami losowymi są gry, w tym urządzane przez sieć Internet, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku”.
W związku z tym, że loteria traktowana jest jako gra hazardowa przed jej organizatorami postawiony jest szereg wymogów. Przede wszystkim niezbędne jest uzyskanie zezwolenia Dyrektora Izby Administracji Skarbowej. DIAS do którego trafia wniosek ma na jego rozpatrzenie 2 miesiące. Należy zatem pamiętać, aby wniosek złożyć z odpowiednim wyprzedzeniem.
Wniosek o udzielenie zezwolenia na urządzenie loterii jest silnie sformalizowany. Musi posiadać wszystkie informację wymagane przez ustawodawcę. Dane te zostały uregulowane w art. 39 ustawy o grach hazardowych.
[reklama-ads]
[paragraf]Art. 39
Wniosek o udzielenie zezwolenia na urządzenie loterii promocyjnej zawiera:
1. (uchylony)
2. nazwę i status prawny podmiotu występującego z wnioskiem, w przypadku spółek handlowych również numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego prowadzącego działalność za pośrednictwem oddziału, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym tego oddziału;
3. dane osobowe (imiona, nazwiska, obywatelstwo, miejsce zamieszkania, rodzaj oraz serię i numer dokumentu tożsamości) osób zarządzających podmiotem oraz reprezentujących podmiot występujący z wnioskiem;
4. określenie obszaru, na którym planuje się urządzenie loterii;
5. określenie czasu, w którym planuje się urządzenie loterii;
6. bankowe gwarancje wypłat nagród;
7. projekt regulaminu loterii;
8. dokumenty potwierdzające legalność źródeł pochodzenia środków finansowych przeznaczonych na organizację loterii;
9. aktualne zaświadczenia o niezaleganiu z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, należności celnych oraz składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.[/paragraf]
[reklama-ads]
Warto przy tym pamiętać, że loteria promocyjna nie jest grą darmową. Organizator jest obowiązany do wniesienia opłaty. Wynosi ona 10% wartości puli nagród, jednak nie mniej niż 50% kwoty bazowej. Kwota bazowa w 2022 r. wynosi 5774,13 zł.
[rada]Organizator ma obowiązek zapewnić nadzór nad grami hazardowymi. Nadzorca gier hazardowych musi legitymować się obyciem specjalnego szkolenia.[/rada]
