Recydywa – powrót do przestępstwa

Instytucja powrotu do przestępstwa została uregulowana w ustawie – Kodeks karny. Tzw. recydywa jest to ponowne dokonanie czynu zabronionego przez osobę uprzednio skazaną za czyn podobny. Przestępstwami podobnymi są przestępstwa należące do tego samego rodzaju, unormowane w tym samym rozdziale kodeksu karnego.

W polskim porządku prawnym wyróżnić możemy dwa rodzaje recydyw: recydywa podstawowa i wielokrotna.

Recydywa podstawowa

Recydywa podstawowa, czyli jednokrotna albo inaczej recydywa specjalna zwykła. Zgodnie z art. w art. 64 § 1 k.k. zachodzi ona w sytuacji, gdy sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa.

Czyli takie, za które był już skazany. Konsekwencją recydywy podstawowej jest to, że sąd w takim wypadku może wymierzyć sprawcy karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Recydywa wielokrotna

Recydywa wielokrotna, tzw. multirecydywa, w myśl art. 64 § 2 k.k. zachodzi, gdy sprawca uprzednio skazany w warunkach określonych w § 1, który odbył łącznie co najmniej rok kary pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat po odbyciu w całości. Lub po części ostatniej kary popełnia ponownie umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwo zgwałcenia, rozboju, kradzieży z włamaniem lub inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia.

W przypadkach wskazanych powyżej sąd ma obowiązek wymierzyć sprawcy karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Natomiast ma możliwość również ją wymierzyć do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Dodatkowo art. 65 k.k. konstytuuje, iż przepisy dotyczące wymiaru kary, środków karnych oraz środków związanych z poddaniem sprawcy próbie, przewidziane wobec multirecydywisty stosuje się także do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu lub popełnia przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa oraz wobec sprawcy

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks karny.

Koniecznie sprawdź:

Radosław Pilarski
Radosław Pilarski
Adwokat oraz doradca restrukturyzacyjny z wieloletnim doświadczeniem w prawie cywilnym, gospodarczym oraz upadłościowym i restrukturyzacyjnym.

więcej porad

Przedawnienie roszczeń

Zasadą jest, iż przedawnieniu ulegają jedynie roszczenia majątkowe. Tak więc roszczenia o charakterze niemajątkowym (np. dobra osobiste, prawa autorskie) nie mogą się przedawnić. Jednakże od powyższej zasady istnieją wyjątki. Wśród roszczeń majątkowych ustawodawca ustanowił również takie, które się nie przedawniają. O tym, czy roszczenie majątkowe się nie przedawniają musi wprost mówić przepis ustawy. Roszczenia majątkowe, które się nie przedawniają to między innymi: Roszczenia o zniesienie współwłasności. Roszczenia windykacyjne wynikające z własności nieruchomości. Roszczenia negatoryjne wynikające z własności nieruchomości. Najistotniejszym zagadnieniem związanym z instytucją przedawnienia jest określenie chwili, od której zaczyna biec czas przedawnienia i tym samym kiedy roszczenie to wygasa. Praktyka prawnicza pokazuje, że jest to zagadnienie bardzo trudne do jednoznacznego zdefiniowania. Kiedy rozpoczyna się bieg przedawnienia? Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Natomiast analogicznie do poprzedniego, bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia. Oznacza to, że termin przedawnienia biegnie od momentu, w którym dłużnik zobowiązany był do spełnienia, bądź zaniechania wykonania konkretnego świadczenia (np. zapłaty ceny, odebrania rzeczy, przetransportowania towaru). Ważnym do zapamiętania jest fakt, iż strony przy pomocy ustnego porozumienia bądź pisemnej umowy nie mogą w żadnej sytuacji przedłużać i skracać terminów przedawnienia. Termin przedawnienia Co do zasady termin przedawnienia wynosi lat 10, a dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. najem, dzierżawa) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata. Jednakże od tej zasady są zróżnicowane wyjątki. 5-letni termin przedawnienia: Roszczenia z tytułu zapisu, termin biegnie od dnia wymagalności zapisu, tj. po ogłoszeniu testamentu (art. 981k.c.). 3-letnim terminem przedawnienia: Roszczenia przeciwko wieczystemu użytkownikowi o naprawienie szkód wynikłych z niewłaściwego korzystania z gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków, termin biegnie od dnia zwrotu użytkowanego gruntu (art. 243 k.c.). Roszczenia z wieczystego użytkownika o wynagrodzenie za budynki i urządzenia istniejące w dniu zwrotu użytkowanego gruntu, termin biegnie od dnia zwrotu użytkowanego gruntu (art. 243 k.c.). Roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym, termin biegnie od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę (art. 442 § 1 k.c.). Roszczenia o naprawienie szkody wynikłej ze zbrodni lub występku ulegają przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia (art. 442 § 2 k.c.). Roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny, termin biegnie od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat 10 od wprowadzenia produktu do obrotu (art. 4498 k.c.). Roszczenia z umowy ubezpieczenia, termin biegnie od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie objęte ubezpieczeniem. W wypadku ubezpieczenia OC roszczenie poszkodowanego do zakładu ubezpieczeń o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, tj. 3 bądź 10 lat, lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania (art. 819 k.c.). Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów i poleceń, termin biegnie od otwarcia spadku (art. 1007 k.c.). 2-letnim terminem przedawnienia: Roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych, termin biegnie od dnia spełnienia świadczenia (art. 554 k.c.). Roszczenia wzajemne producenta i kontraktującego z umowy kontraktacji, termin biegnie od dnia spełnienia świadczenia przez producenta, a jeżeli świadczenie producenta nie zostało spełnione - od dnia, w którym powinno było być spełnione. Jeżeli natomiast świadczenie producenta było spełniane częściami, przedawnienie biegnie od dnia, w którym zostało spełnione ostatnie świadczenie częściowe (art. 624 k.c.). Roszczenia wynikające z umowy o dzieło, termin biegnie od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane (art. 646). Roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego (art. 731 k.c.). Roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom oraz roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone (art. 751 k.c.). Roszczenia powstałe w zakresie działalności przedsiębiorstw hotelowych z tytułu należności za dostarczone mieszkanie, utrzymanie i usługi oraz z tytułu wydatków poniesionych na rzecz osób, które korzystają z usług takich przedsiębiorstw (art. 851 k.c.). 1 roczny termin przedawnienia: Roszczenia właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości, jak również roszczenia o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy. Tak samo przy roszczeniach samoistnego posiadacza przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz, termin biegnie od dnia zwrotu rzeczy (art. 229 k.c.). Roszczenia właściciela przeciwko użytkownikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy albo o zwrot nakładów na rzecz, jak również roszczenia użytkownika przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz, termin biegnie od dnia zwrotu rzeczy (art. 263 k.c.). Roszczenia zastawcy przeciwko zastawnikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia zastawnika przeciwko zastawcy o zwrot nakładów na rzecz, termin biegnie od dnia zwrotu rzeczy (art. 322 k.c.). Roszczenia z umowy przedwstępnej, termin biegnie od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta. Jeżeli natomiast sąd oddali żądanie zawarcia umowy przyrzeczonej, roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym orzeczenie stało się prawomocne (art. 390 § 3 k.c.). Roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczeń najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu, termin biegnie od dnia zwrotu rzeczy (art. 677 k.c.). Roszczenia użyczającego przeciwko biorącemu do używania o naprawienie szkody za uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy, jak również roszczenia biorącego do używania przeciwko użyczającemu o zwrot nakładów na rzecz oraz o naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy, termin biegnie od dnia zwrotu rzeczy (art. 719 k.c.). A ponadto.... Roszczenia z umowy przewozu osób, termin biegnie od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany - od dnia, kiedy miał być wykonany (art.778 k.c.). Roszczenia z umowy przewozu rzeczy, termin biegnie od dnia dostarczenia przesyłki, a w razie całkowitej utraty przesyłki lub jej dostarczenia z opóźnieniem - od dnia, kiedy przesyłka miała być dostarczona (art.792 k.c.). Roszczenia z umowy spedycji, termin biegnie: w wypadku roszczeń z tytułu uszkodzenia lub ubytku przesyłki - od dnia dostarczenia przesyłki, zaś w wypadku całkowitej utraty przesyłki lub jej dostarczenia z opóźnieniem - od dnia, w którym przesyłka miała być dostarczona; we wszystkich innych wypadkach - od dnia wykonania zlecenia (art. 803 k.c.). Roszczenia z tytułu umowy składu (art. 8599 k.c.). Roszczenia odbiorcy przeciw przekazanemu, wynikających z przyjęcia przekazu (art.9212 § 3 k.c.). 6-miesięczny termin przedawnienia: Roszczenia biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki, termin biegnie od chwili, gdy przedmiot miał być wydany (art. 722 k.c.). Roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu lub podobnego zakładu, termin biegnie od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie, a w każdym razie z upływem roku od dnia, w którym poszkodowany przestał korzystać z usług hotelu lub podobnego zakładu (art. 848 k.c.). Każdorazowo bieg przedawnienia przerywa się w momencie dokonania czynności przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, także w momencie uznania roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje oraz w przypadku wszczęcia mediacji. Przerwanie terminu przedawnienia oznacza, od momentu przerwania bieg terminu przedawnienia liczy się od nowa. [rada]Bieg przedawnienia może również ulec zawieszeniu, co oznacza, że bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a jeśli już się rozpoczął nie wlicza się go do tego biegu.[/rada] Podkreślenia wymaga fakt, iż podczas toczącego się sporu sąd z urzędu nie bada upływu terminu przedawnienia. Strona aby uwolniła się od obowiązku świadczenia musi samodzielnie podnieść zarzut przedawnienia.   [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks cywilny.[/informacja]

Alimenty na dziecko

Zgodnie z art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej k.r.o.) obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, natomiast art. 133 § 1 k.r.o. stanowi, iż rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, pod warunkiem, że dziecko nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, zaś ewentualne dochody z majątku dziecka nie wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Powyższy artykuł nakłada obowiązek alimentacyjny na obojga rodziców. W przypadku śmierci jednego z nich obowiązek ten przechodzi w całości na drugiego rodzica, natomiast w razie śmierci obojga rodziców na dalszych krewnych. Kto może płacić alimenty? Obowiązek alimentacyjny jest to ustanowione prawnie zobowiązanie rodzica wobec dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Powyższy obowiązek nakładany jest na rodzica w chwili narodzenia się dziecka i trwa do czasu, aż dziecko się usamodzielni. Ustawodawca przy tym nie wskazał konkretnej granicy wieku, po osiągnięciu którego dziecko automatycznie utraci prawo do alimentów, tj. rodzicie są obowiązani wypłacać świadczenie alimentacyjne na pełnoletnie dziecko, jeżeli to kontynuuje ono naukę, a także w przypadku gdy nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie w związku z poważną chorobą lub niepełnosprawnością. Niepełnoletnie lub pełnoletnie, ale uczące się dziecko uprawnione jest do świadczeń alimentacyjnych niezależnie od tego, czy znajduje się w niedostatku. Uchylenie alimentów Rodzice mogą starać się o uchylenie ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego dopiero w chwili, gdy dziecka osiągnie pełnoletność, tj. ukończy lat 18. Bądź też zawrze wcześniej małżeństwo. W tym miejscu należy zapamiętać, że zawarcie przez dziecko małżeństwa nie wyłącza samorzutnie obowiązku alimentacyjnego rodziców. Jedynie zmienia kolejność obowiązku alimentacyjnego – w pierwszej kolejności wtedy obciąża on współmałżonka, dopiero w dalszej rodziców. W doktrynie oraz orzecznictwie sądów ugruntował się pogląd, że dziecko ma pełne prawo do życia na równej stopie co jego rodzice. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 9 czerwca 1976 roku podkreślił, że „małoletnie dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, i rodzice muszą podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami” (sygn. akt: III CZP 46/75). Obowiązek alimentacyjny, a stopień wykształcenia Obowiązek alimentacyjny nie jest związany ze stopniem wykształcenia. Obowiązek nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez dziecko określonego stopnia wykształcenia podstawowego, średniego czy też wyższego. Jedyną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie, przy czym nie można tego oczekiwać od dziecka małoletniego. Natomiast w stosunku do dziecka, które osiągnęło pełnoletność, brać należy pod uwagę to, czy wykazuje chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Zwolnienie z obowiązku alimentacyjnego Zwolnić o obowiązku alimentacyjnego osobę zobowiązaną może jedynie sąd. Rodzice mogą wnieść pozew o zniesienie owego obowiązku w przypadkach, gdy dochody z majątku pełnoletniego dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Jak również, gdy dziecko jest w stanie zaspokoić swoje uzasadnione potrzeby z innych źródeł, np. z pobieranej renty rodzinnej, z pobieranego stypendium socjalnego i naukowego, z uzyskiwanych zarobków. [rada]Obowiązek alimentacyjny istnieje niezależnie od tego, czy rodzice stanowią lub stanowili związek małżeński. Jeżeli dziecko urodziło się ze związku nieformalnego, obowiązek alimentacyjny istnieje od chwili urodzenia dziecka, nie zaś od jego uznania lub sądowego ustalenia ojcostwa.[/rada] Wyjątek stanowi sytuacja, gdy rodzice dziecka, zobowiązani do ponoszenia kosztów jego utrzymania i wychowania, trwają w faktycznej separacji, bądź gdy dziecko pochodzi ze związku pozamałżeńskiego, a jego rodzice nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. Wówczas ten z rodziców, u którego dziecko zamieszkuje, ma prawo wnieść do sądu pozew o zobowiązanie drugiego z rodziców do partycypowania w kosztach utrzymania i wychowania dziecka – nawet jeżeli ponosi je dobrowolnie. W sytuacji natomiast jeżeli rodzice dziecka rozwiedli się, sąd w wyroku rozwodowym obligatoryjnie określa, w jakiej wysokości każde z rodziców jest obowiązane ponosić koszty utrzymania dziecka. Rodzic, u którego dziecko przebywa po rozwodzie, może natomiast żądać, by sąd podwyższył orzeczone alimenty. Pozew o alimenty Pozew o alimenty lub ich podwyższenie należy wnieść do sądu rejonowego, w którego obszarze miejsce zamieszkania ma osoba uprawniania (dziecko) lub osoba zobowiązana (rodzic). Wybór właściwego miejscowo sądu rejonowego należy do rodzica, u którego stale przebywa dziecko. Jeśli miejsce zamieszkania pozwanego rodzica dziecka jest poza granicami kraju, powództwo należy złożyć do sądu rejonowego miejsca zamieszkania powoda (dziecka). Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt. 2 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych jest zwolniona od kosztów sądowych. [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 1995 r., Nr 83, poz. 417 ze zmianami). ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zmianami). ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005, Nr 167, poz. 1398).[/informacja] Podobne wzory pism: Pozew o podwyższenie alimentów wzór Odpowiedź na pozew o podwyższenie alimentów wzór Oświadczenie o rezygnacji z alimentów wzór Rezygnacja z alimentów przez dorosłe dziecko wzór Ugoda alimentacyjna wzór Ugoda w sprawie alimentów wzór Wniosek o zniesienie alimentów wzór Pozew o przyczynianie się do zaspokajania życiowych potrzeb rodziny wzór