Postępowanie upadłościowe, co do zasady, jest instytucją stworzoną na potrzeby wierzycieli, nie dłużników. Postępowanie to polega przecież na sprzedaży całego majątku dłużnika i zaspokojeniu jego kontrahentów. Z tego też powodu ustawodawca przewidział narzędzie prawne gwarantujące ochronę interesów wierzycieli jakim jest ogłoszenie upadłości po śmierci dłużnika. Dzięki temu, w przypadku śmierci przedsiębiorcy, osoby najbliższe lub wierzyciele mogą wyjść z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Podobne rozwiązanie wprowadzono w przypadku śmierci upadłego (tj. po ogłoszeniu upadłości) - wówczas w jego prawa wchodzą spadkobiercy.
Prawo upadłościowe przewiduje zarówno ogłoszenie upadłości po śmierci dłużnika, jak również kontynuowania postępowania upadłościowego wszczętego jeszcze przed jego śmiercią.
Dzięki takiemu rozwiązaniu prawo do dochodzenia swoich należności w postępowaniu upadłościowym nie odchodzi (przez pewien czas) wraz ze śmiercią dłużnika. Jak wygląda postępowanie upadłościowe po śmierci dłużnika oraz kto wstępuję w jego prawa? O tym poniżej.
Ogłoszenie upadłości po śmierci dłużnika
Ogłoszenie upadłości po śmierci dłużnika jest możliwe dzięki art. 7 Prawa upadłościowego. Zgodnie z tym przepisem w razie śmierci przedsiębiorcy można ogłosić jego upadłość, jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony w terminie roku od dnia jego śmierci, a w przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego – także po upływie roku od dnia śmierci przedsiębiorcy, a przed dniem wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.
Wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć wierzyciel, zarządca sukcesyjny, a także spadkobierca, oraz małżonek i każde z dzieci lub rodziców zmarłego, chociażby nie dziedziczyli po nim spadku.
Z przytoczonego przepisu jednoznacznie wynika, iż wniosek o ogłoszenie upadłości może być złożony tylko wobec przedsiębiorcy, tj.:
- osoby fizycznej prowadzącej we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
- wspólników osobowych spółek handlowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem;
- wspólników spółki partnerskiej.
Nie można ogłosić upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej po jej śmierci.
Do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości uprawnieni są między innymi zarządca sukcesyjny oraz osoby najbliższe zmarłego. Do osób najbliższych zaliczamy:
- małżonka;
- dzieci;
- rodziców.
Przepis art. 7 Prawa upadłościowego przyznaje prawo zgłoszenia wniosku każdemu ze spadkobierców. Uznaje się, iż przepis przyznaje rzeczone uprawnienie każdemu z osobna, a co za tym idzie wnioskodawcą może być np. jedno z dzieci czy jeden z rodziców. Nie ma potrzeby, aby wszyscy żyjący bliscy zmarłego składali wniosek wspólnie.
Z powyższego wynika więc, że upadłość zmarłego przedsiębiorcy może być ogłoszona na wniosek osób ustawowo uprawnionych do tego, zgłoszony za życia dłużnika bądź po jego śmierci, w przeciągu roku od dnia śmierci przedsiębiorcy lub też na wniosek dłużnika, zgłoszony za życia, lecz nie rozpatrzony przed śmiercią.
Ogłoszenie upadłości po śmierci dłużnika a zarząd sukcesyjny
Oprócz osób najbliższych do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości uprawniony jest także zarządca sukcesyjny. Czym jednak jest owy zarządca? Zarząd sukcesyjny został powołany do życia ustawą o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw, która obowiązuje od 25 listopada 2018 roku.
Zgodnie z ustawą zarząd sukcesyjny powoływany jest po śmierci osoby fizycznej, która we własnym imieniu wykonywał działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, w celu tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem.
Zarządca ma więc za zadanie kontynuować działalności wykonywaną przez zmarłego (także w ramach spółki cywilnej). Zarządca sukcesyjny działa w imieniu własnym, na rachunek spadkobierców zmarłego przedsiębiorcy. Zarządca prowadzi bieżące sprawy przedsiębiorstwa, zapewniając funkcjonowanie firmy do czasu ostatecznego zakończenia procesu spadkowego.
Okres trwania zarządu sukcesyjnego nie powinien przekraczać dwóch lat od dnia śmierci przedsiębiorcy.
Ogłoszenie upadłości po śmierci dłużnika a wniosek
Aby ogłoszenie upadłości po śmierci dłużnika było w ogóle możliwe potrzebny jest wniosek. Termin do jego złożenia wynosi rok od chwili śmierci przedsiębiorcy. Z kolei w przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego wniosek może zostać złożony po upływie roku od dnia śmierci dłużnika, a przed dniem wygaśnięcia zarządu.
Roczny termin dotyczy złożenia wniosku. Samo ogłoszenie upadłości może nastąpić w dacie późniejszej. Należy pamiętać, że wspomniany termin jest terminem prekluzyjnym, którego przywrócenie nie jest dopuszczalne. Niedochowanie terminu powoduje oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Śmierć dłużnika po ogłoszeniu upadłości
Kolejną możliwą sytuacją jest śmierć dłużnika już po ogłoszeniu upadłości. Tą materią zajmuje się art. 188 Prawa upadłościowego. Zgodnie z tym przepisem w przypadku śmierci upadłego jego spadkobierca ma prawo brać udział w postępowaniu upadłościowym.
Jeżeli spadkobierca nie jest znany albo nie wstąpił do postępowania, sędzia-komisarz na wniosek syndyka albo z urzędu ustanowi kuratora. Oznacza to, że śmierć dłużnika w po ogłoszeniu upadłości nie powoduje zawieszenia postępowania, ani nie stanowi przeszkody do jego dalszego prowadzenia.
Mimo że w postępowaniu właściwym syndyk dysponuje i zarządza całym majątkiem upadłego (zmarłego), to ustawodawca uznał, że należy dać spadkobiercom możliwość kontrolowania tego, co dzieje się z rzeczonym majątkiem.
Jeżeli przedsiębiorca zostawił po sobie więcej spadkobierców, każdemu z nich przysługuje prawo uczestniczenia w postępowaniu upadłościowym, niezależnie od innych uprawnionych.
Spadkobierca w postępowaniu upadłościowym
Po wstąpieniu do postępowania w miejsce zmarłego spadkobierca może podejmować wszelkie czynności, do których uprawniony był zmarły dłużnik. Musi także wypełniać wszelkie obowiązki spadkodawcy przewidziane dla przedmiotowego postępowania. Jest to przede wszystkim obowiązek udzielania wszelkich wyjaśnień, wydanie majątku należącego do masy upadłości czy wnoszenie środków odwoławczych.
Od chwili wejścia spadkobiercy w prawa dłużnika, wszelka korespondencja powinna być doręczana osobiście do niego lub jego pełnomocnika.
Należy jednocześnie pamiętać, że wejście do postępowania upadłościowego nie nadaje spadkobiercy statusu upadłego. Upadłym w dalszym ciągu pozostaje zmarły przedsiębiorca.
Dzięki temu do masy upadłości wchodzi wyłącznie majątek spadkodawcy – spadkobierca nie ponosi kosztów postępowania. Ograniczenie to oczywiście nie dotyczy otrzymanego spadku. Tutaj masa spadkowa w całości przechodzi do masy upadłości.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 1228)
- ustawa z dnia 5 lipca 2018 roku o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz.U. 2018 poz. 1629).
więcej porad
Wakacje w covidzie – co daje paszport covidowy?
[reklama-ads]
Epidemia wirusa w dalszym ciągu trwa i należy o tym pamiętać. Dlatego też przed wylotem czy wyjazdem warto dokładnie sprawdzić jakie obostrzenia zostały wprowadzone w kraju będącym celem podróży. Większość państw wymaga od obcokrajowców posiadania ważnego, negatywnego wyniku testu antygenowego na koronawirusa, przeprowadzonego maksymalnie do 48 godzin lub testu PCR wykonanego najwcześniej 72 godziny przed przybyciem.
Niekiedy wymagana jest również kwarantanna, czasami po przekroczeniu granicy państwa trzeciego, czasami po powrocie do Polski. W większości wypadków można jednak ominąć wyżej wskazane procedury jeżeli jest się zaszczepionym.
Tzw. paszport covidowy wiele ułatwia. Jak wyglądają wakacje w covidzie, gdzie można podróżować bezpiecznie i gdzie nie wymagają testów na koronawirusa? Dlaczego paszport covidowy jest najlepszym rozwiązaniem, kto może go wyrobić i co nam on daje? O tym poniżej.
Wakacje w covidzie – wyrób Unijny Certyfikat COVID
Każdy obywatel Wspólnoty Europejskiej oraz rezydent przebywający na terenie państw wspólnoty, który zostanie całkowicie zaszczepiony na koronawirusa (otrzyma dwie dawki, w przypadku J&J – jedną) otrzymuje Unijny Certyfikat COVID (UCC), tzw. paszport covidowy.
[reklama-ads]
Paszport ten stanowi świadectwo zaszczepienia jego posiadacza i jest respektowany na terenie całej Unii Europejskiej. UCC można pobrać w formie elektronicznej lub wydrukować. Paszport ma dodatkowe zalety, osoba legitymująca się certyfikatem nie jest wliczana do limitu osób uczestniczących w imprezach, wydarzeniach sportowych oraz kulturalnych.
Na „wyrobienie” paszportu covidowego nie trzeba czekać, nie trzeba też dokonywać skomplikowanych biurokratycznych procedur. Certyfikat pojawia się automatycznie na koncie pacjenta zaraz po przyjęciu szczepienia. Paszport jest nieodpłatny. Otrzymają go wszyscy obywatele UE oraz rezydenci, o ile:
otrzymali przynajmniej jedną dawkę szczepionki przeciw COVID-19. W tym wypadku ważność certyfikatu trwa 365 dni;
otrzymali negatywny wynik testu na obecność koronawirusa - czas ważności certyfikatu to jedynie 48 godzin;
są ozdrowieńcami – certyfikat ważny jest od 11. do 180. dnia od uzyskania pozytywnego wyniku testu.
Jak uzyskać paszport covidowy?
Paszportu covidowego nie trzeba wyrabiać w potocznym znaczeniu tego słowa. Paszport otrzymuje każdy, kto się zaszczepi. Dostęp do niego znajduje się na:
profilu pacjenta na stronie pacjent.gov.pl;
w aplikacjach mojeIKP;
w aplikacji mObywatel.
[reklama-ads]
Do zalogowania się na koncie pacjenta (również w IKP i mObywatel) potrzebny jest profil zaufany ePUAP lub zarejestrowane konto na portalu Narodowego Funduszu Zdrowia (www.zip.nfz.gov.pl).
[rada]Paszport można posiadać także w formie papierowej. Wydruku certyfikatu można dokonać samodzielnie lub poprosić o to w punkcie szczepień lub wykonywania testu w czasie wykonywania zabiegu.[/rada]
Co składa się na paszport covidowy?
Paszport covidowy (UCC) to nic innego jak kod QR oraz unikalny identyfikator w języku polskim i angielskim zawarty na nośniku cyfrowym lub papierze (wydruku). Paszport zawiera takie dane posiadacza, jak:
imię i nazwisko;
datę urodzenia;
nazwę choroby, której dotyczy szczepienie lub test;
dane o szczepionce lub wykonanym teście;
numer dawki w serii szczepień/dawek (przy zaszczepieniu);
wynik testu (przy teście)
datę szczepienia lub datę i godzinę wykonania testu;
nazwę państwa, w którym dokonano szczepienia lub testu;
informację o wystawcy certyfikatu;
datę ważności certyfikatu.
Co otrzymamy dzięki paszportowi covidowemu?
W czasach pandemii sytuacja jest dynamiczna. Dzisiaj może się wydawać, że kraj naszej destynacji z otwartymi ramionami czeka na turystów, jutro zamyka nam swoje granice przed nosem. Dlatego też tak ważne jest, aby przed podróżą dokładnie sprawdzić, jakie obostrzenia zostały wprowadzone w kraju, gdzie będziemy spędzać wakacje.
[reklama-ads]
Wykonywanie testów i spędzanie do 48 godzin w pokoju hotelowym w oczekiwaniu na wynik lub kilkudniowa kwarantanna z całą pewnością nie jest tym, czego oczekujemy na urlopie. Aby tego uniknąć należy więc wejść w posiadanie Unijnego Certyfikatu Covidowego.
Osoby zaszczepione są zwolnione z obowiązku wykonywania testów oraz odbywania kwarantanny. To samo dotyczy osób, które przeszły chorobę (w tym wypadku ważność certyfikatu jest o połowę krótsza).
Osoby posiadające aktualny paszport covidowy są także zwolnione z obowiązkowej kwarantanny po powrocie do Polski z państw znajdujących się na pomarańczowej i czerwonej liście.
[uwaga]Czytaj też: Wyjazd z dzieckiem za granicę – jak tego dokonać po rozwodzie?[/uwaga]
Wakacje w covidzie - warto się ubezpieczyć
[reklama-ads]
Mimo rozpoczęcia podróży w dobrym stanie zdrowotnym nie jest powiedziane, że na miejscu nie „przypałęta” się do nas jakiś wirus. Trzeba liczyć się z tym, że w różnych częściach świata będziemy mieli do czynienie z innymi wariantami koronawirusa.
Nawet jeżeli przeszliśmy już tę chorobę, zarazić możemy się ponownie. Warto więc zabezpieczyć się przed taką sytuacją i ubezpieczyć swoje zdrowie i życie. Szczególnie w państwach, w których obowiązuje waluta EURO, kilkudniowy pobyt w szpitalu może okazać się druzgocący dla naszego portfela.
Przed ubezpieczeniem, należy zapoznać się z ogólnymi warunkami umowy (polisy), tak aby nie dać się „wprowadzić w maliny”. Niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe wyłączają z ubezpieczenia właśnie choroby powiązane z COVID-19. Dlatego też im szerszy zakres ochrony, a mniejszy wyłączeń tym lepiej.
Dobre ubezpieczenie powinno przede wszystkim posiadać takie usługi jak:
pomoc w organizacji wizyty lekarskiej bądź doraźnej pomocy medycznej w przypadku zachorowania lub wypadku;
transport medyczny;
organizacja i pokrycie kosztów poszukiwania i ratownictwa;
pomoc w bezpiecznym powrocie do kraju w warunkach zalecanych przez lekarza;
transport zwłok do Polski na wypadek śmierci.
[rada]Aby wykupić ubezpieczenie nie trzeba wychodzić z domu. Wystarczy kilka kliknięć w Internecie.[/rada]
[reklama-ads]
Wakacje w covidzie - co rekomenduje rząd?
W kwestii informacji sanitarnych Ministerstwo Spraw Zagranicznych stworzyło krótką informację dla osób planujących zagraniczne podróże. MSZ na swojej stronie internetowej, w dziale bezpieczeństwo, umieściło ostrzeżenie dla podróżujących:
Zachowaj (zwykłą) ostrożność – oznacza poziom zagrożenia zbliżony do Polski.
Zachowaj szczególną ostrożność – oznacza poziom zagrożenia wyższy niż w Polsce.
MSZ odradza podróże, które nie są konieczne (czyli w celach turystycznych) – oznacza poziom zagrożenia znacznie wyższy niż w Polsce.
MSZ odradza wszelkie podróże – oznacza najwyższy poziom zagrożenia. Odradzane są wszelkie podróże, w tym w celach zawodowych i pilnych sprawach rodzinnych.
Gdzie spędzić wakacje bez testów i kwarantanny?
Osoby, które mimo wszystko zdecydowały się na podróż, powinny rozważać wyłącznie państwa bezpiecznie epidemicznie oraz te przyjazne turystom.
Poniżej listę państwa, do których można podróżować bez obowiązku wykonywana testów na obecność koronawirusa (chodzi o osoby niezaszczepione):
[reklama-ads]
Albania (nie dotyczy portu lotniczego na Korfu w Grecji);
Cypr Południowy;
Czarnogóra;
Dominikana;
Hiszpania (nie dotyczy Wysp Kanaryjskich);
Kostaryka;
Macedonia;
Meksyk (nie dotyczy przelotów linią lotniczą KLM);
Rumunia.
Wiele krajów w dalszym ciągu utrzymuje obowiązek kwarantanny, nawet do 14 dni. Poniżej przedstawiamy te państwa, w których takich obostrzeń na pewno nie spotkamy (w niektórych z nich w dalszym ciągu obowiązują testy):
Albania;
Bułgaria;
Chorwacja;
Cypr;
Czarnogóra;
Dominikana;
Egipt;
Hiszpania i Wyspy Kanaryjskie;
Kenia;
Kostaryka;
Macedonia;
Malediwy;
Meksyk;
Portugalia i Madera;
Tunezja;
Turcja;
Włochy;
Wyspy Zielonego Przylądka;
Zanzibar i Tanzania;
Zjednoczone Emiraty Arabskie.
[reklama-ads]
[rada]W niektórych krajach obowiązuje kwarantanna dla osób, które w okresie 14 dni przed przyjazdem przebywały w krajach podwyższonego ryzyka. [/rada]
Prokura w przedsiębiorstwie – czym jest?
Prokurentem może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Prokura powinna być pod rygorem nieważności udzielona na piśmie.
Dodatkowo do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności. Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca jest zobowiązany zgłosić do CEIDG lub KRS.
[reklama-ads]
Prokura – jej najważniejsze cechy
Prokura ma bardzo dużo wspólnych cech z pełnomocnictwem. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć, to że:
u podłoża udzielenia zarówno pełnomocnictwa, jak i prokury leży zaufanie mocodawcy do pełnomocnika (prokurenta);
prokurent oraz pełnomocnik działają w imieniu i ze skutkami dla reprezentowanego, swoim zachowaniem mogą wywołać skutki prawne bezpośrednio w sferze reprezentowanego;
udzielenie pełnomocnictwa oraz prokury jest czynnością prawną jednostronną należącą do czynności prawnych upoważniających;
zobowiązanie do działania zarówno pełnomocnika, jak i prokurenta może wynikać z umowy kreującej stosunek podstawowy pełnomocnictwa lub prokury;
zarówno prokura, jak i pełnomocnictwo jedynie mogą, lecz nie muszą opierać się na stosunku podstawowym.
Jednocześnie jest wiele punktów obu instytucji, które nie są ze sobą stycznie. Prokurę odróżniają od innych rodzajów pełnomocnictwa następujące jej cechy:
[reklama-ads]
nie każdy może udzielić prokury;
zakres umocowania prokurenta określa ustawa;
jest on bardzo szeroki;
obejmuje czynności związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa;
obligatoryjny wpis do rejestru przedsiębiorców;
odwołalność prokury nie może być wyłączona.
Niewątpliwą zaletę prokury stanowi ustawowe określenie zakresu umocowania prokurenta oraz zakaz ograniczenia przez mocodawcę tego zakresu ze skutkami wobec osób trzecich. Cechy te zapewniają bezpieczeństwo obrotu i ochronę osób trzecich.
Udzielenie prokury
Udzielenie prokury stanowi jednostronną czynność prawną przedsiębiorcy. Jest to czynność kierowana bezpośrednio do oznaczonego adresata, czyli przyszłego prokurenta. Prokura jest udzielona z chwilą, gdy oświadczenie woli mocodawcy dotrze do adresata w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią. Prokura dla swego powstania nie wymaga przyjęcia jej przez prokurenta.
Prokury może udzielić jedynie przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do CEIDG albo do rejestru przedsiębiorców KRS. Aby więc móc udzielić prokurę mocodawca musi:
posiadać status przedsiębiorcy;
podlegać obowiązkowi wpisu do CEIDG albo KRS.
[reklama-ads]
Zgodnie z art. 43[1] KC status przedsiębiorcy posiadają osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, ale którym ustawa przyznaje zdolność prawną, które prowadzą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Z kolei obowiązkowi wpisu do CEIDG podlegają osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, w tym będący osobami fizycznymi wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Do rejestru przedsiębiorców podlegają wpisowi jednostki wymienione w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym (art. art. 36 pkt 2–17). Będą to przede wszystkim wszystkie spółki prawa handlowego.
[uwaga]Czytaj też: Pełnomocnictwo ogólne wzór[/uwaga]
Prokura w spółce cywilnej
[reklama-ads]
Spółki cywilne nie mogą udzielić prokury. Wynika to z faktu, że nie posiadają one statusu przedsiębiorcy oraz nie podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Prokury mogą natomiast udzielić poszczególni wspólnicy tej spółki.
Jednakże w takiej sytuacji udzielona prokura jest jedynie pełnomocnictwem udzielonym przez danego wspólnika spółki, a zatem czynności prawne dokonane przez prokurenta wywołałyby skutek prawny wyłącznie w sferze tego wspólnika, a nie spółki czy pozostałych wspólników.
Zawieszenia działalności gospodarczej a prokura
Należy wyjaśnić, że zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie odbiera danemu podmiotowi statusu przedsiębiorcy, stąd też nadal istnieje możliwość udzielenia przez ten podmiot prokury, a ustanowiona wcześniej prokura nie wygasa. Wynika to również z faktu, że zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej ma jedynie charakter tymczasowy.
[rada]W okresie zawieszenia prokurent nie powinien działać za przedsiębiorcę, gdyż istotą zawieszenia jest to, że przedsiębiorca nie wykonuje swoich praw w określonym okresie czasu.[/rada]
[reklama-ads]
Kto może udzielić prokury?
Prokury udziela przedsiębiorca, przy czym w przypadku przedsiębiorcy będącego osobą prawną prokury udziela organ tej osoby albo przedstawiciele ustawowi danej jednostki (w szczególności chodzi o wspólników handlowych spółek osobowych).
Zakres umocowania prokury
Prokura obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Czynności sądowe obejmują między innymi:
sporządzanie i podpisywanie pozwów i innych pism procesowych, np. zażaleń, apelacji, skarg kasacyjnych;
reprezentację przedsiębiorcy na rozprawie i innych posiedzeniach sądowych;
zawieranie ugód w postępowaniu sądowym;
przyjmowanie korespondencji sądowej.
[reklama-ads]
[rada]Prokurent może występować jako pełnomocnik procesowy przedsiębiorcy. Może również sam udzielać pełnomocnictw procesowych oraz je odwoływać.[/rada]
Do czynności pozasądowych należy przede wszystkim zawieranie umów w imieniu przedsiębiorcy, w tym umów dotyczących nabycia przez przedsiębiorcę przedsiębiorstwa lub nieruchomości, umów licencyjnych z zakresu prawa własności przemysłowej, umów dotyczących przelewu wierzytelności lub przejęcia długu, umów poręczenia, w tym poręczenia wekslowego.
Prokurent jest umocowany do dokonywania jednostronnych czynności prawnych. Chodzi tu np. o:
udzielanie i odwoływanie pełnomocnictw;
podpisywanie protokołów odbioru usług czy dzieła;
jednostronne rozwiązywanie umów z kontrahentami (wypowiadanie umów);
rozwiązywanie umów o pracę z pracownikami przedsiębiorcy;
[paragraf]Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2005 r., sygn. I PK 125/05:
"Prokurent spółki handlowej może być uznany za osobę zarządzającą zakładem pracy w imieniu pracodawcy. Prokurent może dokonywać także innych czynności z zakresu prawa pracy, np. podpisywać świadectwa pracy). Prokurent posiada również umocowanie do przejęcia, w imieniu i na rzecz reprezentowanego przedsiębiorcy, przedmiotu zastawu rejestrowego w trybie art. 22–23 ZastRejU.”[/paragraf]
[reklama-ads]
Prokura a postępowanie niebędące postępowaniem cywilnym
Zasadą jest, że umocowanie prokurenta wykracza poza zakres czynności podejmowanych na gruncie prawa prywatnego. Prokurent może dokonywać za przedsiębiorcę czynności procesowych:
w postępowaniu karnym;
w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym;
w postępowaniu o zamówienie publiczne;
w postępowaniu podatkowym, w tym do podpisywania deklaracji podatkowych.
Z kolei poza zakresem umocowania prokurenta są czynności dotyczące stosunków wewnętrznych przedsiębiorcy. Chodzi tu przede wszystkim o czynności nienależące do sfery reprezentacji tego przedsiębiorcy, np. zwoływanie posiedzeń organów przedsiębiorcy, zgłaszanie wniosków o wpis do rejestru takich danych dotyczących przedsiębiorcy jak zmiana umowy, statutu, zmiana w składzie zarządu.
Prokurent nie może również głosować na zgromadzeniu spółki kapitałowej w imieniu przedsiębiorcy będącego wspólnikiem (akcjonariuszem) tej spółki. Prokurentowi można by jednak udzielić dodatkowego umocowania do wykonywania prawa głosu, zgodnie z zasadami określonymi w KSH.
Forma udzielenia prokury
[reklama-ads]
Dla udzielenia prokury konieczne jest zachowanie formy pisemnej. Niezastosowanie się do niej będzie oznaczało bezwzględną nieważność czynności prawnej udzielenia prokury. KC wymaga, aby prokury udzielono "na piśmie", a zatem dopuszczalne jest zastosowanie każdej formy pisemnej czynności prawnej, np. zwykła forma pisemna, forma pisemna z potwierdzona notarialnie, czy też akt notarialny.
Oświadczenie woli o udzieleniu prokury może zostać dokonane także w formie elektronicznej – aktualnie jest ona traktowana jako równoważna z formą pisemną (należy użyć podpisu elektronicznego).
Prawidłowo udzielona prokura upoważnia prokurenta do dokonywania wszelkich czynności mieszczących się w zakresie prokury bez względu na wymaganą dla nich formę prawną. Oznacza to, że prokura udzielona w zwykłej formie pisemnej upoważnia prokurenta do dokonania czynności prawnej w wymagalnej dla niej formie aktu notarialnego.
Odwołanie lub wygaśnięcie prokury
Co do zasady prokura może być w każdym czasie odwołana przez podmiot który ją udzielił. Prokura wygasa także wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z CEIDG lub rejestru przedsiębiorców KRS. Będzie to miało również miejsce przy ogłoszeniu upadłości przedsiębiorcy, otwarciu likwidacji oraz przekształceniu firmy.
[reklama-ads]
Prokura wygasa także wskutek śmierci prokurenta oraz ustanowienia kuratora dla przedsiębiorcy. W okresie kurateli prokura nie może być ustanowiona.
[rada]Utrata przez przedsiębiorcę zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury.[/rada]
[informacja]Podstawa prawna:
ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740).
ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1526).
ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. 1997 nr 121 poz. 769).[/informacja]
Polecane wzory pism:
Odwołanie prokury wzór
Udzielenie prokury wzór
Ustanowienie prokury wzór
Powołanie prokurenta wzór
