Jak wyjść z długów? Kilka słów o zgłoszeniu upadłości

Układ z wierzycielami, tak samo, jak ogłoszenie upadłości, pozwala dłużnikowi uzyskać oddłużenie, jednakże tutaj istnieje szansa na zachowanie majątku. Pozwala także uniknąć potrąceń z wynagrodzenia czy też uzyskiwanych świadczeń socjalnych. [reklama-ads] Dodatkowo posiada tą przewagę nad pozasądową próbą porozumienia z wierzycielami, iż postępowanie to gwarantuje ochronę przed egzekucją od chwili otwarcia postępowania. Powyższe powinno przekonać każdego dłużnika, do tego aby przynajmniej spróbował przeprowadzić postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli. [paragraf]Postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej zostało uregulowane w art. 491[25] – 491[38] ustawy – Prawo upadłościowe.[/paragraf] Układ z wierzycielami - kto może poddać się procedurze? Analogicznie do postępowania upadłościowego – przepisy dotyczące układu z wierzycielami nie wskazuje katalogu podmiotów, które mogą skorzystać z omawianej instytucji. Należy jednak uznać, iż z uwagi na nazwę instytucji oraz umiejscowienia jej w ustawie, adresatami omawianych przepisów są te same osoby, co upadłości konsumenckiej. Należy więc uznać, iż postępowanie układowe może być zastosowane wobec: osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej; osób fizycznych, które zaprzestały prowadzenia działalności gospodarczej (zawieszenie działalności gospodarczej nie pozbawia przymiotu przedsiębiorcy i nie pozwala na zawarcie omawianego układu z wierzycielami); osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne, o ile jego prowadzenie nie jest działalnością zarobkową dającą się zakwalifikować jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 43[1] Kodeksu cywilnego (działanie pod firmą); wspólników spółek osobowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, o ile nie prowadzą oni działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek niezależnie od działalności spółki; wspólników spółek partnerskich, o ile nie prowadzą oni działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek niezależnie od działalności spółki. [reklama-ads] Układ z wierzycielami a niewypłacalność Aby móc wszcząć postępowanie układowe, dłużnik musi charakteryzować się trwałą niewypłacalnością. Przesłankę niewypłacalności należy rozumieć jako utratę zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Chodzi przy tym o niewypłacalność w znaczeniu „pieniężnym” (np. brak wykonania umówionego zlecenia nie może stanowić o niewypłacalności). Tym, co odróżnia konsumenckie postępowanie układowe od konsumenckiego postępowania upadłościowego w kwestii niewypłacalności, to pierwsze jest przeznaczone przede wszystkim dla osób posiadających stałe dochody na poziomie średniej krajowej lub wyższe. Ma to na celu stworzeniu u wierzycieli przekonania, iż istnieją co najmniej minimalne szanse na pełne zaspokojenie wierzytelności. [rada]Przesłanką otwarcia postępowania, zgodnie z art. 491[25] ust. 3 ustawy – Prawo upadłościowe, jest pozytywna prognoza co do pokrycia kosztów postępowania oraz faktyczne możliwości dłużnika do wykonania układu (tj. spłacenia długów).[/rada] Otwarcia postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli Ustawodawca przewidział dwa sposoby otwarcia postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli. Pierwszym z nich jest otwarcie postępowania na wniosek, który może złożyć wyłącznie dłużnik. [reklama-ads] Drugim jest otwarcie postępowania w drodze skierowania przez sąd, w razie złożenia przez dłużnika wniosku o upadłość konsumencką, o ile dłużnik nie oświadczył, iż nie wyraża zgody na skierowanie do próby układowej. Skierowanie dłużnika przez sąd do próby układowej nie jest jednak możliwe, jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości złożył wierzyciel w sytuacji określonej przez art. 8 i 9 ustawy – Prawo upadłościowe (wniosek dotyczący byłego przedsiębiorcy w okresie roku od wykreślenia z CEIDG albo zaprzestania działalności). Zgodnie z akapitami poprzednimi, niedopuszczalne będzie skierowanie do próby układowej osoby fizycznej prowadzącej gospodarstwo rolne, jeżeli jest ona przedsiębiorcą w rozumieniu prawa cywilnego oraz osób będących wspólnikami spółek osobowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem bądź wspólnikami spółek partnerskich, gdyż osoby te nie mogą złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Osoby te mogą jednak samodzielnie złożyć wniosek o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli. Układ z wierzycielami a wniosek [reklama-ads] Zgodnie z art. 491[25] ust. 4 ustawy – Prawo upadłościowe, wniosek w przedmiocie otwarcia postępowania układowego musi zostać złożony na specjalnym formularzu. Jego treść z kolei jest analogiczna do formularza zawierającego wniosek o ogłoszenie upadłości (z niewielkimi zmianami). Wzór formularza został określony przez rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 marca 2020 r. w sprawie wzoru formularza wniosku dłużnika o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (Dz.U. 2020 poz. 507). Wraz z wnioskiem należy uiścić zaliczkę na wydatki postępowania. Nieopłacony wniosek skutkuje jego zwrotem. Kwota zaliczki powinna odpowiadać wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa GUS z dnia 17 grudnia 2020 roku, przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w listopadzie 2020 r. wyniosło 5.484,07 zł. Dodatkowym obowiązkowym elementem wniosku są wstępne propozycje układowe, które mają na celu umożliwienie lub ułatwienie, zaspokojenia wierzycieli przez dłużnika. Podstawowymi propozycjami układowymi są: [reklama-ads] odroczenie terminu wykonania zobowiązania; rozłożenie zobowiązania na raty; zmniejszenie wysokości zobowiązania. Właściwe i przemyślane przygotowanie propozycji układowych ma kluczowe znaczenie dla skutecznego przeprowadzenia procedury układowej. Z uwagi na fakt, iż to dłużnik jest stroną i (co do zasady) inicjatorem postępowania układowego, zachowuje on pełną kontrolę nad sposobem restrukturyzacji swojego zadłużenia. W postępowaniu upadłościowym to sąd i syndyk decydują o masie upadłościowej oraz planie spłat dłużnika. Konsekwencje postępowania układowego – co zyskuje dłużnik? Konsumenckie postępowanie układowe jest dosyć świeżą propozycją ustawodawcy, przez co rzadko używaną. Błędnie, gdyż posiada ona kilka cech bardzo pozytywnych z punku widzenia dłużnika. Układ z wierzycielami nie prowadzi do ogłoszenia upadłości, przez co dłużnik dostaje szanse spłacenia swoich długów, bez konieczności likwidacji całego swojego majątku. Ważki dla dłużnika może okazać się również fakt, iż z chwilą otwarcia postępowania, zawieszeniu ulegają wszystkie postępowania egzekucyjne. Wyjątkiem są postępowania egzekucyjne skierowane do przedmiotu zabezpieczenia, np. hipoteki, jednak i w tym wypadku sąd może na okres 3 miesięcy zawiesić takie egzekucje. [reklama-ads] Zgromadzenie wierzycieli – jak wygląda? Termin zgromadzenia wierzycieli wyznaczany zostaje przez nadzorcę sądowego, w porozumieniu z dłużnikiem. Zgromadzenie wierzycieli nie może odbyć się później niż trzy miesiące od dnia otwarcia postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli, a w przypadku, w którym to sąd inicjuje postępowanie układowe – cztery miesiące. Termin ten ma charakter prekluzyjny, co oznacza, iż niezachowanie go powoduje w każdym przypadku konieczność umorzenia postępowania o zawarcie układu. Nadzorca sądowy zawiadamia wierzycieli o terminie i miejscu zgromadzenia za pośrednictwem operatora pocztowego - przesyłką poleconą, odpowiednio za potwierdzeniem odbioru albo za zwrotnym pokwitowaniem odbioru, co najmniej dwa tygodnie przed dniem zgromadzenia. Wraz z zawiadomieniem nadzorca doręcza również propozycje układowe. Posiedzenie zgromadzenia wierzycieli odbywa się pod przewodnictwem nadzorcy sądowego, który obowiązany jest pilnować, aby z przebiegu zgromadzenia sporządzony został protokół przedstawiający treść zawartego układu oraz informacje o wierzycielach głosujących za układem lub przeciwko niemu.  [rada]Co do zasady, układ nie może zostać zawarty na okres dłuższy niż 5 lat. Okres dłuższy jest możliwy, jeśli zadłużenie obejmuje na przykład kredyt zabezpieczony hipotecznie.[/rada] Po przeprowadzeniu posiedzenia, nadzorca sądowy, obowiązany jest przedstawić sądowi – w terminie dwudziestu jeden dni od dnia posiedzenia zgromadzenia wierzycieli – wniosek o zatwierdzenie zawartego układu lub wniosek o umorzenie postępowania w razie niezawarcia układu. [reklama-ads] Jeżeli układ zostanie zatwierdzony, dochodzi do etapu jego wykonania. Na tym etapie dłużnik ma obowiązek przekazywać nadzorcy sądowemu środki, które ten będzie następnie wypłacał wierzycielom. Nadzorca będzie również zobowiązany przedkładać do sądu odpowiednie sprawozdania. Wykonaniu układu oznacza dla dłużnika całkowite oddłużenie. [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 1228). ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740). rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 marca 2020 r. w sprawie wzoru formularza wniosku dłużnika o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (Dz.U. 2020 poz. 507).[/informacja] Podobne wzory pism: Wniosek o zawarcie ugody z wierzycielem wzór Ogłoszenie upadłości na wniosek wierzyciela

18.01.2021 - Radosław Pilarski

Jeszcze do niedawna układ w upadłości mógł zostać zawarty jedynie w trakcie postępowania upadłościowego, dopiero gdy sytuacja finansowa przedsiębiorstwa się poprawiła. Wówczas, aby porozumienie z wierzycielami należało dokonać zmiany trybu postępowania. [reklama-ads] Obecnie takie działania nie są potrzebne, wystarczy złożyć wniosek zawierający propozycje układowe, by rozpocząć procedurę układową. Wniosek może zostać złożony zarówno przez dłużnika, wierzyciela, jak i syndyka. Układ może stanowić o częściowym lub całkowitym wstrzymaniu likwidacji masy upadłościowej przedsiębiorcy do czasu zatwierdzenia porozumienia z wierzycielami. Układ w upadłości – skrót procedury Układ w upadłości mimo małego formalizmu posiada szereg procesów, bez spełnienia których porozumienie z wierzycielami nie będzie możliwe. Po pierwsze, aby wszcząć omawianą procedurę, dłużnik, wierzyciel lub syndyk, w trakcie trwania postępowania upadłościowego, muszą wystąpić z propozycją zawarcia układu. Wniosek taki może dotyczyć częściowego lub całkowitego wstrzymania likwidacji masy upadłościowej do czasu zatwierdzenia układu. Mimo iż wniosek jest niezbędny do rozpoczęcia postępowania układowego, to sędzia-komisarz prowadzący postępowanie nie jest w żaden sposób związany takimi wnioskami. Po złożeniu wniosku, zostaje on poddany ocenie sędziego-komisarza. Jeżeli uzna on, że dostatecznie uprawdopodobniono, iż wnioskowany układ jest korzystny dla wierzycieli i ma realne szanse powodzenia, zwołane zostaje zgromadzenie wierzycieli. Na zgromadzeniu przeprowadzane zostaje głosowanie nad układem. Jeżeli wniosek układowy zostanie poparty przez jedynego wierzyciela albo wierzycieli posiadających co najmniej 50% sumy wierzytelności, wówczas sędzia-komisarz jest zobligowany do przyjęcia układu i przekazania go do sądu. Sąd zatwierdza układ prawomocnym zatwierdzeniem, które stanowi zakończenie postępowania sądowego. Warto jednak wspomnieć, że nawet jeżeli wierzyciele poparli plan układowy, sąd ma prawo odmówić jego zatwierdzenia, jeśli narusza on prawo, warunki układu są rażąco krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciw układowi i zgłosili zastrzeżenia, a także kiedy jest oczywiste, że układ nie ma szans na zrealizowanie. [reklama-ads] Należy pamiętać, że samo zatwierdzenie układu nie ratuje sytuacji dłużnika. W przypadku , gdy dłużnik będzie uchylał się od wykonywania postanowień układu i stanie się oczywistym, że plan nie zostanie wykonany, sąd ma obowiązek uchylić omawiane porozumienie z wierzycielami. [rada]W przypadku, gdy już po zatwierdzeniu układu, przedsiębiorca będzie osiągał trwały wzrost lub spadek dochodu, każda ze stron porozumienia może wystąpić o jego zmianę.[/rada] Układ w upadłości – bez nadzorcy nie do przeprowadzenia Sama konstrukcja prawna postępowania układowego jest dosyć prosta. Tymczasem praktyka pokazuje, iż procedura układowa wiąże się z koniecznością podjęcia szeregu skomplikowanych czynności pozasądowych, wymagających wiedzy specjalnej. Z tego też powodu ustawodawca uznał, iż takie czynności może wykonywać jedynie doradca restrukturyzacyjny, w omawianym procesie zwanym nadzorcą układu. Zgodnie z art. 35 ustawy - Prawo restrukturyzacyjne nadzorca układu wybiera sam dłużnik, nie zostaje on wyznaczany przez sąd. [rada]Zawarcie umowy dłużnika z nadzorcą jest obligatoryjne. Dłużnik nie może wyznaczyć więcej niż jednego nadzorcy układu do danej procedury.[/rada] Nadzorca układu, aby móc przeprowadzić omawianą procedurę, musi spełniać wszystkie wymagania, jakie stawiane są przed nadzorcą sądowym. Zgodnie z art. 24 Prawa restrukturyzacyjnego nadzorcą układu może zostać: [reklama-ads] osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych oraz uzyskała licencję doradcy restrukturyzacyjnego; spółka handlowa, której wspólnicy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają licencję doradców restrukturyzacyjnych. Prawo restrukturyzacyjne wskazuje również szereg wyłączeń. I tak pomimo spełnienia powyższych warunków nadzorcą nie może zostać osoba fizyczna albo spółka handlowa, która: jest wierzycielem lub dłużnikiem dłużnika; jest małżonkiem, wstępnym, zstępnym, rodzeństwem, powinowatym dłużnika lub jego wierzyciela w tej samej linii czy stopniu; jest osobą pozostającą z dłużnikiem w stosunku przysposobienia lub małżonkiem tej osoby albo osobą prowadzącą wspólnie z dłużnikiem gospodarstwo domowe; była zatrudniona przez dłużnika (z wyjątkiem wykonywania na rzecz dłużnika czynności doradztwa restrukturyzacyjnego); była członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem dłużnika bądź jest lub była w okresie dwóch lat przed dniem złożenia wniosku restrukturyzacyjnego, wspólnikiem albo akcjonariuszem dłużnika, posiadającym udziały albo akcje w wysokości powyżej 5% kapitału zakładowego dłużnika lub wierzyciela; była spółką powiązaną z dłużnikiem bądź jest lub była członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem takiej spółki, albo jest lub  była w okresie dwóch lat przed dniem złożenia wniosku restrukturyzacyjnego, wspólnikiem albo akcjonariuszem posiadającym udziały albo akcje w wysokości powyżej 5% kapitału zakładowego spółki powiązanej z dłużnikiem. [uwaga]Czytaj też: Upadłość firmy[/uwaga] Charakter umowy dłużnika z nadzorcą układu Zadania nadzorcy układu w postępowaniu układowym są wykonywane na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy dłużnikiem a doradcą restrukturyzacyjnym. Umowa z nadzorcą jest rodzajem umowy starannego działania, gdyż nie można w żaden sposób zobowiązać go do osiągnięcia określonego rezultatu. [reklama-ads] Powyższe oznacza to, że do umowy z nadzorcą zastosowanie będą miały przepisy dotyczące umowy o świadczenie usług, do której z kolei stosuje się przepisy o zleceniu. Nie można więc w omawianym stosunku stosować przepisów dotyczących umowy o dzieło. Istotnym jest, iż do umowy z nadzorcą nie można stosować przepisów o możliwości powierzenia wykonania zlecenia osobie trzeciej lub o wspólnym przyjęciu zlecenia. Dodatkowo, nawet jeżeli w rzeczonej umowie nie zawarto klauzuli poufności, nadzorcę układu zawsze obowiązuje tajemnica zawodowa, co wynika wprost z prawa. Ustawa restrukturyzacyjna nakłada na nadzorcę obowiązek zachowania w tajemnicy i nie wykorzystywania w celach niezwiązanych z postępowaniem restrukturyzacyjnym wszelkich informacji i danych o dłużniku, jakich dowiedział się w trakcie prowadzenia postępowania układowego. [rada]Powołanie nadzorcy skutkuje powstaniem po jego stronie odpowiedzialności względem dłużnika na zasadach określonych w art. 471 Kodeksu cywilnego (dalej jako KC), tj. odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika.[/rada] Wynagrodzenie nadzorcy [reklama-ads] Ustawodawca nie zdecydował się na uregulowanie sposobu wyliczania wynagrodzenia nadzorcy. W takiej sytuacji polegać należy na ogólnych przepisach KC, dotyczących wynagrodzenia za wykonanie zlecenia. Zgodnie z zawartą w KC zasadą swobody umów wynagrodzenie może zostać ustalone w sposób dowolny. Ustalona wysokość wynagrodzenia nie podlega żadnej kontroli ze strony sądu restrukturyzacyjnego. Zgodnie z art. 735 § 2 KC, jeżeli nie ma obowiązującej taryfy i nie umówiono się na wysokość wynagrodzenia, nadzorcy należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy. Nie ma przeszkód, aby wynagrodzenie to było wyższe aniżeli wynagrodzenie ustawowe przysługujące nadzorcy sądowemu lub zarządcy sądowemu. Oprócz wynagrodzenia gwarantowanego dopuszczalne jest również ustalenie wynagrodzenia od sukcesu, tj. success fee. Strony mogą się również umówić na nieodpłatne pełnienie funkcji nadzorcy układu. Nadzorca układu nie ma uprawnień do zaciągania zobowiązań na rachunek dłużnika, toteż zgodnie z art. 742 KC, dłużnik powinien zwrócić nadzorcy wszelkie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, wraz z odsetkami ustawowymi. Powinien także zwolnić nadzorcę od zobowiązań, które ten zaciągnął w imieniu własnym w trakcie prowadzenia postępowania układowego. Umowy z nadzorcą układu – wygaśnięcie umowy Umowa z nadzorcą jest kontraktem mocno odformalizowanym. Stąd też jej rozwiązanie może mieć miejsce na skutek wypowiedziana bądź wygaśnięcia z mocy prawa. Wypowiedzenie umowy może zostać dokonane przez każdą ze stron. Podstawą takiego rozwiązanie mogą być zapisy zawarte w umowie lub przepisy KC o zleceniu. Wygaśnięcie z mocy prawa następuje natomiast w przypadku: [reklama-ads] cofnięcia licencji nadzorcy układu; zawieszenia praw z licencji nadzorcy układu; śmierci nadzorcy układu; gdy w terminie 14 dni od zawarcia umowy nadzorca nie zostanie objęty umową ubezpieczenia OC. W sytuacji wypowiedzenia lub wygaśnięcia umowy dłużnik ma obowiązek niezwłocznego zawarcia nowej umowy z osobą uprawnioną do pełnienia funkcji nadzorcy układu. Układ w upadłości – reasumując W sytuacji, kiedy w trakcie prowadzenia postępowania upadłościowego sytuacja przedsiębiorcy ulegnie poprawie, może on skorzystać z możliwości zawarcia układu z wierzycielami. Taki zabieg może dać dłużnikowi czas na odzyskanie płynności finansowej, spłatę wierzycieli i powrót na rynek. Aby jednak zawrzeć taki układ niezbędne jest zawarcie umowy z nadzorcą upadłości posiadającym licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Nadzorca układu nie zostaje wyznaczony przez sąd, a wybiera go sam dłużnik. Prawo restrukturyzacyjne reguluje obowiązek zawiązania umowy z nadzorcą układu, w razie chęci porozumienia się z wierzycielami. Ustawa ta nie mówi jednak nic charakterze czy konstrukcji umowy, wynagrodzeniu doradcy czy też możliwości rozwiązania współpracy. Tych kwestii należy doszukiwać się w Kodeksie cywilnym w dziale dotyczącym umowy zleceniu. [rada]Prawo restrukturyzacyjne nie daje możliwości przeprowadzenia postępowania układowego samodzielnie przez dłużnika. Możliwe jest to jedynie przy pomocy nadzorcy układu. [/rada] [reklama-ads] [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. 2015 poz. 978). ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740). [/informacja] Podobne wzory pism: Ogłoszenie upadłości na wniosek wierzyciela – wzór wniosku Masa upadłości – wniosek o wyłączenie majątku z masy Wniosek o ogłoszenie upadłości - wzór

11.01.2021 - Radosław Pilarski