Spółka jawna – jak ją założyć?

Spółka jawna jest osobową spółką prawa handlowego. Zasady jej powstania i funkcjonowania regulują przepisy art. 22-85 Kodeksu spółek handlowych (dalej zwanego k.s.h.) oraz Kodeks cywilny (dalej zwany k.c.).
Spółka jawna – jak ją założyć?

Spółka jawna jest bardzo elastyczną formą prowadzenia działalności. Daje ona duże możliwości dostosowania umowy spółki do potrzeb założycieli. Ta forma spółki wykorzystywana jest zwykle do prowadzenia małych i średnich przedsiębiorstw – do większych firm odpowiedniejsza jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Zasady działania spółki jawnej

Spółka jawna prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Nie jest jednocześnie inną spółką handlową. Każdy wspólnik spółki odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką.

Umowa spółki jawnej

Aby spółka jawna uzyskała osobowość prawną, konieczne jest zawarcie umowy spółki i uzyskanie wpisu do KRS. Spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do KRS.

Pierwszym etapem zawiązywania spółki jest sporządzenie jej umowy. Umowa spółki jawnej musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.

Przepis art. 25 k.s.h. nakłada na założycieli obowiązek kształtowania umowy spółki jawnej w taki sposób by ta zawierała:

  • firmę (tj. nazwę) i siedzibę spółki;
  • określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość;
  • przedmiot działalności spółki;
  • czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Firma spółki jawnej, czyli jej nazwa, powinna zawierać nazwiska lub nazwy firm wszystkich wspólników. Może również zawierać nazwisko albo nazwę firmy jednego albo kilku wspólników. Na końcu nazwy musi znajdować się oznaczenie „spółka jawna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp. j.”.

Siedzibą spółki, zgodnie z art. 41 k.c., jest miejscowość w której dokonywane są czynności prowadzenia spraw i reprezentacji spółki. Siedziba spółki ma wpływ na właściwość sądu rejestrowego, urzędu skarbowego oraz oddziału ZUS. Zmiana siedziby (nie chodzi tu o zmianę adresu) wiąże się z koniecznością zmiany umowy spółki.

Przedmiot działalności spółki można ustalić na podstawie klasyfikacji PKD. Przepisy prawa nie ograniczają liczby rodzajów działalności, które można zawrzeć w umowie spółki. Jedynie we wpisie do rejestru należy podać jedynie 10 wybranych rodzajów działalności, w jeden wiodący.

Czas trwania spółki można oznaczyć przez wskazanie określonej daty (np. 05 maja 2020 r.), terminu (np. za 5 lat) lub zdarzenia, które ma powodować rozwiązanie umowy spółki (np. zakończenie budowy). Zgodnie z art. 25 k.s.h. spółka może być założona także na czas nieokreślony.

W umowie spółki jawnej fakultatywnie można uregulować także:

  • kwestie zbywalności udziału w spółce w przypadku wystąpienia ze spółki wspólnika i wstąpienia nowego;
  • sposób reprezentacji spółki – umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem;
  • zasady wprowadzania zmian w umowie spółki;
  • zasady uczestnictwa w zyskach i stratach spółki;

Niektórych kwestii nie możemy jednak dowolnie regulować w umowie.

W k.s.h. znajdują się przepisy, które bezwzględnie wiążą wspólników do określonego zachowania. Do takich spraw należą m.in.:

  • zasady odpowiedzialności wobec osób trzecich za zobowiązania spółki;
  • powierzenie prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników;
  • ograniczenie prawa wspólnika do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki;
  • rozwiązanie spółki przez sąd;
  • zasady rozliczenia z występującym ze spółki wspólnikiem.

Rejestracja spółki w KRS

Wpis do rejestru przedsiębiorców KRS dokonywany jest na wniosek. Wniosek ten składa się na urzędowym formularzu. Aby zarejestrować spółkę, należy wypełnić formularz KRS-W1 wraz z załącznikami KRS-WB, KRS-WK i KRS-WM.

Wraz z formularzami należy złożyć dokumenty będące podstawę wpisu. Są to:

  • umowa spółki;
  • wykaz adresów wspólników albo ich adresy do doręczeń;
  • do wniosku o wpis osób reprezentujących podmiot wpisany do Rejestru, likwidatorów i prokurentów należy dołączyć oświadczenia tych osób obejmujące zgodę na ich powołanie oraz ich adresy do doręczeń.
  • dowód uiszczenia opłaty. Opłata sądowa w kwocie 500 zł oraz dodatkowe 100 zł za ogłoszenie spółki w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Zgodnie z art. 26 § 3 k.s.h., każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia spółki jawnej do KRS.

Jeżeli złożony wniosek jest prawidłowy, sąd rejestrowy wpisze spółkę jawną do rejestru przedsiębiorców KRS.

NIP i REGON

Po rejestracji w KRS sąd rejestrowy dane podstawowe spółki przekazuje do Centralnego Rejestru Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników oraz rejestru REGON. CRP KEP przekazuje dane do ZUS..

Po przekazaniu danych spółki do CRP KEP i REGON, spółka otrzymuje NIP i REGON. Nadane numery z urzędów trafiają do sądu rejestrowego i zostają zamieszczone w KRS. Wpisy NIP i REGON do KRS są wolne od opłat, nie podlegają również ogłoszeniu w MSiG. Urząd skarbowy nie wydaje odrębnego zaświadczenia o nadaniu NIP, ujawnienie tego numeru w KRS stanowi potwierdzenie jego nadania.

Obowiązki wobec urzędów

Spółka w terminie 21 dni od dnia uzyskania wpisu w KRS ma obowiązek złożyć w Urzędzie Skarbowym zgłoszenie identyfikacyjne w zakresie danych uzupełniających na druku NIP-8. Dane uzupełniające z CRP KEP są przekazywane do rejestru REGON i ZUS.

! Należy pamiętać, ze w spółce jawnej każdy ze wspólników jest płatnikiem składek na własne ubezpieczenia. Spółka natomiast jest płatnikiem składek jedynie za osoby objęte obowiązkiem ubezpieczeń, czyli pracowników.

Dodatkowo każdy ze wspólników musi dokonać zgłoszenia siebie jako płatnika składek ZUS (druk ZUS ZFA) oraz jako osobę ubezpieczoną (druku ZUS ZUA lub ZUS ZZA).

PCC od umowy spółki

Spółka jawna, bez wezwania fiskusa, w terminie 14 dni, zobowiązana jest złożyć deklarację PCC (formularz PCC-3). Wraz z deklaracją spółka powinna wpłacić podatek do urzędu skarbowego. Termin 14 dni liczony jest od daty zawarcia umowy spółki. Jeżeli spółka nie zostanie zarejestrowana w KRS, wtedy wspólnicy mogą żądać zwrotu zapłaconego podatku od umów cywilnych.

Podstawę opodatkowania stanowi wartość wkładów do spółki. Chodzi o wartość wkładów ustalonych przez wspólników i określonych w umowie spółki (nie o wartość rynkową). Od podstawy opodatkowania należy odjąć wynagrodzenie notariusza za zawarcie umowy (o ile umowę sporządzi notariusz) i koszt rejestracji w KRS. Podatek od umowy spółki jawnej  wynosi 0,5%.

Podstawa prawna:

  • ustawę z dnia 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (U nr 94, poz. 1037).
  • ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (U nr 16, poz. 93).

Polecane: Umowa spółki jawnej wzór

Radosław Pilarski
Radosław Pilarski
Adwokat oraz doradca restrukturyzacyjny z wieloletnim doświadczeniem w prawie cywilnym, gospodarczym oraz upadłościowym i restrukturyzacyjnym.

więcej porad

Spółki prawa handlowego

Tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie reguluje ustawa - Kodeks spółek handlowych (k.s.h). W sprawach nieuregulowanych w k.s.h. stosuje się przepisy Kodeksu Cywilnego. Najogólniej spółki prawa handlowego możemy podzielić na: Spółki osobowe Spółki osobowe nie są osobami prawnymi, ustawa przyznaje im jednak zdolność prawną. Zgodnie z art. 8 k.s.h. mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. Spółki osobowe od kapitałowych odróżnia to, że występuje w nich osobista odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki. Wspólnicy odpowiadają całym sowim majątkiem, solidarnie ze sobą i spółką. Spółki te powstają w momencie ich wpisu do właściwego im rejestru spółek (co do zasady KRS). Należy pamiętać, że wpis spółki będzie wiążący dopiero po podpisaniu umowy lub statutu spółki przez właścicieli. Rodzaje spółek osobowych: Spółka jawna Zgodnie z art. 22 § 1 k.s.h. jest to każda spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, ale nie jest inną spółką handlową. Każdy wspólnik spółki jawnej odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Ustawa przewiduje także możliwość zawarcia umowy spółki przy wykorzystaniu wzorca umowy. Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy wszystkich wspólników. Może  zawierać także nazwisko albo firmę jednego, albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp. j.". Osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisaniem do rejestru, za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie (art. 251 2 k.s.h.). Spółka partnerska Przepisy art. 86 k.s.h. definiuje spółkę partnerską jako spółkę osobową, utworzoną przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Spółka ta może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu. Chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej. Należy pamiętać, że partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów. Partnerzy za zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie, jednakże tylko te, które wiążą się z jej zwykłym funkcjonowaniem. Nie ponoszą natomiast odpowiedzialności za szkody, które są spowodowane działaniem innych partnerów. Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Firma spółki powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera oraz dodatkowe oznaczenie "i partner" bądź "i partnerzy". Może także zawierać "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.p.". Spółka pierwotnie musi się składać z co najmniej dwóch partnerów. Spółka komandytowa Spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona (art. 102 k.s.h.). W odróżnieniu od poprzednich spółek umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.k.". Spółka komandytowo-akcyjna Spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem (a 125. k.s.h.). Co do zasady komplementariusz prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Akcjonariusz nie prowadzi spraw spółki i może ją reprezentować jedynie jako pełnomocnik. W spółce komandytowo-akcyjnej, podobnie jak w spółkach kapitałowych, utworzony jest kapitał zakładowy, którego minimalna wysokość wynosi min. 50 000 złotych. Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Firma spółki powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.K.A.". Spółki kapitałowe W odróżnieniu od spółek osobowych spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną. Charakteryzuje je także zmienny kapitał i skład osobowy. Spółki te mają wyodrębniony majątek spółki od majątków osobistych wspólników (lub akcjonariuszy). Co do zasady, odpowiedzialność za zobowiązania dotyczy wyłącznie spółki, nie zaś wspólników. Należy podkreślić również, iż prawa i obowiązki wspólników wobec spółki są mocno zróżnicowane, w zależności od ich udziałów oraz nakładu pracy na spółkę. Kształtuje to umowa bądź statut spółki.  Spółka kapitałowa w okresie pomiędzy zawarciem umowy lub jej zawiązaniem, a wpisem do rejestru stanowi spółkę w organizacji. Przepis art. 11 k.s.h. pozwala takiej spółce na nabywanie prawa i zaciąganie zobowiązań. Za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę w organizacji odpowiadają solidarnie spółka oraz osoby, które działały w jej imieniu. Rodzaje spółek kapitałowych: Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Opis niniejszej spółki znajdziemy w art. 151 k.s.h. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Wyjątkiem jest zakaz zawiązania spółki przez inną jednoosobową spółkę z o.o. Wspólnicy spółki są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki. Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Umowa spółki musi zawierać zapis czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy więcej udziałów. Jeżeli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i niepodzielne. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5 000 złotych. Wartość jednego udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Firma spółki może być obrana dowolnie, powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością", dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "spółka z o.o." lub "sp. z o.o.". Spółka akcyjna Spółkę akcyjną zawiązać może jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z o.o. (art. 301 k.s.h). Kapitał zakładowy spółki akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Zawiązanie spółki akcyjnej następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 100 000 złotych. Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz. Zysk dzielony jest proporcjonalnie do wysokości posiadanych udziałów. Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Należy pamiętać, iż z chwilą zawiązania objęcie akcji przez akcjonariuszy powstaje jedynie spółka akcyjna w organizacji. Spółka nabywa osobowość prawną dopiero w chwili wpisania jej do rejestru przedsiębiorców KRS. Firma spółki może być obrana dowolnie, powinna zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka akcyjna", dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.A.". [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 15 września 2000 roku – Kodeks spółek handlowych.[/informacja] Polecane wzory pism: Umowa sprzedaży udziałów spółki z o.o. Umowa spółki cywilnej - wzór Umowa sprzedaży udziałów spółki z o.o. Uchwała o likwidacji spółki z o.o. Aneks do umowy spółki cywilnej - Wystąpienie wspólnika Aneks do umowy spółki cywilnej - Zmiana udziałów

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – czym jest i jak ją założyć?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością należy do spółek kapitałowych. Zasady jej powstania i funkcjonowania regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych (dalej zwanego k.s.h.) oraz Kodeks cywilny (dalej zwany k.c.). Kto może założyć Spółkę z o.o. Zgodnie z art. 151 k.s.h. spółka z o.o. może być utworzona przez jedną albo więcej osób. Wspólnikiem spółki może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna, (np. spółka jawna, spółka akcyjna, a także inna spółka z o.o.). Spółki z o.o., natomiast utworzyć nie może spółka cywilna, gdyż nie posiada ona zdolności prawnej. Co więcej, art. 151 § 2 k.s.h. stanowi, że spółka z o.o. nie może być utworzona, jeżeli jej jedynym wspólnikiem jest jednoosobowa spółka z o.o. Kiedy Spółka z o.o. nabywa osobowość prawną? W chwili zawarcia umowy spółki powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Natomiast spółka „właściwa” powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzonego przez sąd rejonowy właściwy miejscowo dla siedziby spółki. Z tą samą chwilą Spółka z o.o. nabywa osobowość prawną. Przesłanki powstania Spółki z o.o. Zgodnie z przepisami art. 163 k.s.h., do założenia Spółki z o.o. spełnione muszą zostać  łącznie następujące przesłanki: zawarcie umowy spółki; wniesienie wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego; powołanie zarządu; ustanowienie innych organów, jeśli taki obowiązek nakłada k.s.h. wpis do rejestru. Zawarcie umowy spółki Przepis art. 157 normuje, iż umowa spółki powinna określać: firmę i siedzibę spółki; przedmiot działalności spółki; wysokość kapitału zakładowego; czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział; liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników; czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Firma spółki czy jej nazwa  może być dobrana dobrowolnie. Musi jednakże być ona unikalna i dostatecznie odróżniać spółkę od innych podmiotów. Dodatkowo firma na końcu nazwy musi posiadać dodatek „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”. Siedzibą spółki, zgodnie z art. 41 k.c., jest miejscowość, w której przebywał będzie organ zarządzający spółki. Siedziba spółki ma wpływ na właściwość sądu rejestrowego, urzędu skarbowego oraz oddziału ZUS. Zmiana siedziby (nie chodzi tu o zmianę adresu) wiąże się z koniecznością zmiany umowy spółki. Przedmiot działalności spółki możemy ustalić na podstawie klasyfikacji PKD. Przepisy prawa nie ograniczają liczby rodzajów działalności, które można zawrzeć w umowie spółki. Jedynie we wpisie do rejestru należy podać jedynie 10 wybranych rodzajów działalności, w jeden wiodący. Wysokości kapitału zakładowego spółki, jest ustalana wg. liczby i wartości udziałów. Z kolei udziały te należy rozdzielić pomiędzy wspólników. Art. 154 k.s.h. stanowi minimalną wysokość kapitału zakładowego i wynosi on 5 tys. zł. Przy czym jeden udział nie może być niższy niż 50 zł. Udziały w kapitale zakładowym mogą być o równej wartości, wtedy też kapitał dzieli się na udziały o jednakowej wartości; oraz o nierównej, wówczas wspólnicy posiadają po jednym udziale o różnej wartości. Czas trwania spółki można oznaczyć przez wskazanie określonej daty (np. 05 maja 2020 r.), terminu (np. za 5 lat) lub zdarzenia, które ma powodować rozwiązanie umowy spółki (np. zakończenie budowy). W momencie nadejścia zdarzenia następuje otwarcie likwidacji spółki. Jeżeli zarząd spółki zdecyduje o przedłużeniu umowy spółki, powinni oni wydać stosowną uchwałę przed otwarciem likwidacji. Umowa spółki musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Wyjątek stanowi art. 1571. § 1, który mówi, że umowa spółki może zostać zawarta również przy wykorzystaniu wzorca umowy Wniesienie wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego Kapitał zakładowy można pokryć wkładem pieniężnym lub niepieniężnym. Zgodnie z art. 158. § 1. jeżeli wkładem do spółki ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (tzw. aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu. Powinna zawierać także osobę wspólnika, a także liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów. Powołanie zarządu Przepisy art. 18 k.s.h. statuują, iż członkiem zarządu, komisji rewizyjnej albo rady nadzorczej może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Może być to więc osoba pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona. Nie może natomiast pełnić tej funkcji osoba skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa przeciwko ochronie informacji; wiarygodności dokumentów; mieniu; obrotowi gospodarczemu oraz obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi. Wpis do rejestru Po zawarciu umowy spółki zawiązana zostaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Zarząd ma obowiązek zgłosić taką spółkę do KRS. Warunkiem koniecznym do zgłoszenia spółki do rejestru jest wniesienie przez wszystkich wspólników całości wkładów na pokrycie kapitału zakładowego w przewidzianej formie. Spółkę należy zgłosić w ciągu 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki. W przypadku przekroczenia tego terminu umowa spółki ulega rozwiązaniu. Opłata od wniosku o rejestrację spółki z o.o. wynosi 500 zł. Dodatkowe 100 zł  kosztuje ogłoszenie spółki w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Wpis do rejestru, sąd rejestrowy potwierdza przysłanym na adres spółki odpisem postanowienia o wpisie. Wraz ze wpisem nadany zostaje numerem KRS. [informacja]Podstawa prawna: ustawę z dnia 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (U nr 94, poz. 1037). ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (U nr 16, poz. 93).[/informacja] Polecane wzory pism: Umowa sprzedaży udziałów spółki z o.o. Umowa spółki cywilnej - wzór Umowa sprzedaży udziałów spółki z o.o. Uchwała o likwidacji spółki z o.o. Aneks do umowy spółki cywilnej - Wystąpienie wspólnika Aneks do umowy spółki cywilnej - Zmiana udziałów