Kilka dni temu opisywaliśmy czym jest kontrola skarbowa. Kto jej podlega, oraz jakie organy mogą ją przeprowadzić. Dziś opisujemy jakie uprawnienia i obowiązki ma kontrola skarbowa.
Wiemy już jakie cele ma kontrola skarbowa (tych, którzy nie wiedzą zapraszamy tutaj). Znamy jej zakres. Wiemy kto może kontrować, a kto być kontrolowany. A jakie uprawnienia ma kontrola skarbowa?
Otóż inspektorzy i pracownicy kontroli skarbowej mają prawo do:
• Legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości.
• Zatrzymywania i przeszukiwania osób oraz przeszukiwania pomieszczeń, bagażu i ładunku w trybie i przypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego skarbowego.
• Zatrzymywania pojazdów i innych środków przewozowych w celu przeprowadzenia kontroli przewożonych towarów lub dokumentów przewozowych dotyczących tych towarów, a także badania towarów i pobierania ich próbek, oraz przeprowadzenia kontroli rodzaju używanego paliwa przez pobranie próbek paliwa ze zbiornika pojazdu mechanicznego.
oraz:
• Przeprowadzania doprowadzenia, o którym mowa w art. 4 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. poz. 628 i 1165 oraz z 2014 r. poz. 24 i 1199), lub konwoju, o którym mowa w art. 4 pkt 3 tej ustawy.
• Zwracania się o niezbędną pomoc do innych jednostek organizacyjnych, przedsiębiorców i organizacji społecznych, jak również zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa.
Pamiętajmy, że jeżeli przy dokonywaniu czynności służbowych pojawi się konieczność zdjęcia nałożonych uprzednio zamknięć celnych, inspektorzy i pracownicy mają obowiązek ponownego nałożenia zamknięć celnych i odnotowania tego faktu. Ponadto osoba posiadająca towary jest zobowiązana, na jej koszt, do wykonywania czynności umożliwiających przeprowadzenie kontroli. Pracownicy mają też prawo wydawania poleceń określonego zachowania się jeśli podczas kontroli zajdzie taka konieczność.
Osobie takiej przysługuje zażalenie do Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej na zasadność lub sposób dokonania czynności.
Kontrola skarbowa- obowiązki
Oprócz uprawnień pracownicy kontroli skarbowej mają również swoje obowiązki. Do których należą:
• Poszanowanie godności człowieka oraz respektowanie innych praw i wolności obywatelskich.
• Wykonywanie czynności służbowych w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste i majątkowe osób i przedsiębiorców, których te czynności dotyczą.
• Zatrzymanie osoby może być zastosowane tylko wówczas, gdy inne środki pozostające w dyspozycji organów kontroli skarbowej, inspektorów i pracowników są bezcelowe lub okazały się nieskuteczne.
• W razie uzasadnionej potrzeby zatrzymaną osobę należy niezwłocznie poddać badaniu lekarskiemu lub udzielić jej pierwszej pomocy medycznej.
• Zatrzymanie pojazdów mechanicznych i innych środków przewozowych może być dokonywane tylko przez umundurowanych inspektorów i pracowników, znajdujących się w pobliżu oznakowanego pojazdu służbowego.
a także:
• Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób oznakowania pojazdów służbowych, uwzględniając w szczególności zapewnienie jednoznacznej identyfikacji pojazdów.
• Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określa, w drodze rozporządzenia, tryb przeprowadzania badań lekarskich, o których mowa w ust. 4, przypadki uzasadniające potrzebę niezwłocznego udzielenia osobie zatrzymanej pierwszej pomocy medycznej lub potrzebę poddania jej niezbędnym badaniom lekarskim, a także czas i organizację tych badań oraz sposób ich dokumentowania, mając na celu ochronę zdrowia osoby zatrzymanej.
Kontrola skarbowa – możliwość zażalenia
Na sposób prowadzenia wyżej wymienionych czynności przez kontrole skarbową przysługuje zażalenie do właściwego miejscowo prokuratora rejonowego. Kolejno Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określa, w drodze rozporządzenia ustala warunki, sposób i szczegółowy tryb wykonywania czynności.
Kontrola skarbowa, a stosowanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej
Inspektorzy i pracownicy mogą użyć broni palnej lub ją wykorzystać:
- W przypadkach, konieczność odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na:a) Życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby albo konieczność przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu.
b) Ważne obiekty, urządzenia lub obszary albo konieczność przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu.
c) Bezpieczeństwo konwoju lub doprowadzenia.
- Ponadto broń palną można wykorzystać w przypadku konieczności podjęcia co najmniej jednego z następujących działań:a) Zatrzymanie pojazdu, jeżeli jego działanie zagraża życiu lub zdrowiu uprawnionego lub innej osoby lub stwarza zagrożenie dla ważnych obiektów, urządzeń lub obszarów.
b) Pokonanie przeszkody uniemożliwiającej lub utrudniającej ujęcie osoby albo ratowanie życia lub zdrowia uprawnionego, innej osoby lub ratowanie mienia.
c) Zaalarmowanie lub wezwanie pomocy.
d) Neutralizacja przedmiotów lub urządzeń mogących stwarzać niebezpieczeństwo wybuchu, powodujących jednocześnie bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia uprawnionego lub innej osoby.
e) Unieszkodliwienie zwierzęcia, którego zachowanie zagraża bezpośrednio życiu lub zdrowiu uprawnionego lub innej osoby.
f) Oddanie strzału ostrzegawczego.
- W celu ujęcia lub udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej, jeżeli ucieczka tej osoby stwarza zagrożenie życia lub zdrowia inspektora, pracownika lub innej osoby lub istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba zatrzymana może użyć materiałów wybuchowych, broni palnej lub innego niebezpiecznego przedmiotu.
W broń palną może być wyposażony, przeszkolony w zakresie związanym z jej używaniem, inspektor i pracownik zatrudniony w wyodrębnionej komórce, o której mowa w art. 11g ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej. Użycie i wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej oraz dokumentowanie tego użycia i wykorzystania odbywa się na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej.
- ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.
więcej porad
Pozwolenie na broń. Czy dla każdego?
Pozwolenie na broń jest wydawane na podstawie ustawy o broni i amunicji. Przepisy ustawy określają nabywanie, posiadanie, przechowywanie, zbywanie i deponowanie broni i amunicji; a także przywóz ich z zagranicy, przewóz przez terytorium kraju i wywóz za granicę; a także zasady posiadania broni i amunicji przez cudzoziemców, wydawanie pozwoleń na broń, cofanie ich oraz zasady funkcjonowania strzelnic.
Czym jest broń - definicja
Zgodnie z art. 4 ustawy o broni i amunicji za broń należy rozumieć:
broń palną, w tym broń bojową, myśliwską, sportową, gazową, alarmową i sygnałową;
broń pneumatyczną;
miotacze gazu obezwładniającego;
narzędzia i urządzenia, których używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu:
broń białą w postaci:
ostrzy ukrytych w przedmiotach niemających wyglądu broni;
kastetów i nunczaków;
pałek posiadających zakończenie z ciężkiego i twardego materiału lub zawierających wkładki z takiego materiału;
pałek wykonanych z drewna lub innego ciężkiego i twardego materiału, imitujących kij bejsbolowy;
broń cięciwową w postaci kusz;
przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej.
Kto wydaje pozwolenia na broń?
Zgodnie z art.10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji pozwolenie na broń palną i amunicję do tej broni, co do zasady wydaje właściwy komendant wojewódzki Policji. Właściwość miejscowa ustalana jest ze względu na miejsce stałego pobytu zainteresowanego lub siedzibę zainteresowanego podmiotu. W przypadku żołnierzy zawodowych, pozwolenie wydaje właściwy komendant oddziału Żandarmerii Wojskowej.
Dla kogo pozwolenie na broń?
Pozwolenie na broń zostanie wydane zainteresowanemu, jeżeli nie stanowi on zagrożenia dla samego siebie, porządku oraz bezpieczeństwa publicznego. Dodatkowo zainteresowana osoba musi właściwie uzasadnić wniosek i przedstawić ważną przyczynę posiadania broni.
Zgodnie z art. 10 ust. 3 ustawy za ważną przyczynę posiadania broni uważa się w szczególności:
dla pozwolenia na broń do celów ochrony osobistej, osób i mienia:
stałe, realne i ponadprzeciętne zagrożenia życia, zdrowia lub mienia;
dla pozwolenia na broń do celów łowieckich:
posiadanie uprawnień do wykonywania polowania, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów;
dla pozwolenia na broń do celów sportowych:
udokumentowane członkostwo w stowarzyszeniu o charakterze strzeleckim;
posiadanie kwalifikacji sportowych, o których mowa w art. 10b ustawy o broni i amunicji;
posiadanie licencji właściwego polskiego związku sportowego;
dla pozwolenia na broń do celów rekonstrukcji historycznych:
udokumentowane członkostwo w stowarzyszeniu, którego statutowym celem jest organizowanie rekonstrukcji historycznych;
zaświadczenie potwierdzające czynny udział w działalności statutowej w/wskazanego stowarzyszenia;
dla pozwolenia na broń do celów kolekcjonerskich:
udokumentowane członkostwo w stowarzyszeniu o charakterze kolekcjonerskim;
dla pozwolenia na broń do celów pamiątkowych:
udokumentowane nabycie broni w drodze spadku, darowizny lub wyróżnienia;
dla pozwolenia na broń do celów szkoleniowych:
posiadanie uprawnień, określonych w odrębnych przepisach do prowadzenia szkoleń o charakterze strzeleckim;
udokumentowane zarejestrowanie działalności gospodarczej w zakresie szkoleń strzeleckich.
Charakter pozwolenia na broń
W rozumieniu ustawy o broni i amunicji noszenie broni oznacza każdy sposób przemieszczania załadowanej broni przez osobę posiadającą broń.
Właściwy organ Policji może w wydanym pozwoleniu ograniczyć lub wykluczyć możliwość jej noszenia. Potwierdza się to w legitymacji posiadacza broni. Co do zasady zabrania się noszenia broni posiadanej na podstawie pozwolenia do celów kolekcjonerskich lub pamiątkowych bez zgody właściwego organu Policji.
[rada]Pozwolenie na broń, karta rejestracyjna broni palnej pozbawionej cech użytkowych, oraz karta rejestracyjna broni pneumatycznej są wydawane na czas nieokreślony.[/rada]
[rada]Pozwolenie na broń palną bojową wydane w celach ochrony osobistej, czy ochrony osób i mienia jest jednocześnie pozwoleniem na broń gazową i alarmową.[/rada]
Jakie dokumenty powinny zostać załączone do podania o wydanie pozwolenia na broń?
Wniosek o wydanie pozwolenia na broń znajdziecie tutaj. Do podania o wydanie pozwolenia na broń załączone powinno zostać:
orzeczenia: lekarskie i psychologiczne, z których wynika, że dana osoba może dysponować bronią w myśl ustawy z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji;
dokument potwierdzający wniesienie opłaty skarbowej w wysokości 242 zł.
fotografia o wymiarach 3x4 cm.
Z obowiązku złożenia orzeczeń lekarskiego i psychologicznego zwolnieni są funkcjonariusze Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego; Agencji Wywiadu; Służby Kontrwywiadu Wojskowego; Służby Wywiadu Wojskowego; Centralnego Biura Antykorupcyjnego; Biura Ochrony Rządu; Straży Granicznej; Służby Celnej; Służby Więziennej oraz funkcjonariusze innych państwowych formacji uzbrojonych i żołnierzy zawodowych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów posiadają przydzieloną im broń służbową. Owi funkcjonariusze dostarczają stosowne zaświadczenie z miejsca pracy.
[informacja]Podstawa prawna:
ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. z 2020 r. poz. 955).[/informacja]
List żelazny
Zgodnie z przepisem art. 281 k.p.k. list żelazny jest to rodzaj umowy zawieranej pomiędzy sądem, a oskarżonym przebywającym za granicą, polegającej na tym, że oskarżony zobowiązuje się stawić na każde wezwanie organu karnego, oraz że będzie przestrzegał określonych w liście warunków, w zamian za otrzymanie możliwości odpowiadanie mu z wolnej stopy. Ochrona oskarżonego ustaje z chwilą prawomocnego zakończenia się postępowania. Co do zasady, wniosek o wydanie listu żelaznego może zostać złożony wyłącznie przez oskarżonego lub jego obrońcę. Decyzja sądu jest fakultatywna – decyzja uzależniona jest od indywidualnej oceny okoliczności oraz przesłanek spełnionych przez oskarżonego.
[uwaga]Czytaj więcej: List gończy[/uwaga]
List żelazny - warunki wydania
Warunki wydania listu żelaznego opisane są w art. 282 k.pk., zgodnie z powyższym przepisem list żelazny zapewnia oskarżonemu pozostawanie na wolności do prawomocnego ukończenia postępowania, jeżeli oskarżony:
Będzie się stawiał w oznaczonym terminie na wezwanie sądu, a w postępowaniu przygotowawczym - na wezwanie prokuratora.
Nie będzie się wydalał bez pozwolenia sądu z obranego miejsca pobytu w kraju.
Nie będzie nakłaniał do fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób starał się utrudniać postępowanie karne.
Natomiast po wydaniu listu żelaznego, w przypadku nieusprawiedliwionego niestawienia się oskarżonego na wezwanie lub naruszenia innych warunków wymienionych w ustawie, właściwy miejscowo sąd okręgowy orzeka postanowieniem o odwołaniu listu żelaznego.
List żelazny a poręcznie majątkowe
Co ważne, wydanie listu żelaznego często jest uzależnione od złożenia poręczenia majątkowego. Poręczenie stanowi mocny gwarant prawidłowego wykonywania przez oskarżonego wszystkich swoich obowiązków, gdyż w razie odwołania listu żelaznego z w winy oskarżonego, wartości majątkowe udzielone z tytułu poręczenia ulegają przepadkowi lub ściągnięciu.
Z uwagi na fakt, iż list żelazny wydawany jest na podstawie postanowienia, wszelkie decyzje Sądu Okręgowego w tej materii mogą być zażalane na podstawie art. 459 k.p.k..
[informacja]Podstawa prawna:
ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku - Kodeks postępowania karnego.[/informacja]
