Ustawa o kontroli skarbowej opisuje cele i przedmiot kontroli skarbowej. Jakie więc one są? Jakie podmioty mogą podlegać i z jakiego powodu takiej kontroli? Kto ją może przeprowadzić? Czym jest kontrola skarbowa?
Kontrola skarbowa ma na celu ochronę interesów i praw majątkowych Skarbu Państw. Ma zapewnić skuteczności wykonywania zobowiązań podatkowych i innych należności stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych. Ponadto celem kontroli skarbowej jest badanie zgodności z prawem gospodarowania mieniem innych państwowych osób prawnych oraz zapobieganie i ujawnianie przestępstw popełnianych przez osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.
Kontrola skarbowa – zakres
W zakresie kontroli skarbowej leży m.in:
- Kontrola rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatków stanowiących dochód budżetu państwa, a także innych należności pieniężnych budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych.
- Ujawnianie i kontrola niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej.
- Kontrola źródeł pochodzenia majątku oraz przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych.
- Kontrola celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami publicznymi oraz środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej i międzynarodowych instytucji finansowych, z wyłączeniem kontroli celowości wykorzystania środków zaliczanych do dochodów własnych i subwencji ogólnej jednostki samorządu terytorialnego.
- Kontrola prawidłowości przekazywania środków własnych do budżetu Unii Europejskiej.
- Audyt gospodarowania środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegającymi zwrotowi środkami z innych źródeł zagranicznych, w tym certyfikacja i wydawanie deklaracji zamknięcia, zwany dalej „audytem”.
- Badanie celowości w czasie podejmowania decyzji i zgodności z prawem wykorzystania i rozporządzania mieniem państwowym, a w szczególności ujawnianie niedoborów, a także innych szkód w tym mieniu.
- Badanie wykorzystania mienia otrzymanego od Skarbu Państwa w celu realizacji zadań publicznych oraz prawidłowości prywatyzacji mienia Skarbu Państwa.
- Kontrola rzetelności wypełniania zobowiązań wynikających z udzielonych przez Skarb Państwa poręczeń i gwarancji.
oraz:
- Kontrola zgodności wykorzystania środków, których spłatę poręczył lub gwarantował Skarb Państwa, z ich przeznaczeniem.
- Zapobieganie i wykrywanie naruszeń krajowych przepisów celnych oraz ściganie naruszeń krajowych lub wspólnotowych przepisów celnych przez wykonywanie nadzoru transgranicznego osób, miejsc, środków transportu i towarów oraz dostawy kontrolowanej, w rozumieniu Konwencji sporządzonej na podstawie artykułu K.3 Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie wzajemnej pomocy i współpracy między administracjami celnymi, sporządzonej w Brukseli dnia 18 grudnia 1997 r. (Dz. U. z 2008 r. poz. 31).
- Kontrola oświadczeń o stanie majątkowym osób – obowiązanych do ich składania – zatrudnionych lub pełniących służbę w jednostkach organizacyjnych administracji celnej, podatkowej oraz kontroli skarbowej podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w tym w urzędzie obsługującym tego ministra.
- Zapobieganie i ujawnianie przestępstw, o których mowa w art. 228-231 Kodeksu karnego, popełnianych przez osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.
- Badanie przestrzegania przez rezydentów i nierezydentów ograniczeń i obowiązków określonych w przepisach prawa dewizowego oraz warunków udzielonych na ich podstawie zezwoleń dewizowych, a także warunków wykonywania działalności kantorowej.
- Współdziałanie ze Służbą Celną w zakresie zwalczania przestępstw skarbowych, o których mowa w art. 107 § 1 Kodeksu karnego skarbowego.
- Kontrola spełniania obowiązków, o których mowa w art. 23r ust. 3 i 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059, z późn. zm.), w zakresie paliw ciekłych.
Kto może zostać skontrolowany?
Według polskiego prawa kontroli skarbowej podlegają:
- Zobowiązani do świadczeń pieniężnych na rzecz Skarbu Państwa lub państwowych funduszy celowych.
- Wydatkujący, przekazujący i otrzymujący środki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4.
- Zobowiązani do wywiązywania się z warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 5.
- Władający i zarządzający mieniem państwowym.
- Spółki z udziałem Skarbu Państwa, podmioty wykorzystujące mienie przekazane przez Skarb Państwa oraz sprywatyzowane mienie Skarbu Państwa.
- Beneficjenci poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa oraz podmioty, za które Skarb Państwa poręczył lub gwarantował.
- Osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych administracji celnej, podatkowej oraz kontroli skarbowej podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w tym w urzędzie obsługującym tego ministra, zobowiązane do składania oświadczeń o stanie majątkowym.
- Podmiot przekazujący środki własne do budżetu Unii Europejskiej.
A ponadto:
- Kontroli skarbowej podlegają także płatnicy i inkasenci podatków i innych należności, o których mowa w art. 2 Kto nie podlega kontroli skarbowej?
Nie podlega kontroli skarbowej celowość i sposób wykorzystywania środków budżetowych oraz mienia państwowego na cele specjalne w jednostkach organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, w Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu oraz w jednostkach organizacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
Kto sprawujące kontrolę skarbową?
Według Ustawy Kontrolę skarbową w zakresie i trybie określonym w niniejszej ustawie sprawują organy kontroli skarbowej.
Są nimi:
- Minister właściwy do spraw finansów publicznych jako naczelny organ kontroli skarbowej.
- Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej jako organ wyższego stopnia nad dyrektorami urzędów kontroli skarbowej.
- Dyrektor urzędu kontroli skarbowej.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej.
Żaneta Pilarska-Czeluśniak
Dziennikarz i redaktor, od lat związana z branżą prawniczą i finansową.
więcej porad
List żelazny
Zgodnie z przepisem art. 281 k.p.k. list żelazny jest to rodzaj umowy zawieranej pomiędzy sądem, a oskarżonym przebywającym za granicą, polegającej na tym, że oskarżony zobowiązuje się stawić na każde wezwanie organu karnego, oraz że będzie przestrzegał określonych w liście warunków, w zamian za otrzymanie możliwości odpowiadanie mu z wolnej stopy. Ochrona oskarżonego ustaje z chwilą prawomocnego zakończenia się postępowania. Co do zasady, wniosek o wydanie listu żelaznego może zostać złożony wyłącznie przez oskarżonego lub jego obrońcę. Decyzja sądu jest fakultatywna – decyzja uzależniona jest od indywidualnej oceny okoliczności oraz przesłanek spełnionych przez oskarżonego.
[uwaga]Czytaj więcej: List gończy[/uwaga]
List żelazny - warunki wydania
Warunki wydania listu żelaznego opisane są w art. 282 k.pk., zgodnie z powyższym przepisem list żelazny zapewnia oskarżonemu pozostawanie na wolności do prawomocnego ukończenia postępowania, jeżeli oskarżony:
Będzie się stawiał w oznaczonym terminie na wezwanie sądu, a w postępowaniu przygotowawczym - na wezwanie prokuratora.
Nie będzie się wydalał bez pozwolenia sądu z obranego miejsca pobytu w kraju.
Nie będzie nakłaniał do fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób starał się utrudniać postępowanie karne.
Natomiast po wydaniu listu żelaznego, w przypadku nieusprawiedliwionego niestawienia się oskarżonego na wezwanie lub naruszenia innych warunków wymienionych w ustawie, właściwy miejscowo sąd okręgowy orzeka postanowieniem o odwołaniu listu żelaznego.
List żelazny a poręcznie majątkowe
Co ważne, wydanie listu żelaznego często jest uzależnione od złożenia poręczenia majątkowego. Poręczenie stanowi mocny gwarant prawidłowego wykonywania przez oskarżonego wszystkich swoich obowiązków, gdyż w razie odwołania listu żelaznego z w winy oskarżonego, wartości majątkowe udzielone z tytułu poręczenia ulegają przepadkowi lub ściągnięciu.
Z uwagi na fakt, iż list żelazny wydawany jest na podstawie postanowienia, wszelkie decyzje Sądu Okręgowego w tej materii mogą być zażalane na podstawie art. 459 k.p.k..
[informacja]Podstawa prawna:
ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku - Kodeks postępowania karnego.[/informacja]
Odszkodowanie za uszkodzenie ciała w wyniku wypadku na drodze lub chodniku
Często pomimo posiadania przez nas świadomości zagrożenia, jakie niesie za sobą marsz przez oblodzony bądź nierówny chodnik nie jesteśmy w stanie zapanować nad naszą równowagą. Chociażby nie wiadomo jak pewnym i starannym krokiem byśmy szli i tak jesteśmy narażeni na upadek.
Oczywiście wypadek na drodze, daje pieszemu takie samo prawo do odszkodowania jak w przypadku chodnika. Do jakich, w takim razie, działań i roszczeń mamy prawo? Uszkodzenie ciała uprawnia nas do odszkodowania czy zadośćuczynienia? Odpowiedź poniżej.
Kto odpowiada za utrzymanie drogi i chodnika?
Obowiązek utrzymanie porządku na drodze, w tym chodniku, określony jest przez ustawę z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Zgodnie z nią obowiązek utrzymania porządku na drodze, chodniku oraz poboczu spoczywa na zarządcy drogi. Przepisy powyższej ustawy w sposób szczegółowy określają podmioty, które zarządzają danymi rodzajami dróg. Tak więc za drogi krajowe i autostrady odpowiada Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad.
Za drogi wojewódzkie odpowiada zarząd województwa; za drogi powiatowe – zarząd powiatu; natomiast za drogi gminne - wójt (burmistrz lub prezydent miasta). Za uliczki i dróżki osiedlowe najczęściej odpowiadają spółdzielnie mieszkaniowe lub wspólnoty mieszkaniowe.
Są oczywiście miejsca publiczne, których nie możemy zaliczyć do powyższych kategorii. Są to m.in., perony kolejowe, przystanki autobusowe czy pętle tramwajowe. Odpowiedzialność za nie ponoszą podmioty zarządzające terenem, na którym miejsca te są położone.
Szukając odpowiedzialnych za stan drogi, musimy również wziąć pod uwagę treść ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zgodnie z wyżej wspomnianym aktem prawnym to właściciel nieruchomości zobowiązany jest do pozbycia się błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodnika, jeśli ten jest położony wzdłuż jego nieruchomości.
Jeżeli na nieodśnieżonym chodniku pieszy ulegnie wypadkowi, to właściciel nieruchomości będzie pociągnięty do odpowiedzialności. Pamiętajmy przy tym, że właściciel nieruchomości nie ma obowiązku usuwania śniegu z chodnika, na którym gmina pobiera opłaty za parkowanie. Za ten obszar odpowiada gmina.
Kolejno, uprzątnięcie zanieczyszczeń z wydzielonych krawężnikiem lub oznakowaniem poziomym torowisk pojazdów szynowych, znajdujących się na terenie gminy, należy do obowiązków przedsiębiorców użytkujących te torowiska. Podobnie sytuacja ma się przy usuwaniu błota i śniegu z przystanków komunikacyjnych
Jakie prawa nam przysługują?
Kiedy już ustalimy podmiot odpowiedzialny za wypadek na drodze lub chodniku, należy określić to, czego możemy dochodzić. W przypadku, w którym dojdzie do wypadku na drodze lub chodniku, w wyniku zaniedbań po stronie zarządzających drogą, którego następstwem będzie uszkodzenie ciała, poszkodowany ma prawo do szeregu roszczeń odszkodowawczych.
[paragraf]W wyżej wymienionych przypadkach Kodeks cywilny przewiduje:
444 § 1 k.c. - możliwość domagania się zwrotu kosztów poniesionych w wyniku leczenia, rehabilitacji, jak i płatnej hospitalizacji. Zwrot kosztów dotyczy również wszelkich wydatków poniesionych w związku z wypadkiem, m.in. zakupu lekarstw, bandaży, ortezy, stabilizatora itd.
444 § 1 i 2 k.c. - możliwość żądania zasądzenia sumy potrzebnej na koszty przygotowania do innego zawodu w przypadku kiedy poszkodowany stał się inwalidą. Jeżeli natomiast poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby, lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.
447 k.c. – możliwość domagania się jednorazowego odszkodowania (instytucja kapitalizacji renty). Dotyczy w szczególności sytuacji, kiedy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu.
445 k.c. – możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, przybierającą postać jednorazowego świadczenia pieniężnego. Chodzi o rekompensatę za cierpienia psychiczne poszkodowanego.[/paragraf]
Granice finansowe roszczenia
Poszkodowany może liczyć na odszkodowanie w granicach zawinionego działania osoby odpowiedzialnej do właściwego dbania o drogę. W pozwie przeciwko podmiotowi odpowiedzialnemu za stan drogi należy wykazać, że doszło do wypadku (np. dowód z zaświadczenia lekarskiego czy zdjęcia rentgenowskiego).
Następnie wskazać podmiot odpowiedzialny za utrzymanie drogi. Istotne jest również udowodnienie adekwatnego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy nienależytym uprzątnięciem bądź niezadbaniem o właściwy stan drogi (chodnika), a uszkodzeniem ciała.
Sąd każdą sprawę będzie oceniał indywidualnie, dlatego też trudno wskazać z góry, jaką kwotę może zasądzić na naszą korzyść. Jednakże zgodnie z artykułem zamieszczonym na portalu gazetaprawna.pl, za złamanie nogi na oblodzonym chodniku można otrzymać nawet 30 tys. zł odszkodowania. Warto więc zadbać o swój interes i dochodzić swoich praw.
[informacja]Podstawa prawna:
ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 Nr 16 poz. 93).
ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. 1985 Nr 14 poz. 60).
ustawa z dnia 13 września 1996 r. (Dz.U. 1996 Nr 132 poz. 622).[/informacja]
Polecane wzory pism: Wzór pozwu o zapłatę zadośćuczynienia
