Potrącenie oznacza umorzenie dwóch przeciwstawnych sobie wierzytelności poprzez złożenie oświadczenia woli przez jednego wierzyciela drugiemu wierzycielowi lub w drodze umowy dwustronnej. Instytucja potrącenia została opisana w ustawie – Kodeks cywilny.
Zgodnie z przepisami kodeksu w przypadku, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, o ile przedmiotem owych wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku.
Dodatkowo, aby potrącenie było skuteczne obie wierzytelności w chwili potrącenia – muszą być wymagalne i mogą być już dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
Potrącenie skuteczne
Należy pamiętać, iż do skutecznego potrącenia wierzytelności potrzebne jest oświadczenie złożone drugiej stronie. Ze względów praktycznych oświadczenie to ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.
Jeżeli przedmiotem potrącenia są wierzytelności, których miejsca spełnienia świadczeń są różne, strona korzystająca z możności potrącenia obowiązana jest uiścić drugiej stronie sumę potrzebną do pokrycia kosztów związanych ze spełnieniem tego świadczenia.
Zajęcie wierzytelności przez osobę trzecią wyłącza umorzenie tej wierzytelności przez potrącenie tylko wtedy, gdy dłużnik stał się wierzycielem swego wierzyciela dopiero po dokonaniu zajęcia, albo gdy jego wierzytelność stała się wymagalna po tej chwili, a przy tym dopiero później aniżeli wierzytelność zajęta.
Umorzenie potrącenia
Wierzytelność przedawniona może być potrącona, jeżeli w chwili, gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło. Dodatkowo umorzone nie może zostać potrącenie:
- wierzytelności nieulegające zajęciu;
- wierzytelności o dostarczenie środków utrzymania;
- wierzytelności wynikające z czynów niedozwolonych;
- wierzytelności, co do których potrącenie jest wyłączone przez przepisy szczególne.
Dotychczasowe zobowiązanie wygasa także w sytuacji, w której dłużnik w celu umorzenia swego zobowiązania zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej.
Co więcej, jeżeli pierwotna wierzytelność była zabezpieczona poręczeniem lub ograniczonym prawem rzeczowym ustanowionym przez osobę trzecią, poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygasa z chwilą wykonania przez dłużnika świadczenia zastępczego, chyba że poręczyciel lub osoba trzecia wyrazi zgodę na dalsze trwanie zabezpieczenia.
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny.
Polecane wzory pism:
Radosław Pilarski
Adwokat oraz doradca restrukturyzacyjny z wieloletnim doświadczeniem w prawie cywilnym, gospodarczym oraz upadłościowym i restrukturyzacyjnym.
więcej porad
Rozwód, czyli definitywne rozwiązanie małżeństwa
Do ustalenia faktu nastąpienia rozkładu pożycia małżeńskiego, sąd nie ma obowiązku brać pod uwagę przyczyn, jakie do niego doprowadziły. Przyczyny rozpadu, same w sobie, nie są elementem kluczowym do tego, by sąd orzekł rozwód.
Stają się one decydujące dopiero w momencie konieczności ustalenia winy w rozkładzie pożycia, bądź istnienia negatywnych przesłanek udzielenia rozwodu. Jednakże logiczne jest, że sąd powinien brać pod uwagę przyczyny rozpadu małżeństwa, aby móc prawidłowo ustalić, czy małżonków nie łączą już żadne więzi.
Jeżeli strony zgodnie zrezygnują z ustalania winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego, sąd może znacznie ograniczyć postępowanie dowodowe. Jednocześnie, jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może ograniczyć się jedynie do przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron.
W przypadku jednak, gdy jedna ze stron procesu zażąda ustalenia winy rozkładu pożycia, wtedy określenie przez sąd przyczyn rozpadu związku małżeńskiego staje się obligatoryjne.
Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego
Co do zasady zupełny rozkład pożycia małżeńskiego winien obejmować wszystkie więzi łączące małżonków, tj. duchowe, fizyczne i gospodarcze. Naruszenie jedynie jednego lub dwóch z nich nie rozstrzyga jeszcze o zupełnym rozkładzie pożycia małżeńskiego.
Dla przykładu: w sytuacji, gdy jeden z małżonków dopuścił się zdrady, lecz nie wyprowadził się ze wspólnego mieszkania i nieprzerwanie przyczyniania się do utrzymywania rodziny, sąd może uznać, iż istnieje szansa na uratowanie związku małżonków. Wiąże się to z kolei z niewydaniem przez sąd wyroku rozwodowego.
Nieodzowne do orzeczenia rozwodu jest wygaśnięcie wszystkich trzech podstawowych więzi, przy pomocy których funkcjonuje związek małżeński.
Ujemne przesłanki orzeczenia rozwodu
W myśl w art. 56 § 2 i 3 k.r.o. nastąpienie zupełnego i trwałego rozkład pożycia małżeńskiego nie jest jednoznaczne z możliwością orzeczenia rozwodu. Istnieją trzy przesłanki, których istnienie uzasadnia odmowę orzeczenia rozwodu przez sąd:
jeżeli wskutek rozwodu mogłoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci stron, gdy konsekwencją rozwodu byłyby niekorzystne zmiany w psychice dzieci lub gdyby pogorszeniu się uległy warunki materialne, w jakich wychowywane są dzieci;
sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego. Np. gdy wskutek rozwodu ciężko chory małżonek zostałby bez jakiejkolwiek opieki;
żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego, gdy drugie z małżonków nie godzi się na rozwód. Przy czym takie stanowisko nie może być sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Sąd orzekając rozwód, w wyroku musi z urzędu rozstrzygnąć o winie, władzy rodzicielskiej, alimentach dla dziecka oraz czasowym korzystaniu ze wspólnego mieszkania. Natomiast w przypadku żądania jednej ze stron, sąd decyduje o eksmisji małżonka, podziale majątku wspólnego oraz alimentach.
Pozostałe kwestie
Dodatkowo trzeba mieć na uwadze, że:
w przypadku pojednania się małżonków w pierwszej instancji sąd postanowieniem orzeka o zwrocie całej uiszczonej opłaty od pozwu o rozwód, natomiast gdy do pojednania dojdzie w instancji odwoławczej – sąd postanowieniem orzeka o zwrocie połowy wpisu uiszczonego od apelacji;
jeżeli małżonkowie, aż do uprawomocnienia się wyroku utrzymują wnioski o orzeczeniu rozwodu bez orzekania o winie, sąd postanowieniem orzeka o zwrocie połowy poniesionej opłaty od pozwu;
w razie śmierci jednego z małżonków, spadkobiercy zmarłego małżonka mogą podtrzymywać wniosek o rozwiązanie związku małżeńskiego;
postępowanie w sprawie, co do zasady, odbywa się przy drzwiach zamkniętych;
małżeństwo ustaje z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego - nie zaś z chwilą wydania wyroku.
Obowiązek podjęcia próby pozasądowego podjęcia sporu
Należy pamiętać, iż w myśl obecnie obowiązującego art. 187 § 1 pkt 3 k.r.o., każdy pozew musi zostać poprzedzony podjęciem próby mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu.
Z przyjętej przez sądy linii orzecznictwa wynika, że brak informacji w pozwie o podjętej próbie mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, lub brak wyjaśnienia przyczyn niepodjęcia próby mediacji skutkuje zwróceniem pozwu z powodu braków formalnych.
Właściwość miejscowa pozwu rozwodowego
Zgodnie z regułami określonymi w art. 17 pkt 1 oraz art. 41 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) pozew o rozwód należy złożyć w sądzie okręgowym, w którego obszarze małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu.
W przypadku, gdy oboje małżonkowie mieszkają w innych miejscach, wtedy właściwym będzie sąd okręgowy, w którego obszarze mieszka strona pozwana. W sytuacji, gdy jednak nie ma możliwości ustalenia miejsca zamieszkania strony pozwanej, wówczas właściwym staje się sąd okręgowy miejsca zamieszkania powoda.
Koszty wniesienia pozwu
Kolejno, wraz z wniesieniem pozwu rozwodowego do właściwego sądu należy uiścić stosowną opłatę od pozwu w wysokości 600,00 zł. Normuje to przepis art. 26 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Opłatę można wnieść za pośrednictwem poczty, banku, bądź za pomocą znaków sądowych w kasie sądu.
W przypadku złej sytuacji materialnej można ubiegać się o zwolnienie od wyżej wskazanej opłaty. Aby to uczynić, należy złożyć wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych.
W tym celu trzeba wypełnić odpowiedni formularz „Oświadczenia o stanie rodzinnym majątku, dochodach i źródła utrzymania osoby fizycznej”. Jeżeli wniosek o zwolnienie zostanie złożony wraz z pozwem, nie ma wtedy konieczności uiszczania opłaty sądowej.
[informacja]Podstawa prawna:
ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy ( U. 1995 r., Nr 83, poz. 417 ze zmianami),
ustawa z dnia 17 listopada 1964 r.Kodeks postępowania cywilnego ( U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zmianami),
ustawa z dnia 28 lipca 2005 r.o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005, Nr 167, poz. 1398).[/informacja]
Polecane wzory pism:
Wzór odpowiedzi na pozew rozwodowy
Odpowiedź na pozew o rozwód - brak zgody wzór
Wzór wniosku o odpis wyroku rozwodowego wzór
Odpowiedź na pozew rozwodowy wzór
Wycofanie pozwu rozwodowego WZÓR
Cofnięcie pozwu o rozwód wzór
Jak napisać historię małżeństwa do rozwodu
Opis małżeństwa do rozwodu wzór
Ceny transferowe – kiedy powstaje obowiązek dokumentacyjny?
Cena transferowa jest to ustalona pomiędzy podmiotami powiązanymi cena nakładana na konkretne dobra, usługi własności niematerialne i prawne. Te ceny ustalane są między innymi dla spółek zależnych (spółek córek) lub podmiotów powiązanych. Istotne jest to, by cena ustalona pomiędzy powyżej wspominanymi podmiotami gospodarczymi była ceną rynkową. W rozumieniu prawa podatkowego transakcją zawartą na warunkach rynkowych, będzie taka, która zawarta byłaby pomiędzy podmiotami niepowiązanymi.
W dziedzinie podatków ceny transferowe według ustawy o CIT są określane jako ceny transakcyjne. Pojęcie cen transferowych wywodzi się z zagranicznego dokumentu OECD dotyczącego wytycznych dla międzynarodowych korporacji oraz organów podatkowych o cenach transferowych.
Podmiot powiązany, a ceny transferowe
Rozpatrując zagadnienie cen transferowych, podstawowym zadaniem, jakie jest stawiane przed przedsiębiorcą jest sprawdzenie czy zawarł on jakąkolwiek transakcję z podmiotem powiązanym. W obecnym systemie prawnym można mówić o kilku rodzajach powiązania.
Powiązanie kapitałowe – występuje w sytuacji, kiedy przedsiębiorstwo zawierające transakcje z drugim przedsiębiorstwem posiada co najmniej 25 procent udziałów.
Powiązanie zarządczo-kontrolne – występuje w sytuacji, gdy osoba zasiadająca w organie zarządzającym bądź kontrolnym przedsiębiorstw pomiędzy którymi dokonywana jest transakcja.
Powiązanie osobowe – występuje w sytuacji kiedy osoby zasiadające w organach zarządzających bądź kontrolnych przedsiębiorstw między którymi dokonywana jest transakcja oraz występuje pomiędzy nimi stopień spokrewnienia do II stopnia.
Obowiązek dokumentacyjny cen transferowych
Ustawa o CIT art. 9a oraz ustawa o PIT art. 25a jasno wskazują nam sytuacje kiedy jesteśmy zobowiązani do sporządzenia dokumentacji cen transferowych. Obowiązek taki powstaje między innymi w momencie:
Spółka przekroczy próg 2 000 000 euro przychodu lub kosztów w rozumieniu ustawy o rachunkowości oraz zawrze transakcje z podmiotem powiązanym przekraczającą równowartość 50 000 tys. euro (w interpretacjach wskazywana jest kwota brutto, a nie netto);
Spółka zawrze transakcje przewyższającą równowartość 20 000 ero z podmiotem posiadającym siedzibę w kraju, który jest określany jako raj podatkowy;
Spółka zawrze w raju podatkowym umowę spółki z podmiotem niebędącej osoby prawnej, jeżeli łączna równowartość wniesionych przez wspólników wkładów przekroczy równowartość 20 000 euro.
[uwaga]Czytaj też: Umowa podczas zakupów w Internecie. Na co zwrócić uwagę?[/uwaga]
Zmiana progów przychodu lub kosztów, a ceny transferowe
Co więcej, wspomniany w pierwszym próg transakcyjny rośnie w sytuacji przekroczenia kolejnych progów przychodu lub kosztów. Dane progi prezentują się następująco:
2 000 000 euro lecz nie więcej niż 20 000 000 euro – 50 000 euro oraz za każdy dodatkowy milion euro przychodu lub kosztów powiększone o 5 000 euro
20 000 000 euro lecz nie więcej niż 100 000 000 euro – 140 000 euro oraz za każde dodatkowe 10 milinów euro przychodu powiększony o 45 000 euro.
Dla transakcji przekraczających równowartość 100 000 000 euro próg transakcyjny wynosi 500 000 euro.
Ryzyko braku dokumentacji cen transferowych
Ceny transferowe nie są zjawiskiem nowym, niemniej jednak w toku nowelizacji z 1 stycznia 2017 roku pojawiło się wiele zmian. Sporządzanie danej dokumentacji stało się bardziej wymagające. Również w związku z zmianami strukturalnymi organów skarbowych można spodziewać się narastające ilości kontroli dotyczącej dokumentacji cen transferowych. Brak przedłożenia takiej dokumentacji może grozić nałożeniem grzywny karno-skarbowej oraz sankcyjnym opodatkowaniem różnicy w dochodach o stawce 50 procent.
W związku z powyższym, zalecane jest by na bieżąco monitorować jakie zawiera się transakcje oraz czy są to transakcje z podmiotami powiązanymi. Niemniej jednak odradza się sporządzanie danej dokumentacji w sytuacji kiedy występuje w naszym przedsiębiorstwie brak odpowiednio wykwalifikowanej osoby. W takim momencie najlepiej jest skonsultować się z specjalistą, który z pewnością pomoże w przebrnięciu przez zawiłość procedur.
[informacja]Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie przedłużenia terminów wykonania niektórych obowiązków z zakresu dokumentacji podatkowej.[/informacja]
Autor: Przemysław Szot
