Praca na urlopie macierzyńskim – czy to legalne?

W teorii organy państwowe obowiązują terminy zawarte w przepisach szczegółowych, a w razie ich braku przepisy generalne uregulowane w KPA. Nic to, kiedy wystarczy, że urzędnik poinformuje strony o niedochowaniu obowiązującego go terminu i wyznaczy nowy. [reklama-ads] W taki sposób postępowanie administracyjne może ciągnąć się przez wiele miesięcy, a nawet lat. Przedłużenie terminu administracyjnego w praktyce nie jest wyjątkiem, a wręcz zasadą. Dodatkowo, w związku z ciągłym rozszerzaniem biurokracji oraz formalizmu, należy się spodziewać, że wskazana instytucja będzie stosowana jeszcze częściej, a postępowania będą trwały jeszcze dłużej. Zasady realizacji postępowania administracyjnego Czas trwania postępowania przed organem administracyjnym określony został w art. 35 KPA. Zgodnie z tym przepisem organy mają obowiązek realizacji spraw w zgodzie z zasadami szybkości i prostoty działania. Urzędy powinny więc działać niezwłocznie, podejmując najprzystępniejsze i najrozsądniejsze czynności, które pozwolą załatwić sprawę w pierwszym możliwym – realnym - terminie. Jednocześnie urzędnicy powinni pamiętać, aby owa „szybkość” w działaniu nie skutkowała powierzchownym i wyrywkowym zbadaniem sprawy, co mogłoby wprost prowadzić do pokrzywdzenia stron. Każda sprawa administracyjna musi być rozpoznana dokładnie, z poszanowaniem prawa, mając na względzie zarówno interes społeczny, państwowy, jak i indywidualny interes strony. Co do zasady realizacja spraw administracyjnych powinna być przeprowadzana bez zbędnej zwłoki. [reklama-ads] [paragraf]Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 7 maja 2020 r., sygn. I SAB/Sz 7/20: „Zasada szybkości postępowania nie niweczy zasady legalizmu, której prawidłowa realizacja nie zwalnia z obowiązku prowadzenia postępowania w sposób sprawny, racjonalny i efektywny. Zwłaszcza sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji czy wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie”.[/paragraf] Paragraf 2 art. 35 KPA uszczegóławia sytuację, kiedy stan prawny i faktyczny sprawy jest na tyle jednoznaczny, że może być od razu wiarygodnie ustalony przy wszczęciu postępowania na podstawie istniejącego materiału dowodowego. W takim wypadku sprawa powinna być załatwiona „niezwłocznie”. Za sprawy, które należy rozpatrzeć niezwłocznie ustawodawca uznał przypadki o niskim stopniu skomplikowania, niewymagające przeprowadzenia postępowania dowodowego bądź też takie, w których rozstrzygnięcie może być oparte na notoriach powszechnych lub urzędowych, lub danych będących w posiadaniu organu. [reklama-ads] Należy przez nie rozumieć wszelkie rejestry, spisy urzędowe oraz informacje, jakie są zbierane przez te organy. Nakaz szybkiego działania odnosi się również do spraw, które mogą zostać załatwione w oparciu o materiał dowodowy przedstawiony przez stronę wnioskującą. W doktrynie przeważa stanowisko, iż z uwagi na brak doprecyzowania tego terminu w ustawie uznać należy, że „niezwłocznie” oznacza nie więcej niż miesiąc od wszczęcia postępowania (A. Wiktorowska, w: Wierzbowski, Postępowanie administracyjne, 2012, s. 79). [uwaga]Czytaj też: Prawo do ponaglenia opieszałego organu administracyjnego[/uwaga] Terminy ustawowe – w jakim czasie organ powinien załatwić sprawę? Z racji tego, że zasady wskazane w poprzednim akapicie są dosyć nieścisłe i niejednoznaczne, ustawodawca zdecydował się na ustalenie maksymalnych terminów załatwiania spraw administracyjnych. Zgodnie z art. 35 § 3 i § 3a KPA załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym – w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania. Dodatkowo załatwienie sprawy w postępowaniu uproszczonym powinno nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie miesiąca od dnia wszczęcia postępowania. [reklama-ads] Powyższe terminy mają charakter terminów maksymalnych. Organy administracyjne nie powinny ich przekraczać. Niestety nie mają one charakteru terminów materialnych, co też oznacza, że ich upływ nie pozbawia organu zdolności do dalszego orzekania w sprawie, a jego przekroczenie nie wpływa na ważność i skuteczność decyzji. W praktyce urzędnicy, przekraczając termin nie ponoszą konsekwencji swojej opieszałości, aż do czasu interwencji strony postępowania. Strona ma prawo do złożenia ponaglenia na niezałatwienie sprawy wraz z żądaniem odszkodowania za straty powstałe wskutek bezczynności organu lub przewlekłości postępowania. Przedłużenie terminu administracyjnego – kiedy jest możliwe? Mimo wyznaczenia w art. 35 KPA terminów maksymalnych, dalszy przepis – art. 36 KPA daje możliwość ich przedłużenia. W przypadku, gdy urzędnikowi nie uda się dochować terminu, może poinformować o tym fakcie strony i wyznaczyć – co wymaga podkreślenia – autonomicznie, nowy termin załatwienia sprawy. [reklama-ads] Przepis art. 36 KPA nakłada na organ obowiązek poinformowania strony o fakcie uchybienia terminowi. W informacji muszą znaleźć się również wskazania co do przyczyn niezałatwienia sprawy w terminie. Wymóg ten dotyczy wszystkich spraw administracyjnych - tych prowadzonych w postępowaniu ogólnoadministracyjnym, jak i tych prowadzonych na podstawie przepisów szczególnych. Dodatkowo ustawodawca nakazał organowi wskazania nowego terminu wydania rozstrzygnięcia. Prawo do przedłużenia terminu organ ma zawsze – zarówno w przypadku uchybienia terminowi z przyczyn niezależnych od organu, jaki i w przypadku, gdy niedochowanie terminy wynika wyłącznie z winy samego urzędnika. [paragraf] Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 września 2011 r., sygn. I SAB/Wa 279/11: "Przyczyny zwłoki mogą mieć charakter obiektywny, co wynika z art. 36 § 2 KPA, lub wynikać z winy organu. W obu przypadkach przyczyny powinny zostać określone precyzyjnie, co pozwoli stronie jak i organowi wyższej instancji oraz sądowi administracyjnemu na kontrolę zasadności przyczyn opóźnienia w załatwianiu sprawy".[/paragraf] Przedłużenie terminu administracyjnego a obowiązek wyznaczenia nowego terminu [reklama-ads] Zgodnie z art. 36 § 1 KPA organ, który uchybił terminowi, jest zobowiązany do wyznaczenia nowego terminu załatwienia sprawy. Przepis ten nie określa jednak o jaki czas organ może przedłużyć owy termin. W orzecznictwie ugruntowało się stanowisko, iż pomimo dopuszczalności wielokrotnego wyznaczania ponownie terminu organowi nie wolno powtarzać tej czynności, nie naruszając przy tym innych regulacji kodeksowych, zwłaszcza zasady szybkości przewidzianej w art. 12 KPA. Organ wyznaczający na podstawie art. 36 KPA nowy termin załatwienia sprawy jest związany przepisem art. 12 i 35 KPA, a zatem jest obowiązany do ustalenia możliwie najkrótszego terminu. Wprawdzie przepis art. 36 KPA nie stwarza ograniczeń ani też nie ustala zasady, którą powinien kierować się organ przy wyznaczaniu nowego terminu, jednak nie oznacza to dowolności i swobody. Musi on być interpretowany zgodnie z podstawowymi zasadami postępowania administracyjnego (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 września 2010 r., sygn. I SAB/Wa 161/10). Wielokrotne wyznaczanie przez organ nowych terminów załatwienia sprawy powinno być więc poczytywane jako przewlekłe prowadzenie postępowania. Zgodzić należy się również z Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie (wyrok z dnia 9 listopada 2015 r., sygn. IV SAB/Wa 356/15), iż zawiadomienie o wyznaczeniu nowego terminu musi być „konkretne”. [reklama-ads] Mimo iż przepis art. 36 § 1 KPA nie stwarza ograniczeń ani też nie ustala zasad, którymi powinien kierować się organ przy wyznaczaniu nowego terminu, to nie pozwala mu na dowolność w tym zakresie. Przepis ten musi interpretowany w zgodzie z zasadą szybkości postępowania. Oznacza to, że nowy termin powinien być określony zgodnie z ogólnymi zasadami postępowania administracyjnego określonymi w art. 57 KPA. [rada] Informacja o wyznaczeniu nowego terminu wydawana jest w formie postanowienie, na które nie służy zażalenie[/rada] Istotny jest fakt, iż wraz z informacją o wyznaczeniu nowego terminu organ ma obowiązek pouczyć stronę o prawie do wniesienia ponaglenia. Instytucja ta ma z jednej strony za zadanie przyśpieszyć postępowanie administracyjne, z drugiej daje stronie możliwość żądania odszkodowania za straty powstałe wskutek opieszałości organu. [informacja]Podstawy prawne: ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks Postępowania Administracyjnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 735).[/informacja] Podobne wzory pism: Ponaglenie na bezczynność organu wzór Wniosek o przywrócenie terminu w postępowaniu administracyjnym Przyśpieszenie postępowania – wniosek o pilne rozpoznanie sprawy [reklama-ads]

18.10.2021 - Radosław Pilarski

Obowiązek alimentacyjny ma na celu zaspokojenie podstawowych potrzeb uprawnionego związanych m.in. z wyżywieniem, leczeniem, mieszkaniem, czy rozrywką i kulturą. Oznacza to, że alimenty powinny zostać przeznaczone na bieżące potrzeby związane z utrzymaniem czy wychowaniem. [reklama-ads] Nierzadko jednak dochodzi do sytuacji, gdy osoba upoważniona do alimentów ich nie otrzymywała i była zmuszona pokrywać koszty swojego utrzymania z innych źródeł, np. pożyczek w banku. W takiej sytuacji alimenty wstecz będą jak najbardziej uzasadnione.  Kogo obciąża obowiązek alimentacyjny? Zgodnie z art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej KRO) obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej, np. rodzic – dziecko, wnuk - dziadek oraz rodzeństwo, również przyrodnie. Obowiązek ten istnieje także między osobami związanymi stosunkiem przysposobienia i powinowactwa (np. ojczym – pasierb) oraz między byłymi małżonkami. Najczęściej jednak obowiązek alimentacyjny zostaje nałożony na rodziców. Zgodnie z art. 133 § 1 KRO rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, pod warunkiem że dziecko nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, zaś ewentualne dochody z majątku dziecka nie wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. [reklama-ads] Powyższy przepis nakłada obowiązek alimentacyjny na obojga rodziców. W przypadku śmierci jednego z nich obowiązek ten przechodzi w całości na drugiego rodzica, natomiast w razie śmierci obojga rodziców na dalszych krewnych. [rada]Obowiązek alimentacyjny ma charakter wzajemny. Oznacza to, że osoby wskazane w KRO mogą być jednocześnie uprawnione i zobowiązane do dostarczania alimentów.[/rada] Obowiązek alimentacyjny – jakie są przesłanki powstania obowiązku? W przypadku stosunku alimentacyjnego przesłankami mogą być m.in.: brak możliwości samodzielnego utrzymania się uprawnionego dziecka; występowanie u uprawnionego usprawiedliwionych potrzeb; pozostawanie uprawnionego w niedostatku; okoliczność, że były małżonek nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego; okoliczność, że były małżonek nie jest winny rozkładu pożycia małżeńskiego; istotne pogorszenie sytuacji materialnej byłego małżonka niewinnego rozkładu pożycia małżeńskiego; dysponowanie przez zobowiązanego wysokimi możliwościami zarobkowymi; dokładanie przez dziecko pełnoletnie starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się; brak sprzeczności żądania alimentów z zasadami współżycia społecznego. Alimenty wstecz - kiedy można się ich domagać? [reklama-ads] Jak zostało wskazane na wstępie instytucja alimentów ma na celu zaspokojenie aktualnych potrzeb uprawnionego, to też co do zasady zostają one przyznawane na przyszłość. Zasądzenie alimentów za okres sprzed pozwu jest dopuszczalne jedynie, gdy z tego okresu pozostały niezaspokojone potrzeby albo zobowiązania zaciągnięte przez uprawnionego na zaspokojenie tych potrzeb. Chodzi więc o zadłużenie się osoby uprawnionej do alimentów, które miało na celu uzyskanie środków na pokrycie jej - wówczas aktualnych - potrzeb związanych z utrzymaniem. Z powyższego wynika, że osoba wychodząca z pozwem musi udowodnić, iż z okresu sprzed wytoczenia powództwa w dalszym ciągu pozostają niespłacone zobowiązania związane z jej utrzymaniem, np. zaległy czynsz, nieopłacone rachunki czy faktury za wyżywienie czy leczenie. [uwaga]Czytaj też: Obowiązek alimentacyjny – czynniki wpływające na jego wysokość[/uwaga] Alimenty wstecz a roszczenie regresowe [reklama-ads] Od omawianej instytucji alimentów wstecz należy odróżnić prawo do wytoczenia roszczenia regresowego. Jeżeli co najmniej dwie osób zostało zobowiązanych do alimentacji – np. rodzice względem dziecka czy rodzeństwo względem rodziców, a tylko jedna z nich łożyła na utrzymanie uprawnionego do alimentacji, wówczas ma ona prawo wystąpić do sądu z roszczeniem regresowym, tj. żądaniem zwrotu adekwatnej części kosztów, które powinny pokrywać pozostałe osoby zobowiązane. Osoba samodzielnie łożąca na utrzymanie uprawnionego nie musi wykazywać istnienia niezaspokojonych potrzeb za okres spełniania świadczeń, wystarczy sam fakt płacenia za utrzymanie uprawnionego. W przypadku takiego pozwu sąd dokonuje rozliczeń całości wydatków poniesionych na przez zobowiązanego, wylicza części, w jakich każda z osób uprawnionych powinna partycypować w utrzymaniu uprawnionego i nakazuje osobom uchylającym się od obowiązku do zwrotu odpowiednich kwot. Alimenty wstecz a przedawnienie roszczeń alimentacyjnych [reklama-ads] Podkreślenia wymaga, że samo prawo do alimentacji nie ulega przedawnieniu. Przedawnieniu ulega natomiast prawo do roszczenia o konkretne raty alimentacyjne. Oznacza to, że okoliczność, iż uprawniony przez wiele lat nie dochodził od zobowiązanego należnych mu świadczeń, nie pozbawia go możliwości dochodzenia świadczeń alimentacyjnych jeszcze nieprzedawnionych. Zgodnie z art. 137 § 1 KRO obowiązek alimentacyjny przedawnia się po upływie 3 lat. Dodatkowo wskazać trzeba, że w przypadku roszczeń alimentacyjnych niepełnoletniego dziecka przeciwko rodzicom przez czas trwania władzy rodzicielskiej, bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu. Jeżeli władzę rodzicielską sprawuje tylko jedno z rodziców, przedawnienie biegnie wyłącznie przeciwko rodzicowi, któremu nie przysługuje władza rodzicielska. Wskazany okres przedawnienia wyznacza okres, za jaki uprawniony może żądać alimentów wstecz. Co oznacza, że jeśli z ostatnich 3 lat pozostały niezaspokojone potrzeby lub zobowiązania, zaciągnięte na ich zaspokojenie, sąd ma możliwość orzec wobec zobowiązanego obowiązek zapłacenia alimentów. [reklama-ads] [paragraf]Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1949 roku, sygn. C 389/49: „Zagadnienie dochodzenia alimentów za czas ubiegły jest powiązane z przedawnieniem roszczenia. Natura prawna alimentów polega na dostarczeniu uprawnionemu na bieżąco środków utrzymania. Żądanie dotyczące czasu minionego może mieć na względzie niezaspokojone potrzeby uprawnionego, wykonanie zobowiązań zaciągniętych przez niego dla zaspokojenia potrzeb, zaległości np. w opłatach za mieszkanie itd. Dochodzenie renty alimentacyjnej za czas miniony powinno zostać jednoznacznie unormowane, gdyż leży to w interesie zarówno uprawnionego, jak i zobowiązanego. Niepewność co do obowiązywania zasady pro praeterito nemo alitur, nemo vivitur rozstrzyga proponowane unormowanie w § 2 art. 137 k.r.o. Ustanowienie przez ustawodawcę trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń alimentacyjnych nie oznacza, iż w każdym wypadku uprawniony będzie mógł wystąpić z roszczeniem o zasądzenie świadczeń za cały ten okres (tzn. za okres 3 lat przed wniesieniem pozwu). Uprawniony będzie mógł domagać się zasądzenia zaległych świadczeń w takim zakresie, w jakim służyć one będą zaspokojeniu jego bieżących potrzeb. Zgodnie bowiem z zasadą pro praeterito nemo alitur obowiązek alimentacyjny wygasa w zakresie już zaspokojonych potrzeb”. [/paragraf] Czy zasądzoną kwotę alimentów można rozłożyć na raty? [reklama-ads] Nałożenie obowiązku zapłacenia alimentów za ostatnie trzy lata może stanowić niemałą sumę. Stąd też ustawodawca w art. 137 § 2 zd. 2 KRO zdecydował się na danie dłużnikowi alimentacyjnemu prawa do ubiegania się o rozłożenie zobowiązania na raty. Może się to jednak stać wyłącznie w szczególnych i uzasadnionych wypadkach. [paragraf]Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1998 roku, sygn. I CKN 1083/97: „Najistotniejszą przesłanką rozłożenia orzeczonego świadczenia na raty jest możliwość uniemożliwienie zobowiązanemu dokonywania bieżących świadczeń alimentacyjnych na rzecz uprawnionego, w sytuacji, gdyby zobowiązany musiał pokryć całą kwotę zaległych świadczeń jednorazowo”.[/paragraf] [informacja]Porady prawne: ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359).[/informacja] Podobne wzory pism: Pozew o podwyższenie alimentów wzór Odpowiedź na pozew o podwyższenie alimentów wzór Oświadczenie o rezygnacji z alimentów wzór Rezygnacja z alimentów przez dorosłe dziecko wzór Ugoda alimentacyjna wzór Ugoda w sprawie alimentów wzór Wniosek o zniesienie alimentów wzór [reklama-ads]

6.10.2021 - Radosław Pilarski