Zniesienie współwłasności może zostać przeprowadzone na postawie art. 210 k.c. Dokonać tego może każdy ze współwłaścicieli. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż pięć lat. Przedłużenie można ponowić.

Zniesienia współwłasności możemy dokonać na trzy sposoby:

1. poprzez podział rzeczy, czyli podział fizyczny;
2. poprzez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli, z obowiązkiem spłaty reszty współwłaścicieli;
3. poprzez sprzedaż nieruchomości.

O wyborze sposobu zniesienia współwłasności rozstrzyga sąd. Jest on zobowiązany wysłuchać stanowiska uczestników postępowania i w miarę możliwości dokonać podziału w sposób przez nich wnioskowany.

Podział rzeczy

Co do zasady, zgodnie z art. 211 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać, aby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej. Wyjątkiem jest sytuacja, w której taki podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy bądź pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Przykładami takiego podziału może być ustanowienie odrębnej własności lokalu w nieruchomości oraz podział nieruchomości gruntowej. Przy tym, jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów powinna być wyrównana przez dopłaty pieniężne.

Przy podziale gruntu sąd może także obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

Przyznanie prawa własności jednemu współwłaścicielowi

Przepis art. 212 § 2 k.c. stwierdza, że w przypadku, jeżeli rzeczy nie da się podzielić, może być ona przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli. Jednocześnie ten współwłaściciel ma obowiązek spłaty pozostałych.

O tym, komu przyznać całość rzeczy decyduje wiele czynników, takich jak np. możliwość spłaty reszty współwłaścicieli, potrzeby rodziny współwłaściciela, czy też wielkość posiadanych części rzeczy. W tej sytuacji sąd obowiązany jest przyznać pozostałym dotychczasowym współwłaścicielom spłaty, będące równowartością ich udziałów.

Tym samym współwłaściciel, który otrzyma całą rzecz, powinien zostać zobowiązany do spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli proporcjonalnie do wielkości ich udziałów.

Warto pamiętać, że spłaty lub dopłaty mogą być rozłożone na raty. Przy czym termin spłaty nie może być dłuższy niż 10 lat. Nadto sąd może orzec również sposób zabezpieczenia spłat tych rat.

Sprzedaż rzeczy

Przepisy art. 212 § 2 k.c. w dalszej jego części dają współwłaścicielom także możliwość sprzedania spornej rzeczy i podzielenia się zyskami z jej sprzedaży.

Co do zasady w przypadku, jeżeli spornej rzeczy nie da się podzielić fizycznie i również żaden ze współwłaścicieli nie chce lub nie może przejąć nieruchomości na wyłączną własność, sąd orzeka o jej sprzedaży stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Zniesienie współwłasności wskutek orzeczenia sądowego

W przypadku zniesienia współwłasności w wyniku przeprowadzenia postępowania sądowego wysokość kosztów jest uzależniona od tego, czy strony są zgodne, czy też nie. W przypadku zgodnego stanowiska współwłaścicieli opłata od wniosku wynosi 300 zł.

Dodatkowym plusem tego sposobu jest także ograniczenie się praktycznie do jednego posiedzenia zatwierdzającego ugodę współwłaścicieli. Jeżeli zaś pomiędzy współwłaścicielami  jest spór, opłata od wniosku wynosić będzie, niezależnie od wartości rzeczy 1 000 zł. Również samo postępowanie będzie trwało zdecydowanie dłużej.

Podobne wzory pism:

• Umowa zniesienia współwłasności
• Wniosek o zniesienie współwłasności działki rolnej wzór
• Zgoda współwłaściciela na wykonanie robót budowlanych wzór
• Zgoda współwłaściciela na wykonanie przyłącza elektrycznego wzór
• Zgoda współwłaściciela na wypłatę odszkodowania wzór
• Zgoda współwłaściciela na wykonanie przyłącza gazowego wzór
• Zgoda współwłaściciela na budowę