Zaostrzenie kar dla kierowców – jakie zmiany szykuje nam rząd?

W aktualnie panującym trendzie przenoszenia relacji międzyludzkich do Internetu, zniewaga jest bardzo powszechnym zjawiskiem. Potocznie można nazwać je hejtem. Niestety ludzie, którzy tak ochoczo wygłaszają swoje „opinie”, które faktycznie są wyłącznie owym hejtem, w większości nie zdają sobie sprawy z konsekwencji własnych działań. [reklama-ads] Ustawodawca przyjął bardzo surową odpowiedzialność karną za omawiany rodzaj przestępstwa. Znieważenie innej osoby może być karane nawet więzieniem. Czym jest przestępstwo zniewagi i co za nie grozi? O tym w niniejszym artykule. Czym jest przestępstwo zniewagi? Przestępstwo zniewagi zostało uregulowane w art. 216 Kodeksu karnego. Przepis ten odróżnia czynność znieważenia w „realu” od tego w Internecie. Różnicując przy tym również zakres odpowiedzialności. [paragraf]Art. 216 KK § 1. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. § 2. Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.[/paragraf] Dobrem chronionym przez art. 216 KK jest cześć wewnętrzna człowieka, czyli godność, dobre imię oraz szacunek. Każda czynność, która jest nakierowana na narażenie poszkodowanego na negatywne odczucia jego samego, może zostać uznana za zniewagę. Zniewaga niejednokrotnie jest mylona ze zniesławieniem. Są to przestępstwa podobne (lecz nie identyczne) i czasami rzeczywiście prawidłowe zakwalifikowanie określonego zachowania może być utrudnione. [reklama-ads] Orzecznictwo wypracowano stanowisko, zgodnie z którym najistotniejszą różnicą między zniewagą a zniesławieniem jest charakter oddziaływania negatywnych treści wypowiadanych przez sprawcę. Przy zniesławieniu mamy do czynienia z postawieniem zarzutu (również takiego, które ma odzwierciedlenie w rzeczywistości), który może poniżyć pokrzywdzonego w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Z kolei przy znieważeniu chodzi o zarzut typowo kłamliwy, którego celem jest poniżenie lub ośmieszenie pokrzywdzonego, przy jednoczesnym zranieniu jego uczuć osobistych. Powyższe oznacza więc, że poniżenie pokrzywdzonego w opinii publicznej lub narażenie go na utratę zaufania mu niezbędnego będzie zniesławieniem. Natomiast obrażenie pokrzywdzonego prowadzące do (subiektywnego) zranienia uczuć będzie wypełniało przesłanki zniewagi. [paragraf]Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 października 1931 roku, sygn. 1 K 886/31: „W wystosowaniu do kogoś słów: złodziej itp. może, zależnie od okoliczności i zamiaru, tkwić bądź wprost tylko obelga (ty złodzieju), bądź zniesławienie (jest to złodziej), bo w pierwszym razie mamy tu do czynienia tylko z obelżywym epitetem, w drugim zaś – wręcz z przypisaniem oskarżonemu czynów występnych, gdyż złodziejem jest kto dopuszcza się kradzieży."[/paragraf] [reklama-ads] Przestępstwo zniewagi może być popełnione wyłącznie umyślnie, zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym. Sprawca musi zatem chcieć znieważyć pokrzywdzonego, albo przewidując, że jego słowa mogą mieć obraźliwy charakter, na to się godzić. Jeśli sprawca podejmujący zachowania obiektywnie uznawane za obraźliwe w określonym środowisku, lecz nie ma świadomości ich negatywnego charakteru, wówczas mogą zaistnieć podstawy do zastosowania instytucji błędu co do znamion. Zgodnie z tą instytucją nie popełnia przestępstwa, kto pozostaje w usprawiedliwionym błędzie co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego. Zniewaga – typ podstawowy Podstawowy typ przestępstwa określony w § 1 art. 216 KK polega na znieważaniu innej osoby w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła. Rozumienie czynności znieważenia należy przyjmować bardzo szeroko – będzie to więc wszelkie zachowanie, które w sposób demonstracyjny wyraża pogardę dla innej osoby, w szczególności ma poniżyć jej godność osobistą i sprawić, by poczuła się dotknięta lub obrażona. Ustawodawca nie uregulował formy przestępstwa. Oznacza to, że do jego popełnienia może dojść w każdy sposób, m.in. słownie, pisemnie (listownie, rysunkiem, obrazem), a także gestem, w szczególności, gdy jest on obraźliwy. [reklama-ads] Mimo, iż znieważenie dotyka subiektywnych uczyć pokrzywdzonego, to ocena zachowania sprawcy musi opierać się na kryteriach obiektywnych. Zachowanie zakwalifikowane jako zniewaga musi być powszechnie uznane za obraźliwe i naruszające godność osobistą człowieka w świetle przyjętych norm społeczno-obyczajowych. Jednocześnie sąd przy ocenie zachowania sprawcy musi brać pod uwagę uwarunkowania środowiskowe.  Zachowania sprawcy może zależeć od szczególnych uwarunkowań środowiskowych lub sytuacyjnych. Jest to o tyle ważne, że w pewnych kręgach środowiskowych zachowanie jest uznane za obraźliwe, w innych natomiast całkowicie dopuszczalne. [rada]Przyjmuje się, że przestępstwo zniewagi może zostać popełnione wyłącznie przez działanie. Do zniewagi nie może więc dojść po przez bierne zachowanie, tj. lekceważenie.[/rada] Omawiany rodzaj przestępstwa może zostać popełnione w trojaki sposób: w obecności pokrzywdzonego – zachowanie to stanowi znieważenie bezpośrednie. Zniewaga nie wymaga wyraźnego skierowania obrazy w stronę pokrzywdzonego, wystarczy aby została uczyniona w jego obecności; pod nieobecność pokrzywdzonego – publicznie lub z zamiarem, aby poczyniona zniewaga do niego dotarła – w tych przypadkach mamy do czynienia z znieważeniem pośrednim. Istotą tej formy przestępstwa jest jej uczynienie pod nieobecność pokrzywdzonego, celem obrazy publicznej lub z zamiarem, aby zniewaga do trafiła do adresata. Zniewaga pośrednia urzeczywistni się zarówno wówczas, gdy sprawca bezpośrednio poleci innej osobie przekazanie obelgi lub też, gdy z okoliczności towarzyszących popełnieniu komentowanego przestępstwa wynika duże prawdopodobieństwo, że obelga zostanie pokrzywdzonemu przekazana. [reklama-ads] [uwaga]Czytaj też: Dezinformacja oraz fake newsy – jakie grożą za to kary?[/uwaga] Zniewaga - typ kwalifikowany W § 2 art. 216 KK ustawodawca wprowadził kwalifikowany typ przestępstwa zniewagi. Polega on na obrażeniu innej osoby za pomocą środków masowego komunikowania. Takie zachowanie jest traktowane jako szczególny rodzaj zniewagi publicznej. Należy podkreślić, że powyższe dotyka wszelkiego hejtu w Internecie. Co za tym idzie, beztroskie obrażanie ludzi na portalach społecznościowych czy forach internetowych może być bardzo surowo karane.  Osoba znieważająca inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania może nawet zostać ukarana sankcją  pozbawienia wolności do roku. Rodzaje kar Przestępstwo zniewagi czy to w typie podstawowym czy kwalifikowanym stanowi występek ściganym z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że zainicjowanie postępowania karnego jest w pełni zależne od woli pokrzywdzonego. Organy ścigania nie mogą wszcząć postępowania bez wyraźnego zgłoszenia przestępstwa przez pokrzywdzonego. Omawiany rodzaj przestępstwa w typie podstawowym znieważenia zagrożony jest karą grzywny albo karze ograniczenia wolności. Z kolei typ kwalifikowany podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. [reklama-ads] Grzywna może być orzeczona od 10 do 540 stawek dziennych. Stawka dzienna nie może być niższa od 10 zł ani wyższa od 2.000 zł. Kara ograniczenia wolności może być orzeczona w wymiarze od miesiąca do 12 miesięcy. Zarówno grzywna jak i kara ograniczenia wolności mogą być orzeczone z warunkowym zawieszeniem ich wykonania. Z kolei przy karze pozbawienia wolności, jej wykonanie może być warunkowo zawieszone. W takiej sytuacji możliwe jest dodatkowo orzeczenie grzywny. Dodatkowo w razie skazania za typ kwalifikowany zniewagi sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego. Wysokość nawiązki maksymalnie może wynieść 100.000 zł. Zniewaga a łaska sędziowska W przypadku spraw w przedmiocie zniewagi funkcjonuje instytucja tzw. łaski sędziowskiej. Jest to możliwość odstąpienia od wymierzenia kary w wypadkach przewidzianych w ustawie. Ustawodawca uzależnił możliwość jej zastosowania, od wystąpienia dodatkowych okoliczności. Sąd może odstąpić od wymierzenia kary: jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego (prowokacja); jeżeli pokrzywdzony na zniewagę sprawcy odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej sprawcy lub zniewagą wzajemną (retorsja). [reklama-ads] W przypadku uznania prowokacji za przesłankę zastosowania łaski sędziowskiej chodzi o taki zachowanie pokrzywdzonego, które nakłoniło sprawcę do przestępnego zachowania wskutek wcześniejszego niewłaściwego zachowaniem pokrzywdzonego. Prowokacja jest sytuacją, w której zasadniczym motywem działania sprawcy przestępstwa zniewagi jest odpowiedź na wcześniejsze wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego. Odstąpienie od kary będzie więc możliwe przy wystąpieniu współwiny po stronie pokrzywdzonego. Z kolei retorsja zachodzi wówczas, gdy poszkodowany odpowie sprawcy za dokonaną zniewagę naruszeniem jego nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną. W tym wypadku dochodzi do czynności następczej, tj. zachowania już po znieważeniu. Retorsji może dopuścić się wyłącznie pokrzywdzony i to wyłącznie wobec sprawcy znieważenia. Nie jest tu wymagana bezpośrednia bliskość czasowa pomiędzy zniewagą a retorsją. Odstąpienie od kary jest instytucją zależną od uznania sądu. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 1971 roku (sygn. Rw 612/17) "odstąpienie od wymierzenia kary powinno być zastosowane wówczas, gdy działanie sprawcy w swym zewnętrznym jakościowym kształcie nie różni się w sposób istotny od rodzaju i sposobu zachowania się pokrzywdzonego. [reklama-ads] Jeśli natomiast czyn sprawcy, naruszającego zakaz karny niejako w odpowiedzi na wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego, ze względu na rodzaj, sposób, zakres i intensywność jego działania wyraźnie przekracza zawartość kryminalną uprzedniego zachowania się pokrzywdzonego, to wówczas odstąpienie do wymierzenia kary z reguły nie powinno mieć zastosowania." [rada]Odstąpienie od wymierzenia kary może wiązać się z nałożeniem na sprawcę środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego.[/rada] [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1444).[/informacja] Koniecznie sprawdź: Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wzór

24.08.2021 - Przemysław Grzegorczyk

Rękojmia na mieszkanie (ogólnie - na nieruchomość) została uregulowana w Kodeksie cywilnym w przepisach art. 556 i nast. Rękojmia jest instytucją niezależną od gwarancji deweloperskiej. [reklama-ads] Co więcej, uprawnienia z tytułu rękojmi za wady nieruchomości kupujący może wykonywać niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. Co jednak istotne, w razie wykonywania przez kupującego uprawnień z gwarancji, bieg terminu do wykonania uprawnień z tytułu rękojmi ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten zaczyna biec dalej dopiero od dnia odmowy przez gwaranta wykonania obowiązków wynikających z gwarancji lub bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie. Rękojmia na mieszkanie - wady nieruchomości Rękojmia na mieszkanie jest ustawową, niezależną od woli stron i treści umowy deweloperskiej, instytucją odpowiedzialności sprzedawcy za wady nieruchomości. Wady te mogą przybrać formę wad fizycznych lub wad prawnych. Zgodnie z art. 556[1] KC wada fizyczna mieszkania polega na niezgodności sprzedanej nieruchomości z umową, jeżeli lokal: nie ma właściwości, które powinien mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia – np. mieszkanie nie posiada systemu wentylacyjnego lub wystarczającego dostępu do światła słonecznego; nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór - np. nie została wykonana lub została wykonana w sposób nieprawidłowy instalacja elektryczna, przyrzeczona przez dewelopera w umowie; nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego przeznaczenia; została kupującemu wydana w stanie niezupełnym – np. kupujący nie otrzymał dostępu do garażu podziemnego, mimo iż w umowie był o tym zapis. [reklama-ads] Z kolei wada prawna będzie miała miejsce w przypadku, gdy mieszkanie będzie stanowić własność osoby trzeciej, lub gdy będzie obciążona prawem takiej osoby. Dodatkowo, o odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu wady prawnej nieruchomości możemy mówić w przypadku, gdy ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji, lub orzeczenia właściwego organu. Odpowiedzialność sprzedającego z rękojmi za wady nieruchomości nie powstaje, gdy kupujący poniósł jakąkolwiek szkodę, ale gdy wykryta wada powoduje zmniejszenie wartości lub użyteczności rzeczy. Wadą mieszkania będzie każda niekorzystna właściwość lokalu lub budynku, utrudniająca korzystanie z niego zgodne z jego przeznaczeniem bądź obniżająca jego estetykę oraz komfort użytkowania. [paragraf]Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 grudnia 1988 roku, sygn. III CZP 48/88: „Dla określenia istnienia tej wady nie mają natomiast istotnego znaczenia obowiązujące normy techniczne. Dla ustalenia, czy wady budynku są wadami w rozumieniu art. 556 § 1 KC, nie ma znaczenia to, czy w chwili wybudowania budynku oraz w chwili jego zbycia spełniał on obowiązujące normy techniczne przewidziane dla budynków mieszkalnych. Istotnym jest to, czy wartość lub użyteczność przedmiotowego budynku uległa zmniejszeniu z uwagi na cel wynikający z przeznaczenia tego budynku."[/paragraf] [reklama-ads] Roszczenia kupującego z tytułu rękojmi W przypadku zaistnienia wad mieszkania kupujący ma prawo do szeregu żądań względem dewelopera. Kupujący może domagać się: usunięcia lub naprawienia wady na koszt dewelopera; obniżenia ceny mieszkania w kwocie, która odpowiada temu, w jaki sposób wada wpłynęła na rzeczywistą wartość lokalu; odstąpienia od umowy i zwrócenia wpłaconych środków za jednoczesnym opróżnieniem lokalu. Ta opcja będzie możliwe pod warunkiem, że wady są na tyle istotne, że uniemożliwiają korzystanie z mieszkania, a deweloper nie usunął ich w odpowiednim czasie. [rada]Wady o charakterze istotnym to taka wada, która utrudnia lub wręcz uniemożliwia prawidłowe użytkowanie zakupionej nieruchomości i obniża jej wartość. Będzie to miało miejsce m.in. w przypadku, gdy brak prac naprawczych spowoduje przyśpieszoną degradację budynku, np. elementy konstrukcyjne budynku nie zostały prawidłowo zaizolowane, w rezultacie ściany i stropy budynku przeciekają powodując silne zawilgocenie ścian wewnętrznych i stropów budynku. [/rada] [reklama-ads] Rękojmia na mieszkanie a odpowiedzialność dewelopera Odpowiedzialność sprzedawcy za wady nieruchomości jest odpowiedzialnością opartą na zasadzie ryzyka, tj. bezwzględną i obiektywną. Sprzedający nie ma możliwości uwolnienia się od niej poprzez wykazanie braku winy w pojawieniu się wady, czy też wykazanie braku wiedzy o jej wystąpieniu. Co do zasady, przesłanką odpowiedzialności sprzedawcy względem kupującego jest wykazanie, że przedmiot sprzedaży dotknięty jest wadą fizyczną lub prawną. Nie ma przy tym żadnego znaczenia czy sprzedawca ponosi winę za stan mieszkania. Sprzedawca zostaje zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, wyłącznie w sytuacji, gdy kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2000 roku (sygn. V CKN 66/00), aby „nastąpiło zwolnienie sprzedawcy od odpowiedzialności z rękojmi, kupujący musi wiedzieć o wadzie i nie podlega badaniu kwestia, czy powinien był o niej wiedzieć np. dlatego, że wada była jawna”. Z kolei Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 8 lipca 2016 r. (sygn. I ACa 172/16) uznał, że „jeśli wady nie były widoczne tzw. gołym okiem, to stanowiły zatem wady ukryte. [reklama-ads] Nawet dokonanie więc przez kupujących wielokrotnych i szczegółowych oględzin spornej nieruchomości, nie daje podstaw do skonstruowania domniemania faktycznego, że posiadając wiedzę o odstępstwach od projektu budowlanego, posiadali również wiedzę o jego wadach funkcjonalnych”. Termin rękojmi na mieszkanie Sprzedawca (deweloper) odpowiada z tytułu rękojmi tylko wtedy, gdy wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem 5 lat od dnia wydania nieruchomości kupującemu. Termin należy więc liczyć od daty odbioru technicznego mieszkania. Termin ten znajduje zastosowanie do wad fizycznych nieruchomości, które obejmują wady budynku, gruntu, części składowych nieruchomości itp. Istotne jest, iż wskazany termin jest terminem zawitym, co oznacza, że jego upływ powoduje wygaśnięcie uprawnień kupującego. W przypadku wad prawnych, kupujący nie jest ograniczony żadnym terminem. Stwierdzenie wady fizycznej we wskazanym wyżej terminie 5 lat nakłada na kupującego roczny termin, w którym kupujący musi zrealizować swoje uprawnienia, tj. wyjść z roszczeniem usunięcia usterek w mieszkaniu bądź złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny lub o odstąpieniu od umowy. Brak reakcji kupującego przez rok od wykrycia wady powoduje wygaśnięcie jego uprawnień z rękojmi. [reklama-ads] Terminy do stwierdzenia wady nieruchomości może podlegać umownym modyfikacjom. Nie dotyczy to jednak obrotu konsumenckiego, tj. sytuacji, gdy sprzedającym jest deweloper, a kupującym - osoba fizyczna. Jednocześnie w obrocie konsumenckim terminy do stwierdzenia wady fizycznej mogą być umownie przedłużane. [rada]W przypadku realizacji przez dewelopera usługi na wykończenie mieszkania  prawo rękojmi przysługuje przez okres 2 lat od dnia wykonania tej usługi.[/rada] Jeżeli sprzedawca podstępnie zataił wadę, jego odpowiedzialność z tytułu rękojmi nie jest ograniczona żadnym terminem. Podstęp ma miejsce wówczas, gdy sprzedawca umyślnie zataja wadę, aby utrudnić kupującemu jej wykrycie. W takim przypadku kupujący nie traci uprawnień z tytułu rękojmi mimo upływu terminu do stwierdzenia wady. Wskutek tego kupujący będzie mógł korzystać z omawianej instytucji nawet po upływie 5 lat, jeżeli ujawni się wada podstępnie zatajona przez sprzedawcę. Jednocześnie w takiej sytuacji, ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na kupującym. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 31 maja 2016 roku (sygn. I ACa 937/15) zgłoszenie wady nieruchomości nie wymaga żadnej szczególnej formy, skuteczne będzie zarówno zgłoszenie ustne, jak i drogą telefoniczną i elektroniczną. Dla celów dowodowych zaleca się jednak zastosowanie formy pisemnej lub mailowej. [reklama-ads] Domniemanie uznania rękojmi Zgodnie z art. 561[5] KC jeżeli kupujący będący konsumentem zażądał wymiany rzeczy lub usunięcia wady albo złożył oświadczenie o obniżeniu ceny, określając kwotę, o którą cena ma być obniżona, a sprzedawca nie ustosunkował się do tego żądania w terminie czternastu dni, uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione. Powyższe oznacza, że sprzedający ma 14 dni na odniesienie się do żądań konsumenta. Początkiem biegu terminu jest dzień, w którym sprzedający zaznajomił się lub mógł się zaznajomić z żądaniem. Przy czym termin liczy się od dnia następnego. Bezskuteczny upływ wskazanego terminu oznacza, że sprzedawca uznaje istnienie wady oraz uznaje żądanie konsumenta mające na celu usunięcie wady. Po upłynięciu terminu bez znaczenia pozostaje późniejsze wykazywanie przez sprzedawcę braku wskazanej przez kupującego niezgodności. A co z rękojmią za mieszkanie z rynku wtórnego? Kodeks cywilny w kwestii terminów nie różnicuje nieruchomości z rynku pierwotnego i wtórnego. Kupujący również w tym wypadku ma prawo dochodzić swoich roszczeń w terminie 5 lat od daty zakupu, niezależnie czy mieszkanie pochodzi od przedsiębiorcy, czy osoby prywatnej. [reklama-ads] [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740).[/informacja] Polecane wzory pism: Zgłoszenie usterki do dewelopera wzór Pismo do dewelopera o odszkodowanie za opóźnienie Odszkodowanie od dewelopera za opóźnienie Wezwanie dewelopera do zapłaty kary umownej Pismo do dewelopera o odsetki wzór Pismo do dewelopera o odszkodowanie wzór Wezwanie do usunięcia wad przez dewelopera wzór Wezwanie do usunięcia usterek budowlanych w ramach gwarancji wzór

17.08.2021 - Radosław Pilarski