Prośbę o ułaskawienie może wnieść:

• sam skazany,
• osoba uprawniona do składania na jego korzyść środków odwoławczych,
• krewni w linii prostej, przysposabiający lub przysposobiony,
• rodzeństwo,
• małżonek,
• osoba pozostająca ze skazanym we wspólnym pożyciu.

Prośbę taką można cofnąć. Jeśli taką prośbę złoży osoba nieuprawniona sąd takiej sprawy nie rozpatrzy.

Gdzie i kiedy składać wniosek?

Prośbę o ułaskawienie złożyć należy sądowi, który wydał wyrok w pierwszej instancji.

Jeśli zapadł wyrok przejęty do wykonania w Rzeczypospolitej Polskiej, prośbę o ułaskawienie przedstawia się sądowi, który orzekł w pierwszej instancji o przejęciu wyroku do wykonania. Sad ma 2 miesiące na rozpatrzenie owego wniosku. Sąd rozpoznaje prośbę w takim samym składzie, w jakim orzekał.

Co sąd bierze pod uwagę?

Sąd rozpoznając sprawę bierze pod uwagę:

• zachowanie się skazanego po wydaniu wyroku,
• rozmiary wykonanej już kary,
• stan zdrowia skazanego i jego warunki rodzinne,
• naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem,
• szczególne wydarzenia, jakie nastąpiły po wydaniu wyroku.

Opinia pozytywna co dalej?

Jeżeli orzekał tylko sąd pierwszej instancji i wydał opinię pozytywną, sprawa zostaje przekazana Prokuratorowi Generalnemu, a w razie braku podstaw do wydania opinii pozytywnej – pozostawia prośbę bez dalszego biegu. Jeżeli natomiast w sprawie orzekał sąd odwoławczy, sąd pierwszej instancji przesyła mu akta lub niezbędne ich części wraz ze swoją opinią. Sąd odwoławczy pozostawia prośbę bez dalszego biegu tylko wtedy, gdy wydaje opinię negatywną, a opinię taką wydał już sąd pierwszej instancji. W innych przypadkach sąd odwoławczy przesyła Prokuratorowi Generalnemu akta wraz z opiniami.

Sprawa dla Prezydenta

W przypadku, gdy prośbę o ułaskawienie zaopiniował pozytywnie chociażby jeden sąd, Prokurator Generalny przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej prośbę o ułaskawienie wraz z aktami sprawy i swoim wnioskiem. Prawo łaski przysługuje Prezydentowi RP, jednak nie jest on ograniczony żadnymi przepisami. Bez względu na okoliczności możliwe jest darowanie kary, zawieszenie jej wykonania, skrócenie czasu odbywania kary, zarządzenie zatarcia skazania itp. Pamiętajmy jednak prawo łaski nie obejmuje skutków o charakterze cywilnym.