Umowa komisu – na czym polega usługa komisu?

Załóżmy, że mamy używaną rzecz - rower, telewizor czy samochód - z której od dawna już nie korzystamy, albo znudziła się nam i chcemy nową. Najrozsądniejszym wyjściem z tej sytuacji będzie sprzedanie owej rzeczy. Możemy dokonać tego samodzielnie, ogłaszając się wśród sąsiadów, w prasie bądź w Internecie. Możemy także skorzystać z pomocy tzw. komisów. Tylko na czym tak naprawę polega usługa komisu? Czym jest umowa komisu?

Usługa komisu zdefiniowana jest w art. 765 Kodeksu cywilnego: „przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym”. Stronami umów komisu nie są kontrahenci komisanta, są oni stronami oddzielnych umów sprzedaży zawieranych z komisantem.

Umowa komisu – przedmiot

Przedmiotem umowy komisu w żadnym wypadku nie mogą być nieruchomości, prawa majątkowe czy całe kompleksy praw m.in. przedsiębiorstwo czy gospodarstwo rolne. Co więcej, omawiana umowa nie może dotyczyć przeniesienia praw na dobrach niematerialnych. Przy czym za dopuszczalne, kodeks przewiduje sprzedaż bądź kupno dóbr niematerialnych zamieszczonych na nośniku, mającym postać rzeczy ruchomej i ściśle z nim związanych np. nośniki CD czy DVD.

Umowa komisu – rodzaje

Przez umowę komisu należy rozumieć dwa rodzaje umów:

  • umowę komisu sprzedaży (komis sprzedaży): na jej podstawie komisant zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek komitenta, lecz w imieniu własnym;
  • umowę komisu kupna (komis kupna):  na jej podstawie, komisant zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna rzeczy ruchomych na rachunek komitenta, lecz w imieniu własnym (w praktyce występuje bardzo rzadko).

Możliwe jest również zawarcie umowy komisu łączącej oba wskazane rodzaje, na podstawie której komisant jest zobowiązany zarówno do kupna, jak i sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek komitenta, ale we własnym imieniu.

Umowa komisu – przechowanie

Cel obu stron umowy powinien być zbieżny – sprzedaż lub kupno określonej rzeczy. Przy czym należy pamiętać, że osoba prowadząca komis (komisant) nie kupuje rzeczy, a jedynie bierze ją na przechowanie. Właścicielem owej rzeczy, aż do chwili jej sprzedania jest komitent.

Obowiązki komisanta

Artykuł 766 k.c. stanowi, iż komisant ma obowiązek wydać komitentowi wszystko to, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, w szczególności powinien przelać na niego wierzytelności, które nabył na jego rachunek. Dodatkowo, w przypadku gdy komisant zawarł umowę na warunkach korzystniejszych od warunków oznaczonych przez komitenta, uzyskana korzyść należy się komitentowi (art. 767 k.c.).

Umowa komisu – cena rzeczy

Istotnym elementem umowy komisu dla obu jej stron jest oznaczenie ceny rzeczy, którą komisant ma sprzedać lub zakupić. Strony mają znaczną dowolność przy określaniu cen, mogą to zrobić w sposób ścisły i konkretny, lecz mogą również ją określić w inny sposób – na przykład wskazując górną i dolną granicę tej ceny, mogą również w ogóle jej nie określać, wtedy zgodnie z ustawą komitent godzi się na sprzedaż za cenę „możliwą do osiągnięcia”. Zgodnie z treścią art. 768 Kodeksu cywilnego, jeżeli komisant sprzedał oddaną mu do sprzedaży rzecz za cenę niższą od ceny oznaczonej przez komitenta, obowiązany jest zapłacić komitentowi różnicę.

W przypadku, gdy komisant nabył rzecz za cenę wyższą od ceny oznaczonej przez komitenta, komitent może niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wykonaniu zlecenia oświadczyć, że nie uznaje czynności za dokonaną na jego rachunek; brak takiego oświadczenia jest jednoznaczny z wyrażeniem zgody na wyższą cenę. Komitent nie może żądać zapłacenia różnicy ceny ani odmówić zgody na wyższą cenę, jeżeli zlecenie nie mogło być wykonane po cenie oznaczonej, a zawarcie umowy uchroniło komitenta od szkody.

Zapłata prowizji

Komisant natomiast w chwili, gdy komitent otrzyma rzecz albo cenę nabywa roszczenie o zapłatę prowizji. Jeżeli umowa jest wykonywana w częściach, komisant nabywa roszczenie o prowizję w miarę wykonywania umowy. Przy czym komisant ma prawo żądać prowizji także wtedy, gdy umowa nie została wykonana z przyczyn leżących po stronie komitenta. Dla zabezpieczenia roszczeń o prowizję oraz roszczeń o zwrot wydatków i zaliczek udzielonych komitentowi, jak również dla zabezpieczenia wszelkich innych należności wynikłych ze zleceń komisowych komisantowi przysługuje ustawowe prawo zastawu na rzeczach stanowiących przedmiot komisu, dopóki rzeczy te znajdują się u niego lub u osoby która je dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nimi rozporządzać za pomocą dokumentów.

 

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny.

 

Radosław Pilarski
Radosław Pilarski
Adwokat oraz doradca restrukturyzacyjny z wieloletnim doświadczeniem w prawie cywilnym, gospodarczym oraz upadłościowym i restrukturyzacyjnym.

więcej porad

List gończy

Instytucja listu gończego została unormowana w rozdziale 29 działu VI ustawy - Kodeks postępowania karnego. Przepis artykułu 279 k.p.k. stanowi, że list gończy stosuje się do osoby która pomimo wezwania do stawienia się w jednostce policji lub prokuratury, uporczywie unika tego, bądź porostu ukrywa się przed organami karnymi. Osoba ujęta i zatrzymania na podstawie listu gończego zostaje niezwłocznie doprowadzona do sądu, który wydał postanowienie o tymczasowym aresztowaniu, w celu orzeknięcia przez ten sąd o utrzymaniu, zmianie lub też uchyleniu tego środka. Jeżeli jednak prokurator po przesłuchaniu zatrzymanego zdecydował o zmianie środek zapobiegawczego lub uchyleniu tymczasowego aresztowania, sąd obligatoryjne orzeka o uchyleniu listu. Co jeśli  został wydany więcej niż jeden list gończy? Jeżeli podejrzany jest ścigany więcej niż jednym listem gończym wystarczające jest doprowadzenie go do jednego z sądów, które wydały postanowienia o tymczasowym aresztowaniu. Sądy w ramach wewnętrznej struktury przekażą sobie informację o schwytaniu osoby ściganej. [uwaga]Czytaj też: Kara łączna[/uwaga] List gończy - treść W liście gończym podaje się informację o: Sądzie lub prokuratorze, który wydał postanowienie o poszukiwaniu listem gończym. O danych osoby, które mogą ułatwić jej poszukiwanie, a przede wszystkim personalia, rysopis, znaki szczególne, miejsce zamieszkania i pracy, z dołączeniem w miarę możliwości fotografii poszukiwanego. O treści zarzutu postawionego oskarżonemu oraz o postanowieniu o jego tymczasowym aresztowaniu albo o zapadłym wyroku. Wezwaniu każdego, kto zna miejsce pobytu poszukiwanego, do zawiadomienia o tym najbliższej jednostki Policji, prokuratora lub sądu. O odpowiedzialności karnej za ukrywanie poszukiwanego lub dopomaganie mu w ucieczce. List gończy - nagroda za ujęcie lub przyczynienie się do ujęcia poszukiwanego W liście gończym może zostać wyznaczona nagroda za ujęcie lub przyczynienie się do ujęcia poszukiwanego, a także udzielone zapewnienie o utrzymaniu tajemnicy co do osoby informującej. List gończy rozpowszechnia się, zależnie od potrzeby, przez rozesłanie, rozplakatowanie lub opublikowanie, w szczególności za pomocą prasy, radia, telewizji i Internetu.   [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 30).[/informacja]  

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki

Kodeks spółek handlowych przewidział dwie przesłanki solidarnej odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Pierwsza to istnienie niezaspokojonego zobowiązania spółki. Natomiast druga, to fakt, że egzekucja prowadzona przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Przy czym wierzyciel nie jest zobowiązany wykazywać, że wyczerpane zostały wszelkie możliwości egzekucji. Bezskuteczność egzekucji może zostać ustalona na podstawie każdego dowodu wskazującego, że spółka nie posiada żadnego majątku, który pozwala na zaspokojenie wierzyciela. [paragraf]„Wymaganie bezskuteczności egzekucji do całego majątku spółki nie może być rozumiane schematycznie, gdyż nie ma potrzeby kierowania egzekucji do tych składników majątku spółki, z których uzyskanie zaspokojenia jest w istniejących okolicznościach nierealne”. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2003 roku, sygn. akt: IV CKN 1779/2000.[/paragraf] Kiedy odpowiedzialność nie występuje? Kolejno w myśl z art. 299 § 2 k.s.h. pozwany członek zarządu może się uwolnić od osobistej odpowiedzialności za długi spółki, gdy wykaże, że: We właściwym czasie zarząd zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczął postępowanie układowe. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy. Pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wierzyciel nie poniósł szkody – chodzi tu o to, by pozwany członek zarządu wykazał, że nawet gdyby wniosek o ogłoszenie upadłości został zgłoszony we właściwym terminie, to wierzyciel i tak nie zostałby zaspokojony. Odpowiedzialność członków zarządu - kiedy na pewno obowiązuje? Zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i judykatury należy przyjąć, że odpowiedzialność za długi spółki ponoszą jedynie osoby, które były członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania. Odpowiedzialność opisana w art. 299 k.s.h. dotyczy zarówno zobowiązań już wymagalnych, jak i jeszcze tych niewymagalnych w okresie sprawowania przez daną osobę funkcji w zarządzie. Nie ma przy tym znaczenia, czy członek zarządu był wpisany do KRS-u, bowiem wpis ma charakter deklaratoryjny. Z drugiej jednak strony przedmiotowej odpowiedzialności nie ponoszą osoby, które nie zostały powołane w skład zarządu, a jedynie faktycznie pełniły funkcję członka zarządu. [rada]Właściwość miejscowa sądu dla sprawy z powództwa z art. 299 k.s.h. wyznacza miejsce zamieszkania pozwanego.[/rada] Wielkość opłaty sądowej od pozwu ustala się na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, tj. wynosi 5 proc. wartości przedmiotu sporu. [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 15 września 2000 roku – Kodeks spółek handlowych. ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.[/informacja] Podobne wzory pism: Rezygnacja z funkcji prezesa zarządu wzór Rezygnacja z pełnienia funkcji członka zarządu wzór