Wizerunek pracownika – kiedy pracodawca może go wykorzystać?

Zadatek stanowi gwarancję umowną. Jest to zastrzeżenie zgodnie z którym podczas zawierania umowy jedna ze stron wręcza drugiej określoną sumę pieniędzy. Wpłacenie zadatku ma na celu zabezpieczyć strony przed zerwaniem umowy i być formą odszkodowania w takim wypadku. Zadatek – czym się charakteryzuje? Zadatek to suma pieniężna lub rzecz dana przy zawarciu umowy, która może przyjąć różne postacie, takie jak odstępne, zabezpieczenie oraz sankcja na wypadek niewykonania umowy przez jedną ze stron. Przyjmuje się również, iż zadatek stanowi rodzaj odszkodowania na wypadek, gdy zawarta pomiędzy stronami umowa nie zostanie wykonana. Podstawową funkcją zadatku jest więc dyscyplinowanie stron w dotrzymaniu zaciągniętego zobowiązania. Zadatek stanowi część tego, co powinno zostać świadczone w wykonaniu umowy. Zadatek może być dany przy każdej umowie. W praktyce najczęściej zastrzega się go przy zawieraniu przedwstępnej umowy sprzedaży. Zazwyczaj przedmiotem zadatku jest część świadczenia pieniężnego. Jednakże zgodnie z Kodeksem cywilnym  przedmiotem zadatku, oprócz pieniędzy mogą być również rzeczy zamienne. Wynika to z faktu, że w przypadku niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może żądać sumy dwukrotnie wyższej, o ile sama dała zadatek. Przekazanie zadatku Do ustanowienia zadatku nie wystarczy jedynie uzgodnienie jego istnienia w umowie, potrzebne jest wręczenie jego przedmiotu. Zadatek musi być wydany przez jedną stronę umowy oraz przyjęty przez drugą. Zgodnie z art. 394 KC zadatek powinien być dany "przy zawarciu umowy". Mimo to strony mogą się umówić, że kwota mająca stanowić zadatek zostanie przekazana drugiej stronie w uzgodnionym przez nie terminie po zawarciu umowy, np. w postaci przelewu na rachunek bankowy. Jednakże aby zadatek dany po zawarciu umowy wywołał określone skutki, strony powinny zamieścić w umowie odpowiednie postanowienie określające termin dania zadatku. W sytuacji gdy zadatek nie został dany przy zawarciu umowy, a strony nie oznaczyły w umowie jego późniejszego wręczenia, należy uznać, że nie został on skutecznie zastrzeżony. [uwaga]Czytaj też: Umowa przedwstępna sprzedaży – wzór z omówieniem[/uwaga] Zadatek – jakie skutki prawne wywołuje? Instytucja zadatku wywołuje skutki prawne w sytuacji, gdy dłużnik nie wykona zobowiązania z przyczyn, za które wyłącznie on ponosi odpowiedzialność. Skutki te polegają przede wszystkim na tym, że w momencie bezskutecznego upływu terminu wymagalności po stronie wierzyciela powstaje uprawnienie do odstąpienia od umowy bez konieczności wyznaczania dłużnikowi dodatkowego terminu i bez względu na to, czy spóźnione świadczenie miałoby dla niego jeszcze znaczenie, przy czym wierzyciel nie musi korzystać z tego uprawnienia, lecz może domagać się spełnienia świadczenia przez dłużnika. Jednocześnie dłużnik nie może zwolnić się ze zobowiązania, rezygnując z przedmiotu zadatku, czy zwracając go wierzycielowi. Uprawnienia wierzyciela są niezależne od tego, czy na skutek niewykonania zobowiązania poniósł jakąkolwiek szkodę. [rada]Konsekwencją odstąpienia od umowy jest to, iż strona odstępująca ma prawo zatrzymać zadatek, albo jeśli była stroną dającą zadatek, ma roszczenie o jego zwrot w podwójnej wysokości (zapłatę podwójnej sumy lub wydanie podwójnej ilości rzeczy). [/rada] [paragraf]Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1979 roku, sygn. III CRN 308/78: "Jeżeli strona uprawniona doznała szkody spowodowanej niewykonaniem umowy przez stronę przeciwną, zatrzymany zadatek albo dwukrotnie wyższa suma, a ściślej nadwyżka tej sumy ponad dany zadatek zalicza się na odszkodowanie, mające na celu naprawienie doznanej szkody."[/paragraf] W razie częściowego wykonania zobowiązania, mającego za przedmiot świadczenie podzielne, zadatek w odpowiedniej proporcji podlega albo zaliczeniu na poczet świadczenia głównego albo zwrotowi. W takim przypadku w razie częściowego odstąpienia od umowy, na poczet zobowiązania już wykonanego należy zatem zaliczyć albo zwrócić odpowiednią do stopnia wykonania umowy część zadatku, a dopiero pozostała część lub jej dwukrotność powinna zostać uiszczona na rzecz drugiej strony. Zwrot zadatku Do zwrotu zadatku dojdzie, jeśli umowa została rozwiązana przez strony albo na podstawie orzeczenia sądu lub jej niewykonanie wynikło z okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności żadna ze stron bądź ponoszą ją obie strony, zadatek powinien zostać zwrócony. Zadatek będzie musiał zostać zwrócony także w przypadku nieważności umowy. Należy pamiętać, że w razie wykonania uprawnienia do odstąpienia umowa jest uważana za niezawartą. Z kolei w przypadku niewykonania zobowiązania z przyczyn obciążających obie strony mogą nastąpić inne skutki prawne niż przewidziane w art. 394 KC. Chodzi tu o odpowiedzialność odszkodowawczą dłużnika w związku z przyczynieniem się strony do powstania lub zwiększenia szkody. [rada] Nieważność umowy powoduje też nieważność dodatkowego zastrzeżenia umownego odnoszącego się do zadatku. Jeżeli został on wręczony, podlega zwrotowi. Natomiast nieważność zastrzeżenia zadatku nie powoduje nieważności całej umowy.[/rada] Zadatek - przedawnienie roszczenia o zwrot zadatku Roszczenia odnoszące się do zadatku przedawniają się według terminów ogólnych uregulowanych w art. 118 KC. [paragraf]Art. 118 Kodeksu cywilnego: Termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. [/paragraf] Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy przepisy odnoszące się do danego typu zobowiązania przewidują dla związanych z nim roszczeń szczególne terminy przedawnienia. Jeżeli więc przepis szczególny przewiduje krótsze terminy przedawnienia dla roszczeń wynikających z danej umowy, roszczenie to przedawnia się zgodnie ze szczególnymi terminami przedawnienia. Zadatek a zaliczka – jaka jest różnica? Z racji tego że zadatek pełni podobną funkcję co zaliczka, instytucje te są ze sobą często mylone. Istnieją między nimi jednak dość istotne różnice. Zaliczka jest formą świadczenia pieniężnego, przekazywanego przez jedną stronę umowy drugiej, na poczet ceny lub wynagrodzenia. Jeśli nie dojdzie do wykonania umowy, strona która otrzymała zaliczkę ma obowiązek ją zwrócić wpłacającemu. Co więcej osoba, która zaliczkę wpłaciła, może również żądać naprawienia szkody. Zaliczka nie stanowi zabezpiecza, jak ma to miejsce w przypadku zadatku. Przy zadatku, w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.   [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740).[/informacja]

7.06.2021 - Przemysław Grzegorczyk

Wypadek przy pracy – z wiadomych względów – może przybrać różną postać, a jego skutki różną intensywność. Przy zdarzeniach poważniejszych, może się okazać, że pracownik nie jest w stanie wrócić do pracy przez wiele miesięcy lub nawet w ogóle podjąć się aktywności zawodowej. [reklama-ads] Stąd też tak ważne jest opłacanie składek na ubezpieczenie wypadkowe. Przy umowie o pracę oraz umowie zlecenie składki opłaca pracodawca, w przypadku innych umów cywilnoprawnych, kontraktach B2B czy samozatrudnieniu - pracownik zobowiązany jest opłacać je samodzielnie. Wypadek przy pracy – kiedy ma miejsce? W pierwszej kolejności, aby móc przejść do kwestii świadczeń przysługujących osobom, które uległy wypadkowi, należy zdefiniować pojęcie wypadku przy pracy. Pojęcie to, jego konsekwencje oraz należne świadczenia zostały uregulowane w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z art. 3 ustawy wypadek przy pracy to zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, działaniem sił czynników zewnętrznych, które nastąpiło w związku z wykonywaną pracą i spowodowało uraz lub śmierć. Zdarzenie należy uznać za nagłe, jeśli wystąpiło maksymalnie w ciągu jednej dniówki roboczej. Natomiast związek z pracą danego zadaszenia będzie występowało jeżeli nastąpiło: podczas wykonywania przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; w trakcie wykonywania czynności bez polecenia, ale na rzecz pracodawcy; w czasie, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązków pracowniczych. [rada]Wszystkie wspomniane przesłanki muszą wystąpić łącznie.[/rada] Ustawodawca przewidział również inne – związane z pracą – sytuację, kiedy może dojść do wypadku przy pracy. Może do niego dojść także: [reklama-ads] w czasie podróży służbowej, w trakcie której pracownik nie świadczy pracy, chyba, że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań; podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony; przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. Wypadek przy pracy – czy w związku z absencją pracownikowi przysługuje wynagrodzenie? W przypadku zaistnienia wypadku przy pracy ubezpieczony ma prawo do otrzymywania zasiłku z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100% podstawy wynagrodzenia. Podstawą do uzyskania do niego prawa jest zwolnienie lekarskie. Przy czym samo zwolnienie lekarskie nie jest wystarczające, aby pracownik otrzymał owe 100% wynagrodzenia. Zasiłek ten przysługuje wyłącznie w przypadku, gdy okoliczności wypadku wskazują jednoznacznie, że pracownik nie przyczynił się do powstania zdarzenia. Jeżeli wypadek był wynikiem zawinionego działania pracownika (działanie umyślne lub rażące niedbalstwo) przysługuje już tylko 80% podstawy wynagrodzenia.  Warto tutaj wskazać, że zasiłek z ubezpieczenia jest wypłacany z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych maksymalnie przez 182 dni. Po tym okresie ubezpieczonemu przysługuje świadczenie rehabilitacyjne, które może trwać przez kolejne 12 miesięcy. Wszystkie świadczenia wynoszą, co do zasady, 100% podstawy wynagrodzenia.  [reklama-ads] Wypadek przy pracy - na jakie świadczenia może liczyć pracownik? Przepis art. 6 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych reguluje katalog świadczeń przysługujących ubezpieczonemu, który uległ wypadkowi. Katalog ten ma charakter zamknięty - ubezpieczony nie może uzyskać prawa do innego świadczenia, niż ten określony w ustawie. W przypadku wypadku przy pracy ubezpieczony ma prawo do: zasiłku chorobowego; świadczenia rehabilitacyjnego; zasiłku wyrównawczego; jednorazowego odszkodowania; renty z tytułu niezdolności do pracy; renty szkoleniowej; renty rodzinnej; dodatku do renty rodzinnej; dodatku pielęgnacyjnego; świadczenia w postaci pokrycia kosztów leczenia w zakresie stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą. [uwaga]Czytaj też: Odszkodowanie za uszkodzenie ciała w wyniku wypadku na drodze lub chodniku[/uwaga] 1.   Zasiłek chorobowy Zasiłek chorobowy zapewnienia środki do życia czasowo niezdolnemu do pracy pracownikowi. Zasiłek ten przysługuje już od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy. [reklama-ads] Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ubezpieczony w czasie niezdolności do pracy pobiera wynagrodzenie, uposażenie, stypendium lub innego rodzaju świadczenie przysługujące na podstawie odrębnych ustaw. Prawo do omawianego świadczenia przysługuje przez okres nie dłuższy niż 182 dni i wynosi 100% podstawy wymiaru wynagrodzenia. 2.   Świadczenie rehabilitacyjne Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje pracownikowi po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, jeżeli w dalszym ciągu jest niezdolny do pracy, zaś dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza prognozują odzyskanie zdolności do pracy. Ubezpieczony ma prawo do pobierania świadczenia przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, licząc od dnia następnego po dniu zakończeniu pobierania zasiłku chorobowego. Świadczenie wynosi 100% podstawy wymiaru wynagrodzenia. 3.   Zasiłek wyrównawczy Zasiłek wyrównawczy przysługuje ubezpieczonemu, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu w skutek powstania stałego lub długotrwałego uszczerbku na jego zdrowiu. Ze stałym uszczerbkiem na zdrowiu mamy do czynienia gdy naruszenie sprawności organizmu jest tak rozległe, iż nie ma większych (realnych) szans na poprawę. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu to z kolei takie naruszenie organizmu, które powoduje niesprawność organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, które jednak może ulec poprawie. [reklama-ads] [rada]Warunkiem koniecznym do nabycia prawa do zasiłku jest wykazanie, że ubezpieczony jest pracownikiem, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz, że w następstwie doznanego uszczerbku doszło do obniżenia wynagrodzenia.[/rada] 4.   Jednorazowe odszkodowanie Jednorazowe odszkodowanie może zostać przyznane zarówno ubezpieczonemu pracownikowi, jak również członkom jego rodziny, w przypadku śmierci poszkodowanego. Świadczenie to ma charakter jednorazowej, zryczałtowanej wypłaty środków pieniężnych. Celem świadczenia jest naprawienie pełnej szkody wynikłej w skutek wypadku. Wypłaca się je niezależnie od tego czy nastąpiło obniżenie wynagrodzenia albo czy stopień utraty zdrowia uzasadnia nabycie prawa do świadczeń rentowych. Przysługuje ono w wysokości określanej jako iloczyn części przeciętnego wynagrodzenia i procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. [rada]Od 1 kwietnia 2021 roku za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 1.033 zł. W przypadku orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy bądź niezdolności do samodzielnej egzystencji ZUS wypłaci kwotę 18.086 zł jednorazowego świadczenia.[/rada]  Omawiane świadczenie przysługuje również członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej oraz w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego. Osoby które mogą starać się o świadczenie to: [reklama-ads] małżonek; dzieci; przyjęte na wychowanie i utrzymanie wnuki; rodzeństwo; rodzice; osoby przysposabiające; macocha i ojczym, o ile w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe. [rada]W roku 2021 jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy wynosi: 93.014 zł - gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty; 46.507 zł - gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko; 93.014 zł - gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 18.086 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci; 93.014 zł - gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnionych jest równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 18.086 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko; 18.086 zł - gdy obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty; każdemu z nich przysługuje ta kwota, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom; 46.507 zł - gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 18.086 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.[/rada] [reklama-ads] 5.   Renta z tytułu niezdolności do pracy Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego, jak również bez względu na datę powstania niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy. Wysokość renty zależne jest od wysokości otrzymywanego wynagrodzenia pracownika, stopnia uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego oraz jego potrzeb. [rada]Prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, przywraca się w razie ponownego powstania tej niezdolności bez względu na okres, jaki upłynął od ustania prawa do renty.[/rada] 6.   Renta szkoleniowa Renta szkoleniowa przysługuje w przypadku, gdy wobec ubezpieczonego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku, w związku z wypadkiem przy pracy. Celem renty szkoleniowej jest pomoc w przekwalifikowaniu pracowników niezdolnych do pracy w dotychczasowym zawodzie, aby mogli wykonywać inną pracę oraz zapobieżenie wykluczeniu zawodowemu i aktywizacji zawodowej ubezpieczonego. Renta szkoleniowa przysługuje pracownikowi niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy. 7.   Renta rodzinna [reklama-ads] Renta rodzinna jest skierowana do członków rodziny pracownika zmarłego na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej lub rencisty uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego. Warunkiem uzyskania prawa do świadczenia jest zaistnienie związku przyczynowego między wypadkiem przy pracy, a śmiercią ubezpieczonego. Renta rodzinna przysługuje niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego zmarłego, a także bez względu na datę powstania jego niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem. W roku 2021 najniższa renta rodzinna wynosi 1.250,88 zł brutto. 8.   Dodatek do renty rodzinnej Dodatek do renty rodzinnej przysługuje sierocie zupełnej pobierającej rentę rodzinną z ubezpieczenia wypadkowego. Zgodnie z art. 19 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych zasady przysługiwania i wysokość dodatku ogłasza Prezes ZUS w specjalnym komunikacie.  9.    Dodatek pielęgnacyjny Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, o ile osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, bądź ukończyła 75 rok życia. Jednocześnie zasiłek nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty przebywającej w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym. Wysokość dodatku pielęgnacyjnego ogłasza Prezes ZUS w specjalnym komunikacie. Od 1 marca 2021 roku dodatek pielęgnacyjny wynosi 239,66 zł. 10.   Pokrycie kosztów leczenia [reklama-ads] Poszkodowany może również liczyć na pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne. Fundusz wypadkowy pokrywa koszty skutków wypadków przy pracy w zakresie świadczeń zdrowotnych z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych, które są nierefundowane na podstawie odrębnych przepisów. Pokrywane są także koszty wyrobów medycznych w wysokości udziału własnego świadczeniobiorcy. Wypadek przy pracy - czy ZUS może nie wypłacić świadczeń? Jakże by inaczej. Zgodnie z art. 21 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują pracownikowi, gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy jest   udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują również ubezpieczonemu, który, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. Dodatkowo, jeśli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że ubezpieczony znajdował się w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, płatnik składek kieruje ubezpieczonego na badanie niezbędne do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie. Ubezpieczony jest obowiązany poddać się temu badaniu. Odmowa poddania się badaniu lub inne zachowanie uniemożliwiające jego przeprowadzenie powoduje pozbawienie prawa do świadczeń, chyba że ubezpieczony udowodni, że miały miejsce przyczyny, które uniemożliwiły poddanie się temu badaniu. [reklama-ads] [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205). [/informacja]

26.05.2021 - Bartosz Piech