Księgowość uproszczona – dla kogo jest przeznaczona?

Koszty uzyskania przychodów przedsiębiorcy określają dwie ustawy, tj. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako ustawa o PIT) oraz o ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o CIT). Temat szczegółowo normują przepisy art. 22 i nast. ustawy o PIT oraz art. 15 i nast. ustawy o CIT. Mimo, iż obie ustawy trochę inaczej podchodzą do problematyki kosztów, to istota tych regulacji zasadniczo pozostaje taka sama. [reklama-ads] Koszty uzyskania przychodów – czym są? Wspomniane na wstępie ustawy nie stanowią dokładnej definicji kosztów uzyskania przychodów wraz z katalogiem wszystkich możliwych do doliczenia rodzajów wydatków. Ustawodawca określił natomiast, które z wydatków poniesionych przez podatnika mogą wpłynąć na osiągnięty przez niego podatek dochodowy. Określił cechy, jakie koszty muszą posiadać, aby mogły być uznane za koszty uzyskania przychodów. Koszt ten musi spełniać następujące przesłanki: służy osiągnięciu przychodu, czyli został poniesiony w celu jego osiągnięcia lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, oraz nie został wymieniony przez ustawodawcę w katalogu kosztów wyłączonych przez niego spośród kosztów uzyskania przychodu, tj. w art. 23 ustawy o PIT lub art. 16 ustawy o CIT. Powyższe oznacza, że musi istnieć źródło przychodów oraz związek przyczynowy między wydatkami i przychodem. Zasadniczo zatem każdy wydatek celowo poniesiony z zamiarem uzyskania przychodu, poza wyraźnie wskazanymi w art. 23 ustawy o PIT lub art. 16 ustawy o CIT może być uznany za koszt uzyskania przychodu. Co ważne wymienione wyżej cechy, którymi powinien charakteryzować się koszt uzyskania przychodu, muszą wystąpić łącznie. Określenie "koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu"  uzależnia uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów od istnienia pomiędzy tym wydatkiem a przychodem lub źródłem przychodu związku o charakterze przyczynowo-skutkowym lub gospodarczym. Istotą istnienia takiego związku jest osiągnięcie przychodu przez podatnika albo osiągnięcie, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu. [reklama-ads] Nie stanowią więc kosztu uzyskania przychodu poniesione przez podatnika wydatki, które w obiektywnie nie mogą przyczynić w żaden zdroworozsądkowy sposób do osiągnięcia przychodu z danego źródła. [paragraf]Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 kwietnia 2013 roku, sygn. akt: II FPS 7/12: „1. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, każdy wydatek – poza wyraźnie wskazanymi w ustawie nie stanowiącymi kosztów – wymaga indywidualnej oceny pod kątem istnienia związku z tymi przychodami i racjonalności działania dla osiągnięcia tego przychodu. Oznacza to, że podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może zaliczyć w ciężar kosztów wszelkie faktycznie poniesione wydatki, które mają lub mogły mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu z wyłączeniem enumeratywnie wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT. 2. Przy interpretacji przepisów dotyczących kosztów uzyskania przychodów należy mieć na uwadze, że każdy wchodzący w rachubę jako koszt uzyskania przychodów wydatek (koszt), powinien przejść "test" na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, pod kątem pozostawania w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami osiąganymi przez podatnika. Podstawą do ustalenia, jakiego rodzaju "koszty" stanowią koszty uzyskania przychodów jest art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Natomiast nieprawidłowa, bo obarczona dużym ryzykiem błędu jest wykładnia polegająca na zastosowaniu rozumowania a contrario z negatywnego katalogu, zawartego w art. 23 ust. 1 tej ustawy, w celu ustalenia co stanowi pozytywnie koszt uzyskania przychodów, gdyż nie taki jest cel tych przepisów (art. 23 ust. 1), tj. przesądzenie, co jest kosztem uzyskania przychodów”. [/paragraf] [reklama-ads] [paragraf]Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2014 roku, sygn. akt: II FSK 2275/11: "Aby określony wydatek został uznany za koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 PDOPrU, podatnik musi wykazać nie tylko poniesienie tego wydatku, ale także istnienie zależności między tym wydatkiem a możliwością uzyskania w przyszłości przychodu z tego tytułu. W tym celu konieczne jest w szczególności wykazanie przez podatnika, na co dany wydatek został przez niego poniesiony, a w wypadku wydatków na nabycie usług – jakie konkretne świadczenia ze strony swojego kontrahenta podatnik uzyskał za przekazane mu środki pieniężne". [/paragraf] Koszty uzyskania przychodów – najczęściej wliczane wydatki Wydatki najczęściej uznawane za koszty uzyskania przychodów, to takie które każde przedsiębiorstwo musi ponieść bez względu na rodzaj wykonywanej działalności. W szczególności będą to wydatki związane z: zakupem towarów handlowych i materiałów podstawowych; promocją i reklamą – m.in. pieczęci firmowe, domeny stron internetowych, wizytówki, znaki towarowe i in.; prowadzeniem biura oraz jego wyposażeniem – m.in.  czynsz płacony za wynajem lokalu, opłaty za media, abonamenty telekomunikacyjne, wyposażenie lokalu, akcesoria biurowe, środki czystości i in.; AGD i RTV wykorzystywanych w biurze oraz przez pracowników firmy – m.in. telefon, komputer, oprogramowanie, drukarka, aparat fotograficzny, kamera, telewizor, projektor i in.; finansami przedsiębiorstwa – m.in. usługi księgowe, opłaty bankowe i in.; edukacją kadry pracowniczej – m.in. szkolenia, warsztaty, studia podyplomowe, konferencje i in.; podróżami służbowymi – m.in. paliwo, noclegi, wyżywienie, diety.; transportem – m.in. utrzymanie pojazdu, paliwo, ubezpieczenie OC/AC, raty leasingowe, czynsz wynajmu i in.; [rada]Do omawianej grupy kosztów z całą pewnością należy zaliczyć także odpisy amortyzacyjne środków trwałych.[/rada] [reklama-ads] Koszty uzyskania przychodów a przychody mieszane Co w przypadku, gdy dane koszty są związane zarówno z przychodami podlegającymi opodatkowaniu, jak i z przychodami od tego podatku zwolnionymi? W takiej sytuacji podatnik musi ustalić jaką część owego kosztu można zaliczyć do przychodów opodatkowanych. Należy wyliczyć procentowy udział przychodu podlegającego podatkowi w przychodach ogółem, a następnie takie same proporcje zastosować do obliczenia struktury kosztu, który można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. [uwaga]Czytaj też: IP BOX – dla kogo preferencja podatkowa?[/uwaga] Wydatki nieuznawane za koszty Przepisy art. 23 ustawy o PIT lub art. 16 ustawy o CIT tworzą katalog o wręcz zawrotnej ilości pozycji. W niniejszym artykule wyodrębnimy jedynie najważniejsze grupy wydatków, których nie można uznać za koszty. Zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i praw Nie chodzi o wszystkie środki trwałe, a o wydatki poniesione na zakup gruntów (nieruchomości) oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów, a także ich ulepszenia. Dodatkowo wartości niematerialne i prawne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Możliwość zaliczenia ww. wydatków jako koszty pojawia się dopiero w przypadku ich zbycia lub likwidacji. Spłata kredytów i pożyczek W kwestii kredytów i pożyczek, kosztów nie stanowią zapłacone raty kwot głównych. Jedynie zapłacone odsetki można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. [reklama-ads] Odsetki budżetowe – zaległości podatkowe W przypadku odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności (podatków i opłat), w żadnym wypadku nie mogą one zostać zaliczone w koszty podatkowe. Grzywny i kary Do kosztów nie zaliczymy także kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań, grzywny i kary pieniężne oraz odsetki od nich, orzeczone w postępowaniach karnych, karnych skarbowych, administracyjnych i w sprawach o wykroczenia oraz kary, opłaty i odszkodowania z tytułu nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska i niewykonywania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Do tego zacnego grona zaliczają się również wydatki poniesiona na kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług, zwłoki w dostawie oraz usuwaniu ich wad. Podatek VAT Co do zasady podatek od towarów i usług nie jest kosztem podatkowym. Istnieją przy tym wyjątki - podatek naliczony może zostać odliczony od przychodu, gdy: podatnik jest zwolniony z VAT; podatnik nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odsprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych z VAT; podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku. Dodatkowo podatek VAT stanowi koszt uzyskania przychodów, w przypadku: importu usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli podatek ten nie stanowi jednocześnie podatku naliczonego. [reklama-ads] Samochód osobowy Zasadniczo samochód osobowy będzie stanowił koszt uzyskania przychodu. Jednakże ustawodawca wprowadził pewne ograniczenia, tj.: jako koszty uzyskania przychodów rozliczane mogą być tylko odpisy od wartości samochodu nieprzekraczającej 20.000 euro, przeliczonej na PLN według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania; w przypadku gdy firma nie prowadzi ewidencji przebiegu pojazdu, wydatki związane z eksploatacją samochodu (naprawy, części zamienne, opony) można zaliczyć do kosztów firmy jedynie w 75%.  Niewypłacone wynagrodzenia i inne Do omawianych wydatków zaliczamy również niewypłacone wynagrodzenia z tytułu umów o pracę czy umów cywilnoprawnych, powiązane z nimi ubezpieczenia, wydatki na działalność socjalną i wpłaty na PFRON. Koszty uzyskania przychodów - waluta zaliczania kosztów Koszt poniesiony w walucie obcej należy przeliczyć na PLN według kursu średniego ogłaszanego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień poniesienia kosztu. Jeżeli w tym dniu nie ogłoszono kursu waluty, stosuje się kurs ostatniego dnia przed tą datą. [rada]Jeżeli jednak między dniem zaliczenia wydatku w koszty, a dniem rzeczywistej zapłaty należności występują różnice kursowe, należy dokonać korekty wartości wydatku, tj. jego powiększenia lub pomniejszenia.[/rada] [reklama-ads] Terminy zaliczania w koszty Co do zasady koszty uzyskania przychodów mogą być potrącanie tylko w roku podatkowym, w którym zostały poniesione. W przypadku firm korzystających z KPiR możliwe jest także potrącenie w bieżącym roku podatkowym kosztów poniesionych w latach poprzedzających ten rok, ale dotyczących przychodów bieżących. Warunkiem jest prowadzenie co roku księgi w taki sposób, aby możliwe było wyodrębnienie kosztów odnoszących się do bieżącego roku podatkowego. [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1426). ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1406).[/informacja]

19.04.2021 - Radosław Pilarski

Ustawa o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT) nakłada wprost na podatnika dokonującego sprzedaży obowiązek wystawienia faktury zaraz po dokonaniu sprzedaży lub jeżeli zaistniała taka potrzeba - przed jej dokonaniem. [reklama-ads] Nie mówi jednak nic o drugiej stronie transakcji, czyli nabywcy dokumentu. Oznacza to, że wystawienie faktury po terminie rodzi odpowiedzialność wyłącznie po stronie przedsiębiorcy, który wystawił fakturę z opóźnieniem. Sytuacja ta dla nabywcy nie niesie żadnych negatywnych konsekwencji podatkowych. Faktura VAT – definicja Faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym zawarcie określonej w niej sprzedaży przez przedsiębiorcę – czynnego podatnika VAT. Może być wystawiana w formie papierowej lub elektronicznej. Co do zasady, przedsiębiorca ma obowiązek wystawienia faktury wtedy, gdy sprzedaż odbywa się na rzecz innego przedsiębiorcy. W innych wypadkach stosuje się paragony fiskalne. Wystawienie faktury spełnia szereg funkcji w rozliczeniu podatku VAT, zarówno po stronie wystawcy, jak i nabywcy. U wystawcy określa moment powstania obowiązku podatkowego, o ile zostanie wystawione w obowiązującym terminie, oraz wskazuje kwotę należnego podatku należnego, który musi zostać zapłacony do urzędu skarbowego. U nabywcy z kolei jest podstawą do odliczenia wykazanej w niej kwoty podatku. [reklama-ads] [rada]Faktury VAT wraz z ich kopiami należy przechowywać przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym termin płatności podatku od towarów i usług upłynął.[/rada] Przepis art. 106b ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż podatnik ma obowiązek wystawić fakturę, w sytuacji dokonania: sprzedaży oraz dostawy towarów i świadczenia usług, dokonywanych przez niego na rzecz innego płatnika podatku VAT, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem; sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju; sprzedaży wysyłkowej z i na terytorium kraju; wewnątrzwspólnotową dostawę towarów; otrzymania przez podatnika całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w punktach powyższych, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Terminy do wystawienia faktury VAT Terminy do wystawienia faktury VAT zostały określone w art. 106i ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem fakturę należy wystawić nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. [reklama-ads] W tym terminie podatnik ma obowiązek wystawienia faktury również, gdy osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej wyjdzie z takim żądaniem. Obowiązek ten powstaje pod warunkiem, że osoba fizyczna zgłosi swoje żądanie do końca miesiąca, w którym została zawarta transakcja. Jeśli polecenie nastąpi później, przedsiębiorca powinien wystawić fakturę VAT w terminie 15 dni od zgłoszenia żądania. Powyżej została określona zasada ogólna, od której istnieją wyjątki. Ustawa o VAT wyróżnia terminy szczególne przeznaczone dla konkretnych rodzajów usług. Fakturę VAT należy wystawić do: 30-go dnia od dnia wykonania usługi - dla usług budowlanych oraz usług budowlano – montażowych; 60-go dnia od dnia wydania towaru - dla usług polegających na dostawie książek drukowanych z wyłączeniem map, ulotek, gazet, czasopism i magazynów; 90-go dnia od dnia wykonania czynności - dla usług polegających na drukowaniu książek z wyłączeniem map, ulotek, gazet, czasopism i magazynów; 7-go dnia od określonego w umowie dnia zwrotu opakowania; z upływem terminu płatności – dla dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, świadczenia usług: telekomunikacyjnych, najmu, dzierżawy, leasingu, ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, stałej obsługi prawnej i biurowej, dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego – z wyjątkiem usług stanowiących import usług. [reklama-ads] [uwaga]Czytaj też: Faktura korygująca a nota korygująca[/uwaga] Wystawienie faktury po terminie – konsekwencje podatkowe Wystawca faktury, pomimo opóźnienia w wystawieniu faktury, jest zobowiązany rozliczyć fakturę nie w miesiącu jej wystawienia, lecz w miesiącu powstania obowiązku podatkowego, tj. w miesiącu sprzedaży, dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi. Wystawienie faktury po terminie nie pozwala więc na „obejście” terminów zapłaty podatku. W sytuacji, gdy sprzedawca wystawi fakturę w dniu późniejszym niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano sprzedaży, to data wystawienia tej faktury nie będzie już wyznaczała momentu powstania obowiązku podatkowego. Terminem powstania obowiązku będzie termin ustawowy. Powyższe oznacza, że podatek należny powinien być rozliczony w rozliczeniu za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy VAT, nie w którym dokument wystawiono. [rada] Rozliczenie podatku VAT w inny sposób niż wymaga tego ustawa, doprowadzi do zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty zwrotu lub kwoty do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. W takich wypadkach organ podatkowy może nałożyć na podatnika karę w wysokości 30% powstałego zawyżenia lub zaniżenia zobowiązania podatkowego.[/rada] Należy stwierdzić, że wystawienie faktury po terminie nie będzie niosło za sobą negatywnych skutków podatkowych pod warunkiem, że podatnik wskaże dane zobowiązanie w rozliczeniu za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy VAT. Wystawienie faktury po terminie – konsekwencje karno-skargowe Inną sytuacją jest wystawienie faktury po terminie spowodowane roztargnieniem podatnika, inną zaś permanentne uchylanie się od obowiązku podatkowego. Kodeks karny skarbowy za takie działanie przewiduje wysokie sankcje. [paragraf]Art. 54 KKS - Nieujawnienie przedmiotu lub podstawy opodatkowania § 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. § 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. § 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.[/paragraf] [paragraf]Art. 62 KKS - Niewystawienie faktury albo rachunku § 1. Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych. § 2. Kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od roku, albo obu tym karom łącznie. § 2a. Kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, a kwota podatku wynikająca z faktury albo suma kwot podatku wynikających z faktur jest małej wartości, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. § 3. Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje wystawionej lub otrzymanej faktury lub rachunku, bądź dowodu zakupu towarów. § 4. Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto wbrew przepisom ustawy dokona sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży. § 5. W wypadku mniejszej wagi sprawca czynu zabronionego określonego w § 1-4, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.[/paragraf] Wystawienie faktury po terminie - konsekwencje dla nabywcy Wystawienie faktury po terminie dla nabywcy faktury nie niesie za sobą większych negatywnych konsekwencji podatkowych. Faktura VAT dokumentująca nabycie towarów daje nabywcy prawo do odliczenia podatku w rozliczeniu za miesiąc, w którym otrzyma fakturę bądź w rozliczeniu za miesiąc następny, o ile otrzyma on towar. W każdym wypadku ma więc możliwość odliczenia zapłaconego podatku VAT. Mimo wszystko podkreślenia wymaga, że opóźnienie w wystawieniu faktury wyłączna u nabywcy możliwość skorzystania z przysługującego mu prawa do zmniejszenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony za dany okres. W konsekwencji nabywca będzie miał obowiązek zapłacenia fiskusowi wyższej kwoty podatku należnego za miesiąc, w którym nabywca fakturę powinien otrzymać (odpada możliwość odliczenia podatku naliczonego w danym miesiącu). [rada]Nabywca faktury ma prawo do odliczenia podatku do chwili upływu terminu, w którym przedawnia się zobowiązanie podatkowe, którego dotyczy dokument, tj. z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.[/rada] Wystawienie faktury po terminie – reasumując Reasumując, wystawienie faktury po terminie dla wystawcy może nieść konsekwencje podatkowe oraz karno-skarbowe. Jeżeli jednak faktura zostanie wystawiona z opóźnieniem, ale podatnik dochowa obowiązku podatkowego i zapłaci VAT nie powinien odczuć negatywnych skutków swojej opieszałości. W przypadku nabywcy faktury wystawionej po terminie, co do zasady nie ponosi on żadnych konsekwencji podatkowych. Jedynie musi się liczyć z przesunięciem terminu, w którym mógł dokonać zmniejszenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony. [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług  (Dz.U. z 2020 r. poz. 106). ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz.U. z 2021 r. poz. 408).[/informacja] Podobne wzory pism: Przedsądowe wezwanie do zapłaty wzór Wezwanie do zwrotu zaliczki wzór

12.04.2021 - Radosław Pilarski