Zgoda małżonka – w jakich sytuacjach jest potrzebna?

Dodano: 17.02.2021

Najczęściej występującą umową majątkową w małżeństwach jest wspólność majątkowa. Jest ona zawierana niejako automatycznie podczas zawarcia aktu małżeństwa, o ile partnerzy nie ustanowią umowy oddzielnej. Co do zasady, każdy małżonek może zarządzać majątkiem wspólnym i zaciągać zobowiązania z nim związane bez zgody drugiego małżonka. Są jednak wypadki, kiedy zgoda małżonka będzie nieodzowna, a jej brak będzie prowadził do nieważności dokonanej czynności prawnej.

Zgodnie z art. 36 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako KRO) małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

Przy tym każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać tym majątkiem, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. Wykonywanie tego zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Powyższe oznacza, że w sytuacjach zwykłego zarządu majątkiem, każdy z małżonków ma prawo do podejmowania autonomicznych decyzji. Zgoda małżonka jest więc wymagana jedynie w wyjątkowych sytuacjach, enumeratywnie wskazanych w ustawie.

Zgoda małżonka – istota problemu

Wymóg wyrażenia zgody drugiego małżonka na dokonanie danej czynności prawnej określa art. 37 KRO. Przepis ten dotyczy wyłącznie majątku wspólnego. Nie dotyczy natomiast takich czynności, w których stroną są oboje małżonkowie, czynności dokonywanych między małżonkami oraz czynności dotyczących majątków osobistych małżonków.

Zgoda małżonka jest oświadczeniem woli wyrażanym zawsze w stosunku do osoby trzeciej, jednakże małżonek, który owo oświadczenie wyraził, nie staje się przez to stroną czynności dokonanej przez drugiego z małżonków.

Zgoda małżonka może być zastąpiona zezwoleniem sądu.

KRO nie określa, w jaki sposób małżonek powinien wyrazić swoją zgodę. Omawiana zgoda może być wyrażona zarówno przed dokonaniem czynności, jak i równocześnie z jej dokonaniem. Zgoda taka – w formie potwierdzenia – może być wyrażona również po zawarciu umowy przez drugiego z małżonków.

Jednakże owe potwierdzenie dokonane ex post (po zawarciu umowy) może narazić małżonka zawierającego umowę na odpowiedzialność odszkodowawczą względem drugiej strony, w wypadku nieprawidłowego potwierdzenia umowy.

Forma zgody i potwierdzenia powinna przyjąć formę wymaganą dla danej czynności prawnej, do której owa zgoda się odnosi. Dla przykładu: dla umowy sprzedaży nieruchomości, zgoda musi zostać wyrażona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie wymaganej formy będzie pociągało za sobą takie same skutki, jakie wywiera niezachowania formy przy wyrażaniu pierwotnej czynności prawnej.

Zgoda małżonka – w jakich sytuacjach jest wymagana?

Przepis art. 37 § 1 KRO zawiera katalog zamknięty okoliczności, w których wymagana jest zgoda małżonka. Zasadniczo zgoda ta dotyczy czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem wspólnym. Przy czym czynności te muszą znajdować odzwierciedlenie w poniżej wskazanym katalogu.

Przepis art. 37 § 1 KRO
§ 1. Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:

czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków;
czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal;
czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa;
darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

Czynności dotyczące nieruchomości

Zgoda drugiego małżonka jest wymagana do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, a także do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków. Chodzi tu przede wszystkim o umowy:

przeniesienia własności nieruchomości (art. 155 Kodeksu cywilnego, dalej jako KC);
zbycia i nabycia prawa użytkowania wieczystego gruntu, (art. 234 i 237 KC);
przekazania nieruchomości, tj. nieodpłatnego przekazanie nieruchomości właściwej gminie albo Skarbowi Państwa (art. 902[1] KC)
wniesienia nieruchomości do spółki cywilnej, spółki handlowej oraz spółdzielni;
obciążenia nieruchomości;
najmu, dzierżawy i leasingu;

Czynności dotyczące budynku lub lokalu

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 2 KRO, czynność prawna prowadząca do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal, także wymaga zgody drugiego małżonka.

Przepis ten odnosi się w szczególności do zbycia, obciążenia i odpłatnego nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Przedmiotem tego prawa może być lokal mieszkalny, lokal o innym przeznaczeniu oraz dom jednorodzinny

Przepis ten dotyczy również innych praw rzeczowych ograniczonych. Znajduje więc zastosowanie do zbycia lub odpłatnego nabycia użytkowania, służebności gruntowej, służebności osobistej mieszkania oraz hipoteki.

Czynności dotyczące gospodarstwa rolnego

Kolejną grupą czynności jest zbycie, obciążenie, odpłatne nabycie i wydzierżawienie gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 55[3] KC za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Z kolei podług art. 55[1] KC, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Czynności dotyczące darowizny z majątku wspólnego

Darowizna z majątku wspólnego wymaga zgody małżonka, za wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych (życia codziennego). Za drobne darowizny należy przyjąć darowizny dokonywane m.in. z okazji świąt, urodzin, imienin, ślubu lub innego zdarzenia o charakterze osobistym.

Przepis art. 37 § 1 pkt 4 KRO nie ma zastosowania do nabycia własności nieruchomości w toku egzekucji sądowej.

Brak wymaganej zgody a ważność umowy

Ważność umowy określonej w art. 37 § 1 KRO, zawartej przez jednego z małżonków bez zgody drugiego z nich, zależy od potwierdzenia jej przez drugiego z małżonków.

Oznacza to, że brak zgody małżonka nie powoduje automatycznie nieważności względnej lub bezwzględnej umowy. Powoduje natomiast tzw. bezskuteczność zawieszoną, trwającą do chwili potwierdzenia (wyrażenia zgody ex post) bądź odmowy potwierdzenia danej czynności.

W przypadku potwierdzenia pierwotnie zawartą umowę uważa się za ważną od chwili jej zawarcia. Z kolei brak lub odmowa potwierdzenia skutkuje tym, że umowa jest bezwzględnie nieważna od samego początku. Na ową nieważność nie ma wpływu okoliczność, że druga strona umowy działała w dobrej wierze.

Omawiany przepis nie określa terminu do potwierdzenia umowy. W orzecznictwie podkreśla się, iż potwierdzenie może zostać złożone przez cały czas trwania wspólności ustawowej. Co więcej, uchwała Sądu

Najwyższego z dnia 5 marca 1981 roku (sygn. akt: III CZP 1/81) wskazuje, iż potwierdzenie może nastąpić nawet po śmierci małżonka, który zawarł umowę. Dotyczy to także zastępczego zezwolenia sądu – sąd może udzielić zezwolenia już po śmierci małżonka, którego zgoda była wymagana, jeżeli dobro rodziny przemawia za utrzymaniem umowy zawartej bez wymaganej zgody.

Mimo braku określenia przez ustawodawcę zawitego terminu do potwierdzenia druga strona umowy może wyznaczyć małżonkowi, którego zgoda jest wymagana, termin do wyrażenia zgody ex post. Potwierdzenie powinno być w formie wymaganej dla pierwotnej umowy. Natomiast odmowa potwierdzenia nie wymaga zachowania szczególnej formy. Brak potwierdzenia w wyznaczonym terminie jest równoznaczne z odmową tego potwierdzenia.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2001 roku, sygn. akt: II CKN 507/00:

„Kontrahent umowy zawartej z jednym z małżonków, który celowo nie żąda jej potwierdzenia przez drugiego małżonka (art. 37 § 3 KRO) i wyrządza tym szkodę osobie trzeciej, ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 415 KC (red. odszkodowanie za czyn niedozwolony)”.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 1981 roku, sygn. akt: III CZP 1/18:

„Małżonek, który zawarł umowę przekraczającą zakres zwykłego zarządu, nie może żądać ustalenia nieważności tej umowy z tego tylko powodu, że została ona zawarta bez zgody drugiego z małżonków, dopóki dopuszczalne jest potwierdzenie przez niego umowy.”

Zgoda małżonka – jednostronna czynność prawna

Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody małżonka jest bezwzględnie nieważna już z chwilą jej dokonania. Oznacza to, że późniejsze jej potwierdzenie przez drugiego małżonka nie jest możliwe.

Zasadniczo czynnościami jednostronnymi, które wymagają zgody drugiego z małżonków, są:

zrzeczenie się prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz
zrzeczenie się prawa rzeczowego ograniczonego, m.in. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740).
ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359).

Podobne wzory pism:

Radosław Pilarski

Adwokat oraz doradca restrukturyzacyjny z wieloletnim doświadczeniem w prawie cywilnym, gospodarczym oraz upadłościowym i restrukturyzacyjnym.

więcej porad

Unieważnienie małżeństwa – kiedy jest to możliwe?

Okoliczności pozwalające na unieważnienie małżeństwa zostały szczegółowo opisane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (dalej jako KRO). Aby móc mówić o unieważnieniu wystąpić muszą tzw. przeszkody małżeńskie. [reklama-ads] Co do zasady, wystąpienie owych przeszkód, powinno skutkować niedopuszczalnością zawarcia związku. Jednakże zdarza się, że zostaną one „przeoczone”. Wtedy należy, za pomocą sądu, małżeństwo takie anulować. Unieważnienie małżeństwa a zdolność do zawarcia małżeństwa Aby móc przejść do samych przeszkód zawarcia małżeństwa, należy określić czym jest sama zdolność do jego zawarcia. Związek małżeński jest ważnie zawarty, jeżeli małżonkowie mieli prawną zdolność do wstąpienia w związek małżeński. Prawną zdolność do wstąpienia w ten związek mają mężczyzna i kobieta, którzy ukończyli 18 rok życia. W przypadku kobiet, zdolność ta może dotyczyć również kobiet, które ukończyły 16 lat, o ile sąd opiekuńczy wyrazi na to zgodę. Spełnienie powyższych warunków uprawnia do zawarcia związku małżeńskiego. Jak widać małżeńskich przesłanek pozytywnych jest niewiele. Podyktowane jest to względami obyczajowymi oraz troską o dobro osób chcących wstąpić w związek małżeński i założyć tym samym rodzinę. Dopiero wystąpienie tzw. przesłanek negatywnych prowadzi do odmowy udzielenia małżeństwa bądź następczego jego unieważnienia. Unieważnienie małżeństwa - katalog przeszkód małżeńskich [reklama-ads] Katalog przeszkód małżeńskich nie został uregulowany w jednym przepisie. Składa się na niego cały dział Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 10-16 KRO). Katalog ten wyróżnia takie przeszkody jak: Wiek Nie może zawrzeć małżeństwa osoba niemająca ukończonych 18 lat. Jednakże z ważnych powodów sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła 16 rok życia, jeżeli z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu braku odpowiedniego wieku, jeżeli małżonek przed wytoczeniem powództwa wiek ten osiągnął. Unieważnienia małżeństwa może żądać każdy z małżonków. Jednakże jeśli kobieta zaszła w ciążę, jej mąż nie może żądać unieważnienia związku. Ubezwłasnowolnienie całkowite Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może zawrzeć małżeństwa. Jeżeli jednak do tego dojdzie, unieważnienia małżeństwa może żądać każdy z małżonków. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu ubezwłasnowolnienia, jeżeli ubezwłasnowolnienie zostało uchylone. Choroba psychiczna albo niedorozwój umysłowy [reklama-ads] Osoba dotknięta chorobą psychiczną bądź niedorozwojem umysłowym nie może zawrzeć małżeństwa. Jeżeli jednak stan jej zdrowia lub umysłu nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa, a osoba ta nie została ubezwłasnowolniona całkowicie, sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa lub jego dalsze trwanie. Unieważnienia małżeństwa z powodu choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego może żądać każdy z małżonków. Nie można przy tym unieważnić małżeństwa po ustaniu choroby. Bigamia Nie może zawrzeć małżeństwa osoba, która już pozostaje w związku małżeńskim. W przypadku zaistnienia bigamii unieważnienia małżeństwa może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu pozostawania przez jednego z małżonków w poprzednio zawartym związku małżeńskim, jeżeli poprzednie małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, chyba że ustanie tego małżeństwa nastąpiło przez śmierć osoby, która zawarła ponowne małżeństwo pozostając w poprzednio zawartym związku małżeńskim. Pokrewieństwo i powinowactwo Małżeństwa nie mogą zawrzeć również krewni w linii prostej, rodzeństwo oraz powinowaci w linii prostej. Z ważnych powodów sąd może jednak zezwolić na zawarcie małżeństwa między powinowatymi. Unieważnienia małżeństwa z powodu pokrewieństwa między małżonkami może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny. Z kolei unieważnienia małżeństwa z powodu powinowactwa między małżonkami może żądać każdy z małżonków. Przysposobienie [reklama-ads] Nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa przysposabiający i przysposobiony. Unieważnienia takiego małżeństwa może żądać każdy z małżonków. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu stosunku przysposobienia, jeżeli stosunek ten ustał. Wady oświadczenia woli Małżeństwo może zostać unieważnione, jeżeli zostało złożone: przez osobę, która znajdowała się w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli; pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej strony; pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, jeżeli z okoliczności wynika, że składający oświadczenie mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste. Unieważnienia małżeństwa może żądać wyłącznie małżonek, który złożył oświadczenie dotknięte wadą. Małżeństwa nie można anulować po upływie sześciu miesięcy od ustania stanu wyłączającego świadome wyrażenie woli, od wykrycia błędu lub ustania obawy wywołanej groźbą - a w każdym wypadku po upływie lat trzech od zawarcia małżeństwa. Wadliwość zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika W sytuacji zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika, mocodawca może żądać unieważnienia małżeństwa, jeżeli brak było zezwolenia sądu na złożenie oświadczenia o wstąpieniu w związek przez pełnomocnika lub jeżeli pełnomocnictwo było nieważne, lub skutecznie odwołane. [reklama-ads] Nie można jednak żądać unieważnienia małżeństwa, jeżeli małżonkowie podjęli wspólne pożycie. [rada]Ustawodawca polski przewidział tzw. zasadę numerus clausus przyczyn unieważnienia małżeństwa. Oznacza to, że unieważnienie jest możliwe jedynie w razie istnienia okoliczności wyraźnie przewidzianych w KRO. [/rada] [uwaga]Czytaj też: Rozwód, czyli definitywne rozwiązanie małżeństwa[/uwaga] Czy małżeństwo obarczone wadą nieważności można „uzdrowić” Uzdrowienie prawnie nieważnego małżeństwa nazywamy konwalidacją. Tak jak każdą inną czynność prawną, również małżeństwo podlega konwalidacji. Małżeństwo może zostać uzdrowione w przypadku istnienia przeszkód małżeńskich: wieku; ubezwłasnowolnienia całkowitego; choroby psychicznej albo niedorozwoju umysłowego; bigamii; przysposobienia; wad oświadczenia woli; wadliwości związanych z zawarciem małżeństwa przez pełnomocnika. [rada]Nie oznacza konwalidacji małżeństwa oddalenie przez sąd powództwa o unieważnienie małżeństwa z powodu oceny, że istniała możliwość udzielenia zezwolenia na zawarcie małżeństwa. [/rada] Unieważnienie małżeństwa cywilnego a małżeństwo wyznaniowe [reklama-ads] W Polsce funkcjonuje Konkordat zawarty między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską obejmujący kwestie zawarcia małżeństwa przed duchownym. Jednakże nie tylko wiara katolicka daje możliwości zawierania małżeństw kościelnych wywołujących skutki cywilne – kwestie te określają inne akty prawne. Co do zasady, przepisy KRO odnoszące się do przeszkód małżeńskich, mają wpływ zarówno na małżeństwa zawierane przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego lub polskim konsulem, jak i również przed duchownym określonego kościoła bądź innego związku wyznaniowego. Wyjątek stanowi przesłanka wadliwości związanych z zawarciem małżeństwa przez pełnomocnika. Nie ma ona zastosowania do małżeństw zawieranych przed duchownymi. Odnosząc się do ważności małżeństwa kanonicznego, zgodnie z art. 10 ust. 3 i 4 Konkordatu orzekanie o ważności małżeństwa kanonicznego oraz innych sprawach małżeńskich przewidzianych w prawie kanonicznym, należy do wyłącznej kompetencji władzy kościelnej. Natomiast orzekanie w sprawach małżeńskich w zakresie skutków określonych w prawie polskim należy do wyłącznej kompetencji sądów państwowych. Przy czym orzeczenie sądu kościelnego o ważności bądź o ustaniu małżeństwa kanonicznego nie ma wpływu na orzeczenie sądu cywilnego o ważności lub o ustaniu świeckiego związku małżeńskiego. Orzeczenia sądów kościelnych mogą mieć natomiast znaczenie dowodowe w sądowym postępowaniu cywilnym. [reklama-ads] [rada]Do wyłącznej kompetencji sądów cywilnych należy orzekanie o tym, czy małżeństwo wyznaniowe ze skutkami cywilnymi podlega unieważnieniu na podstawie przepisów KRO.[/rada] [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359). Konkordat zawarty między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską (Dz.U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318).[/informacja]

Wyjazd z dzieckiem za granicę – jak tego dokonać po rozwodzie?

Oprócz zgody na wyjazd, aby opuścić kraj, dziecko potrzebuje dokumentu tożsamości. Zasadniczo takim dokumentem jest paszport. Jednakże, jeżeli cel wyjazdu stanowi państwo znajdujące się w granicach Wspólnoty Europejskiej, wystarczający będzie dowód osobisty. [reklama-ads] Co więcej paszport zawsze wymaga zgody obojga opiekunów, do wyrobienia dowodu z kolei wystarczy zgoda tylko jednego rodzica. Jak więc zaplanować wyjazd z dzieckiem za granicę i jakie dokumenty przygotować? Na te pytania odpowiemy poniżej. Wyjazd z dzieckiem za granicę – istotne prawa dziecka Konieczność wyrażenia zgody na wyjazd małoletniego poza granice Polski wynikają wprost z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej KRO). Zgodnie z art. 93 § 1 KRO władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Z koeli art. 97 KRO mówi, że jeśli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie. W braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. Zgodnie z aktualną linią orzeczniczą, przedmiotowy wyjazd (choćby na krótkie wakacje) stanowi istotne sprawy dziecka. [paragraf] Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1963 r., sygn. akt III CO 23/63 „Na wyjazd za granicę małoletniego wraz z jednym z rodziców, któremu w wyroku orzekającym rozwód powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, potrzebne jest oświadczenie o zgodzie drugiego z rodziców, który nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, a w razie niemożności uzyskania takiego oświadczenia – zezwolenie władzy opiekuńczej.” [/paragraf] Należy pamiętać, że w kwestii zagranicznych wyjazdów, orzeczenie sądu w przedmiocie miejsca pobytu dziecka, nie ma żadnego znaczenia. Istotne jest tylko to czy rodzicie zachowali pełnie władzy rodzicielskiej. To, że małoletni mieszka z jednym z opiekunów nie oznacza, że rodzic ten ma nieograniczoną władzę nad dzieckiem. W dalszym ciągu zagraniczny wyjazd wymaga zgody obojga rodziców. [reklama-ads] Wyjazd z dzieckiem za granicę – zgody zależą od władzy rodzicielskiej Mając powyższe na uwadze, wiemy już, że co do zasady wyjazd dziecka potrzebuje zgody obojga rodziców. Są jednak przypadki, gdy zgoda drugiego rodzica nie będzie potrzebna. Będzie tak gdy: sąd pozbawi władzy rodzicielskiej drugiego z rodziców; sąd ograniczy władzę rodzicielską drugiego rodzica (bez wskazania, iż zakres jego władzy dotyczy decydowania do wyjazdach zagranicznych); sąd zawiesi władze rodzicielską drugiego rodzica; drugi z rodziców zostanie pozbawiony uprawnienia do współdecydowania o zmianie miejsca pobytu dziecka na podstawie orzeczenia sądu zagranicznego, uznanego w Polsce. [rada]Oczywiście, jeżeli to wobec rodzica, który chce zabrać dziecko za granice, sąd orzekł jedno z wyżej wskazanych ograniczeń, wówczas zgoda drugiego z rodziców jest obowiązkowa.[/rada] Jeżeli więc opiekun posiadający pełnie praw rodzicielskich chce wyjechać z małoletnim za granicę, a drugi z rodziców jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, bądź jego prawa rodzicielskie zostały ograniczone lub zawieszone, nie ma problemu. Zagraniczny pobyt nie wymaga zgody. Jak powinna wyglądać zgoda na wyjazd? [reklama-ads] Kwestia samej zgody nie jest unormowana przez polskiego prawodawcę. Oznacza to, że zgoda musi być wyraźna i jednoznaczna, jednakże jej forma pozostaje dowolna. Dla bezpieczeństwa procesowego, w razie ewentualnego sporu sądowego, zgoda ta powinna przybrać formę co najmniej pisemną. W treści dokumentu warto szczegółowo określić osobę dziecka, którego zgoda dotyczy. Oprócz imienia i nazwiska wskazać jego PESEL oraz numery dowodu osobistego lub paszportu. Dodatkowo warto wpisać miejsce i termin pobytu za granicą. Jeżeli jest taka możliwość, tekst dokumentu należy sporządzić również w języku do którego udaje się rodzić z małoletnim. [rada] Najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie zgoda poświadczona lub sporządzona przez notariusza. Jest to koszt około stu złotych. [/rada] Co gdy drugi rodzić nie wyraża zgody? Przypadki, gdy rodzice dziecka są skonfliktowani nie należą do rzadkości. Dlatego też niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, kiedy to drugi z rodziców nie wyraża zgody i jest w swojej decyzji nieugięty. Wówczas jedynym rozwiązaniem jest pozostawienie sprawy do rozpatrzenia sądu opiekuńczego. O udzielenie zgody na zagraniczny wyjazd małoletniego, może wystąpić rodzic, który nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub którego władza rodzicielska nie została ograniczona lub zawieszona. Rodzic ten powinien wystąpić z wnioskiem o rozstrzygnięcie sądu o istotnych sprawach dziecka. Jeżeli sąd opiekuńczy dojdzie do przekonania, że wyjazd w żadnym stopniu nie zagraża dobru dziecka i rodziny, to wyda zgodę w zastępstwie rodzica, który odmawia wyrażenia akceptacji na opuszczenie granic kraju przez dziecko. [reklama-ads] [rada]Duże znaczenie mają przepisy obowiązujące w kraju podróży. W jednym państwie zaświadczenie o możliwości podróżowania z małoletnim będzie wymagane, w inny dokument ten nie zostanie sprawdzony. Przed wyjazdem najlepiej jest się zapoznać z uregulowaniami danego kraju. [/rada] Wyjazd z dzieckiem za granicę - potrzebny paszport lub dowód osobisty Niezależnie od zgody rodziców czy sądu opiekuńczego, w każdym wypadku zagraniczny wyjazd wymaga posiadania przez małoletniego dokumentu tożsamości. Zawsze będzie to paszport, natomiast w krajach Unii Europejskiej wystarczy dowód osobisty. Paszport Do wyrobienia dziecku paszportu wymagana jest zgoda obojga opiekunów. Zgodę jednego z rodziców może zastąpić orzeczenie sądu opiekuńczego. Wniosek o wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej składają rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie, albo jeden z rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców, lub ustanowionego przez sąd opiekuna, poświadczoną za zgodność podpisu przez organ paszportowy lub notariusza. Paszport zostanie wydany po złożeniu przez wnioskodawcę lub wnioskodawców wymaganych dokumentów, pobraniu danych biometrycznych dziecka, m.in. odebraniu odcisków palców (za wyjątkiem dzieci do 12 roku życia) oraz wniesieniu należnej opłaty. Podpis dziecka na wniosku jest wymagany, jeżeli ukończyło ono 13 lat. [rada]Wniosek o wydanie dokumentu można złożyć w dowolnym punkcie paszportowym w kraju. Za granicą - u konsula, bez względu na miejsce zameldowania. [/rada] [reklama-ads] Dziecko musi być obecne przy składaniu wniosku o wydanie paszportu. Wyjątek stanowią małoletni do 5 roku życia – ich obecność nie jest wymagana. Odbioru paszportu dla dziecka może dokonać jeden z rodziców lub opiekunów prawnych, bez obecności dziecka. Dowód osobisty Do wyrobienia dowodu osobistego dla małoletniego nie jest wymagana zgoda obojga rodziców. Wystarczy, iż wniosek złoży jeden z rodziców, opiekun prawny lub kurator. Dokument ten można uzyskać, składając wniosek osobiście w urzędzie gminy, lub za pomocą platformy internetowej ePUAP. [rada]Dowód osobisty dziecka, które ma mniej niż 5 lat - jest ważny 5 lat. Dowód wyrobiony dla dziecka, które ukończyło 6 rok życia ważny jest 10 lat.[/rada] Składając wniosek fizycznie w urzędzie, rodzic powinien mieć przy sobie swój dowód osobisty lub paszport, a także zdjęcie dziecka. Wyrobienie dowodu jest bezpłatne. Na dokumenty, zasadniczo, trzeba czekać do 30 dni. [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359). ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 617). ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2020 r. poz. 332).[/informacja] [reklama-ads] Polecane wzory pism: Zgoda na wyjazd dziecka za granicę po polsku i po angielsku Upoważnienie do opieki nad dzieckiem podczas wyjazdu Pozwolenie na wyjazd dziecka za granicę wzór