Żywność wprowadzana do obrotu

Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia reguluje jaka powinna być żywność wprowadzana do obrotu. Jak powinna być znakowana znakowana żywność, abyśmy mogli ją spokojnie spożywać bez obaw o jej pochodzenie?

Do sprzedaży w Polsce nie mogą być wprowadzane:

  1. produkty niespełniające wymagań określonych w polskim prawie wdrażających dyrektywy Unii Europejskiej i wymagań rozporządzeń Unii Europejskiej;
  2. produkty niespełniające wymagań określonych w polskim prawie niewdrażających dyrektyw Unii Europejskiej.

Sprzedawane natomiast mogą być produkty niespełniające wymagań, jeżeli zostały:

  1. wyprodukowane lub wprowadzone do obrotu w innym państwie członkowskim UE, zgodnie z prawem tego państwa;
  2. wyprodukowane w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, albo wyprodukowane lub wprowadzone do obrotu w Republice Turcji, zgodnie z prawem tych państw, w zakresie, w jakim korzystają ze swobody przepływu towarów na podstawie umów zawartych ze Wspólnotą Europejską.

Warunkiem jest, że nie mogą one stanowić zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka.

Żywność wprowadzana do obrotu – kontrola

Jeżeli zachodzi podejrzenie, że dany produkt może zagrażać zdrowiu lub życiu człowieka, właściwy organ urzędowej kontroli żywności żąda przedstawienia informacji, które potwierdzają, ze produkt spełnia wymagania zdrowotne.

Jeśli dany produkt nie spełnia wymagań określonych w prawie polskim i w przepisach Unii Europejskiej nie może być on stosowany przy produkcji innych środków. Jeśli, wiec okaże się, że mąka firmy X nie kwalifikuje się do obrotu, wówczas ciasta firmy Y, które zostało wyprodukowane na bazie mąki firmy X również nie nadaje się do obrotu.

Pamiętajmy również, że środki spożywcze zawierające zanieczyszczenia i inne substancje szkodliwe mogą zostać wykorzystane do produkcji środków spożywczych oraz wprowadzane do obrotu po obniżeniu tych zanieczyszczeń lub ich usunięciu. Może to nastąpić po odbytej przez właściwy organ urzędowej kontroli żywności.

Kto zakazuje wprowadzania produktów do obrotu?

Z ustawy wynika, że właściwy państwowy powiatowy inspektor sanitarny, w drodze decyzji, zakazuje wprowadzania do obrotu lub nakazuje wycofanie z obrotu jako środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego albo suplementu diety, produktu, który nie spełnia wymagań określonych dla tych środków spożywczych.

Podstawa prawna: 

  • ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
Żaneta Pilarska-Czeluśniak
Żaneta Pilarska-Czeluśniak
Dziennikarz i redaktor, od lat związana z branżą prawniczą i finansową.

więcej porad

Fałszywe oskarżenie – więzienie za kłamstwo

Fałszywe oskarżenie niesie za sobą również inne zagrożenie. Jest nim zagrożenie dla portfela wszystkich podatników. Zgłoszenie podejrzenia popełnienia przestępstwa skutkuje wszczęciem postępowania karnego, którego prowadzenie opłacane jest przez Skarb Państwa, na który składamy się wszyscy w podatkach. [reklama-ads] Z racji powyższego ustawodawca zdecydował się w sposób dość surowy karać osoby, które rzucają bezpodstawnymi oskarżeniami. Fałszywe oskarżenie – czym jest? Fałszywe oskarżenie uregulowano w art. 234 KK. Zgodnie z tym przepisem ten, „kto przed organem powołanym do ścigania lub orzekania w sprawach o przestępstwo, w tym i przestępstwo skarbowe, wykroczenie, wykroczenie skarbowe lub przewinienie dyscyplinarne, fałszywie oskarża inną osobę o popełnienie tych czynów zabronionych lub przewinienia dyscyplinarnego”, popełnia przestępstwo. Z fałszywym oskarżeniem mamy do czynienia zawsze, gdy ktoś w sposób świadomy zawiadamia organy ścigania o popełnieniu przez konkretną osobę określonego przestępstwa w sytuacji, gdy zachowanie objęte zawiadomieniem nigdy nie miało miejsca. Omawiane przestępstwo może być popełnione jedynie przez działanie, z winy umyślnej, w zamiarze bezpośrednim lub ewentualnym. Zamiar bezpośredni polega na chęci realizacji wszystkich znamion czynu zabronionego przez sprawcę, to jest na podjęciu aktu woli obejmującego pewną realizację tych znamion. [reklama-ads] Natomiast zamiar ewentualny, tj. wynikowy, charakteryzuje się tym, że sprawca ma wyobrażenie określonego celu karalnego lub niekaralnego, i dążąc do jego osiągnięcia ma świadomość prawdopodobieństwa wyczerpania znamion czynu zabronionego, jednak niejako z góry akceptuje wszelkie skutki, które mogą powstać w związku z realizacją tego celu. Przestępstwo fałszywego oskarżenia zostaje popełnione w chwili przedstawienia określonego zarzutu przed organami ścigania (chodzi o organy karne, karno- skarbowe, jak również dyscyplinarne). Chwilą popełnienia przestępstwa jest moment dojścia treści oskarżenia do organów. Nie ma przy tym znaczenia, czy wobec podmiotu niesłusznie oskarżonego wszczęto postępowanie przygotowawcze lub wniesiono akt oskarżenia. Wymóg oskarżenia przed organem powołanym do ścigania lub orzekania nie ma charakteru skutku. Dla bytu przestępstwa fałszywego oskarżenia określonego w art. 234 KK obojętne jest także to, czy przeciwko osobie fałszywie oskarżonej wszczęto postępowanie karne lub dyscyplinarne, względnie czy została skazana lub ukarana. (por. wyrok SN z dnia 10 sierpnia 2006 r, sygn. III KK 61/06). Fałszywe oskarżenia ma miejsce jedynie w przypadku, gdy osoba zawiadamiająca wskaże w oskarżeniu konkretną osobę. Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa bez wskazania sprawcy, jest kwalifikowane z innego paragrafu KK, tj. z art. 238 KK. [reklama-ads] Fałszywe oskarżenie – nie tylko oskarżony jest ofiarą Bezpośrednio poszkodowanym z całą pewnością jest osoba fałszywie oskarżona. Wszczęcie postępowania karnego odbija się negatywnie zarówno na jej zdrowiu psychicznym, jak również na jej wizerunku, dobrym imieniu i autorytecie. W przypadku tego przestępstwa dodatkowym poszkodowanym jest wymiar sprawiedliwości. Przepis art. 234 KK ma na celu ochronę organów sprawiedliwości przed wydaniem nietrafnego orzeczenia w konkretnej sprawie. Przy fałszywym oskarżeniu występuje zagrożenie prowadzenia postępowań na podstawie nieprawdziwych informacji. Może to bowiem skutkować podjęciem wadliwego i niesprawiedliwego rozstrzygnięcia, co w każdym wypadku podważa autorytet wymiaru sprawiedliwości i rodzi przekonanie o jego wadliwym funkcjonowaniu. Ponadto nieprawidłowo wydatkowane są środki, jakimi dysponuje wymiar sprawiedliwości (chodzi w szczególności o organy ścigania), co prowadzić może do podejmowania ekonomicznie nieracjonalnych wydatków (np. niepotrzebna opinia biegłego grafologa lub informatyka). [uwaga]Czytaj też: Odmowa składania zeznań wzór[/uwaga] Fałszywe oskarżenie a próba uniknięcia odpowiedzialności karnej [reklama-ads] Fałszywe oskarżenie dokonane w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej nie stanowi przestępstwa. Oskarżony nie ponosi odpowiedzialności karnej za fałszywe oskarżenie, jeżeli w ramach wyjaśnień wysuwa fałszywe pomówienie wobec innej osoby o popełnienie lub współudział w popełnieniu zarzucanego mu czynu, gdy czyni to w celu uniknięcia odpowiedzialności za ten czyn, albo złagodzenia odpowiedzialności własnej, bądź w celu podważenia wiarygodności dowodu obciążającego go lub dla prawnego wyeliminowania dowodu z materiału dowodowego, który przeciwko niemu zebrano. Karalność oskarżonego za ich fałszywe złożenie jest więc jedynie możliwe wówczas, gdy składając je, działał on w innym celu niż w celu obrony. (por. wyrok SN z dnia 22 października 2013 r. sygn. V KK 233/13). Przestępstwo tworzenia fałszywych dowodów [reklama-ads] Wraz z działaniem wypełniającym znamiona przestępstwa fałszywego oskarżenia dojść może również do przestępstwa fałszerstwa dowodów. Ten drugi występek polega na tworzeniu fałszywych dowodów lub innych podstępnych zabiegów i kierowaniu nich przeciwko określonej osobie ściganej o przestępstwo. Sprawca tworzenia fałszywych dowodów nie podejmuje bezpośredniej inicjatywy oskarżenia, działa pośrednio próbując potwierdzić przedstawione w już bezpodstawne zarzuty. Za fałszywe dowody należy uznać sfabrykowane dowody rzeczowe, tworzenie fałszywych ślady, nakłanianie świadków do składania nieprawdziwych zeznań, przedstawienie niezgodnych z rzeczywistością zeznań lub wyjaśnień. Samo tworzenie fałszywych dowodów jest jednak niewystarczające, konieczne jest podjęcie takich działań, które będą skutkowały skierowaniem ścigania wobec konkretnej osoby. Jednocześnie nie ma znaczenia dla wypełnienia znamion omawianego przestępstwa, czy osoba, przeciwko której skierowane zostało ściganie w skutek okazania fałszywych dowodów, w rzeczywistości popełniła dane przestępstwo. [reklama-ads] Sankcje karne Zgodnie z art. 234 KK osoba, która dopuściła się przestępstwa fałszywego oskarżenia podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Z kolei zgodnie z art. 235 KK, w przypadku przestępstwa tworzenia fałszywych dowodów, kara staje się surowsza, gdyż dotyka wyłącznie kary pozbawienia wolności do lat 3. Przy fałszywych dowodach sąd nie ma możliwości orzeczenia kary grzywny oraz ograniczenia wolności. Jednocześnie przepis art. 237 KK daje fakultatywną podstawę dla zastosowania przez sąd nadzwyczajnego złagodzenia kary, lub nawet odstąpienia od jej wymierzenia, wobec sprawcy, który dobrowolnie sprostował fałszywe oskarżenie innej osoby lub wycofał spreparowane dowody. [reklama-ads] [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1444).[/informacja]

Ubezwłasnowolnienie – jak przeprowadzić postępowanie?

Ubezwłasnowolnienie całkowite lub częściowe pozbawia daną osobę zdolności do czynności prawnych. Wniosek o ubezwłasnowolnienie może być złożony jedynie w wyjątkowych sytuacjach i tylko w celu ochrony interesów osoby chorej. [reklama-ads] Nie jest to łatwa decyzja, jednakże jeśli bliska osoba z powodu zaburzeń nie potrafi samodzielnie funkcjonować, wniosek o ubezwłasnowolnienie może okazać się jedyną właściwą drogą. Ubezwłasnowolnienie – charakter instytucji Wbrew odczuciu i zdaniu wielu osób, instytucja ubezwłasnowolnienia nie ma w cale charakteru dyskryminującego osoby chorej, ale służy ochronie jej praw. Jak wskazuje się w orzecznictwie ubezwłasnowolnienie ma przede wszystkim za zadanie ochronę zdrowia psychicznego osoby dotkniętej takim zdarzeniem.  Mimo iż omawiana instytucja ma na celu ochronę interesu osoby ubezwłasnowolnionej, to należy mieć na uwadze, iż ogranicza ona w wysokim stopniu podstawowe prawa i wolności osobiste człowieka. Ostatecznie bowiem może dojść do sytuacji, iż osoba dotknięta chorobą psychiczną utraci prawo do kierowania swoim życiem, nie mogąc podejmować żadnych czynności prawnych, poza tymi całkowicie podstawowymi, tzw. czynnościami podejmowanymi w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. W tym miejscu warto przywołać postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 1968 roku (sygn. I CR 132/68), zgodnie z którym „instytucja ubezwłasnowolnienia nie ma na celu ochrony osoby, której dobra są zagrożone ze strony osoby chorej. [reklama-ads] Jeżeli pozostawanie na wolności osoby uznanej za nieodpowiedzialną grozi niebezpieczeństwem dla innej osoby, to sąd karny umieszcza osobę nieodpowiedzialną w zamkniętym zakładzie dla psychicznie chorych, choćby nie została ona ubezwłasnowolniona”. Zdolność do czynności prawnej a ubezwłasnowolnienie Zgodnie z art. 11 Kodeksu cywilnego (dalej jako KC) każdy człowiek w momencie ukończenia pełnoletności (tj. 18. roku życia) nabywa pełną zdolność do czynności prawnych. Przez pełną zdolność do czynności prawnych należy rozumieć możność samodzielnego dokonywania czynności prawnych we własnym imieniu. Zdolność do tego, aby własnym działaniem nabywać lub utracać prawa oraz zaciągać zobowiązania i w ogóle wywoływać skutki prawne. Chodzi więc o możność nabywania przez podmiot praw i obowiązków w drodze dokonywanych za pomocą oświadczeń woli czynności prawnych. Osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych może rozporządzać swoimi prawami i obowiązkami, zawierać umowy (np. kupić samochód czy mieszkanie, zaciągnąć kredyt w banku, udzielić pożyczki), decydować o swoim leczeniu, zawierać związki małżeńskie, adoptować dzieci, a także jako pełnomocnik dokonywać takich czynności w imieniu innych osób.  [rada]Orzeczenie ubezwłasnowolnienia wobec danej osoby powoduje, iż nie ma ona możliwości samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących jej osoby i majątku. W jej imieniu o jej interesy dba osoba ustanowiona w roli opiekuna lub kuratora.[/rada] [reklama-ads] Ubezwłasnowolnienie częściowe Ubezwłasnowolniona częściowo może zostać wyłącznie osoba pełnoletnia. Wynika to z faktu, iż KC z osobą ubezwłasnowolnioną częściowo traktuje na równi osobę między 13 a 18 rokiem życia. Powodem ubezwłasnowolnienia może być choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo inny rodzaj zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwo lub narkomania, o ile stan osoby chorej nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę. W razie istnienia przesłanek ubezwłasnowolnienia częściowego sąd może nie ubezwłasnowolnić osoby chorej, gdyby ubezwłasnowolnienie w większym stopniu osłabiło pozycję tej osoby niż przyniosło jej pomoc. Dzieje się tak, gdy pozostawienie osobie chorej możności prowadzenia przez nią jej spraw i decydowania o nich może być dla tej osoby korzystniejsze od pomocy kuratora. Niekiedy zamiast ubezwłasnowolnienia częściowego bardziej korzystne jest skorzystanie z instytucji kuratora dla osoby niepełnosprawnej z art. 183 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. [reklama-ads] Orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu częściowym powinno być poprzedzone ustaleniem, w prowadzeniu jakich konkretnie spraw potrzebna jest pomoc osobie cierpiącej na chorobę psychiczną lub inne zaburzenia psychiczne. Muszą to być przy tym czynności, których ta osoba nie będzie mogła dokonywać samodzielnie. O zasadności ubezwłasnowolnienia przesądza przy tym aktualnie istniejący interes osoby chorej, a zatem nie można orzec ubezwłasnowolnienia, jeżeli pomoc taka nie jest w chwili orzekania potrzebna, ale potrzeba taka może wyniknąć w przyszłości. Wymóg ten należy oczywiście traktować elastycznie, biorąc pod uwagę rzeczywistą potrzebę w danym okresie życia osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. Osoba ubezwłasnowolniona częściowo może samodzielnie dokonywać czynności związanych z umowami powszechnie zawieranymi w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego. Może swobodnie, bez zgody ustanowionego kuratora, zarządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy postanowi inaczej. [reklama-ads] Może także rozporządzać przedmiotami majątkowymi, które przedstawiciel ustawowy oddał jej do swobodnego użytku. Z kolei w przypadku czynności zobowiązujących i rozporządzających, jak zawarcie umowy sprzedaży, darowizny, najmu, dzierżawy czy zlecenia, ich dokonanie wymaga zgody lub potwierdzenia (jeżeli zostały już dokonane) przez kuratora. Przy ubezwłasnowolnianiu częściowym osoba chora może zawrzeć małżeństwo. Należy jednak podkreślić, iż w tym wypadku wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego. Osoba taka nie może jednak dokonać sporządzenia, zmiany lub odwołania testamentu. [uwaga]Czytaj też: Umowa o dożywocie – czy możliwe jest jej rozwiązanie?[/uwaga] Ubezwłasnowolnienie całkowite Ubezwłasnowolniona całkowicie może zostać osoba, która ukończyła lat trzynaście, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekuna, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską. [reklama-ads] Zaznaczyć trzeba, iż zgodnie z art. 14 KC czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest bezwzględnie nieważna. Jeśli jednak osoba niezdolna do czynności prawnych zawarła umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych. Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może sama ani przez opiekuna zawrzeć małżeństwa, uznać dziecka, sporządzić lub odwołać testamentu. Wniosek o ubezwłasnowolnienie – kto może go złożyć? Z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie, zarówno częściowe, jak i całkowite, może wystąpić jedynie: krewny w linii prostej (rodzeństwo, dzieci, wnuki) osoby chorej; jej małżonek; przedstawiciel ustawowy. Z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie może także wystąpić Prokurator. [reklama-ads] [rada]Jednocześnie należy pamiętać, iż krewni osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie mogą zgłaszać tego wniosku, jeśli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego.[/rada] Wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe można zgłosić już na rok przed dojściem do pełnoletności osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. [rada]Osoba, która zgłosiła wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny.[/rada] Gdzie złożyć wniosek? Dla spraw w przedmiocie ubezwłasnowolnienia właściwy jest sąd okręgowy miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona. Sprawę rozpoznaje sąd w składzie trzech sędziów zawodowych. Co powinno znaleźć się we wniosku? We wniosku o ubezwłasnowolnienie należy wskazać: [reklama-ads] zakres ubezwłasnowolnienia tj. częściowe lub całkowite; stan cywilny osoby, która ma być ubezwłasnowolniona i w zależności od tego należy złożyć jej akt urodzenia, bądź jeśli pozostaje w związku małżeńskim akt małżeństwa ze wskazaniem imienia, nazwiska współmałżonka i jego adresu zamieszkania. Jeśli uczestnik postępowania jest wdową/wdowcem wówczas należy złożyć odpis skrócony aktu zgonu małżonka, a przypadku jeśli uczestnik jest osobą rozwiedzioną - odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją o rozwodzie lub odpis prawomocnego wyroku rozwodowego; stosunek pokrewieństwa wnioskodawcy wobec uczestnika poprzez złożenie odpowiedniego odpisu aktu stanu cywilnego; przyczyny wystąpienia z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie, tj. uzasadnienie. Wniosek o ubezwłasnowolnienie powinien również zawierać informację czy stan zdrowia uczestnika postępowania umożliwia mu osobiste stawienie się w sądzie celem wysłuchania. Do Sądu należy złożyć: 3 egzemplarze wniosku; 3 egzemplarze (oryginał + 2 kserokopie) odpisu skróconego aktu urodzenia uczestnika; 3 egzemplarze (oryginał + 2 kserokopie) odpisu skróconego aktu urodzenia lub aktu małżeństwa wnioskodawcy; 3 egzemplarze (oryginał + 2 kserokopie) zaświadczenia od lekarza specjalisty (psycholog, psychiatra, neurolog) o aktualnym stanie zdrowia uczestnika postępowania. Opłata od wniosku o ubezwłasnowolnienie wynosi 100 zł. [reklama-ads] [informacja]Podstawa prawa: ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740). ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 30). ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359).[/informacja]