Błąd w sztuce lekarskiej – jak dochodzić swoich praw

Postępowanie lekarza niezgodne z aktualną wiedzą medyczną oraz niezachowanie przez niego należytej ostrożności potrafi nieść ze sobą tragiczne skutki, mające negatywny wpływ na dalsze zdrowie a nawet życie pacjenta. Co więcej za błąd w sztuce lekarskiej lekarz, który się go dopuścił, może ponieść odpowiedzialność zarówno cywilną jak i karną.
Błąd w sztuce lekarskiej

Błąd w sztuce lekarskiej to najogólniej ujmując rażące naruszenie reguł postępowania zawodowego, które w konkretnym przypadku, na podstawie doświadczeń nauki i praktyki, nakazują konkretne zachowanie lekarza.

Czym jest błąd w sztuce lekarskiej?

Błąd w sztuce lekarskiej, jak również błąd lekarski czy medyczny, nie został zdefiniowany ustawowo. Jednakże ustawa z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta posługuje się sformułowaniem „zdarzenie medyczne”, które możemy interpretować jako właśnie błąd lekarski.

Zdarzenie medyczne odnosi się do zakażenia pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenia jego ciała, rozstroju zdrowia bądź śmierci – w wyniku błędnego leczenia lub postawienia diagnozy.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lutego 2013 roku (sygn. akt: II KK 124/12) określił błąd medyczny jako czynność leczniczą wykonaną niezgodnie z zasadami wiedzy i sztuki medycznej.

Rozumieć go należy w szerokim znaczeniu. Obejmuje zarówno terapię, jak i diagnozę oraz profilaktykę chorób, jeśli zachowanie lekarza naruszyło obiektywny obowiązek ostrożności i doprowadziło do negatywnych dla pacjenta skutków.

Najczęstszymi przykładami sytuacji skutkującymi wszczęcie spraw przeciwko lekarzom jest:

  • śmierć pacjenta wskutek rutynowego zabiegu;
  • ciężkie powikłania w przebiegu schorzeń, niemieszczące się w granicach ryzyka związanego z daną chorobą;
  • postawienie nieprawidłowej diagnozy;
  • odmowa przyjęcia do placówki leczniczej;
  • brak zainteresowania personelu szpitala stanem zdrowia pacjenta;
  • brak zgody pacjenta na zabieg, wykonanego przez lekarza.

Charakter odpowiedzialności 

Zasadą jest, iż lekarz za błąd w sztuce lekarskiej może odpowiadać jedynie w wypadku zawinionego działania. Oznacza to, że lekarz będzie mógł być pociągnięty do odpowiedzialności jedynie w wypadku, gdy jego postępowanie będzie charakteryzowało się zarówno obiektywną, jak i subiektywną niewłaściwością postępowania.

Element obiektywny występuje w sytuacji naruszenia zasad wiedzy i doświadczenia medycznego, natomiast element subiektywny odnosi się do niezachowania przez lekarza staranności, ocenianej przy przyjęciu kryterium wysokiego poziomu przeciętnej staranności zawodowej.

Odpowiedzialność za błąd medyczny

Lekarz za błąd w sztuce medycznej może odpowiadać zarówno cywilnie, jak i karnie.

Odpowiedzialność cywilna jest związana z odpowiedzialnością majątkową. Osoba poszkodowana ma prawo domagać się odszkodowania oraz zadośćuczynienia. Odszkodowanie przysługuje osobie, która w wyniku niewłaściwej praktyki lekarskiej doznała szkód i cierpień fizycznych.

W sytuacji natomiast jeżeli poszkodowany doznał uszczerbku lub cierpienia psychicznego bądź innej szkody niematerialnej, może domagać się zadośćuczynienia. Co więcej, jeżeli poszkodowany doznał długotrwałych szkód na zdrowiu, zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoku na przyszłość, może żądać zasądzenia renty.

Częstokrotnie zdarza się, iż w wyniku błędu lekarskiego, poszkodowany pacjent musi przechodzić dodatkowe zabiegi czy rehabilitację, mające na celu zminimalizowanie efektów wcześniejszego błędnego leczenia. W takiej sytuacji poszkodowany ma prawo wnosić o zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji.

Dochodząc swoich roszczeń pieniężnych, pacjenci zobowiązani są określić wysokość roszczeń, a także wykazać, że jest ona uzasadniona w świetle okoliczności ich sprawy.

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej błędem lekarskim ulega przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Odpowiedzialność karna grozi pracownikowi służby muzycznej w sytuacji, kiedy popełniony przez niego błąd medyczny wypełnia znamiona przestępstwa narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia bądź ciężkiego uszczerbku na zdrowiu; spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu; naruszenia czynności narządu lub rozstrój zdrowia lub nieumyślnego spowodowania śmierci.

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej błędem lekarskim, będącym uznanym za zbrodnie lub występek, ulega przedawnieniu z upływem dwudziestu lat.

Sprawa cywilna czy karna?

Poszkodowany może dochodzić swoich praw w obu trybach. Jednakże należy pamiętać, że w procesie karnym, zasadniczo sąd orzeka jedynie co do winy za popełnione przestępstwo. Nawet w przypadku wszczęcia sprawy karnej, roszczenia odszkodowawcze zazwyczaj muszą być dochodzone dodatkowo w procesie cywilnym.

Ważny dla poszkodowanego zapewne jest fakt, iż przeprowadzanie dowodów z opinii biegłych w procesie karnym nie obciąża go finansowo, w cywilnym na czas rozprawy musi pokryć je samodzielnie.

Co więcej, wyrok skazujący w sprawie karnej jest wiążący dla sądu cywilnego w przyszłej sprawie odszkodowawczej. W takiej sytuacji poszkodowany, przed sądem cywilnym, nie musi już udowadniać winy sprawcy. Wystarczy wskazać szkodę i związek przyczynowy z zawinionym działaniem lub zaniechaniem pracownika służby medycznej.

Udowodnienie błędu medycznego

Zasadą jest, iż to na poszkodowanym ciąży obowiązek wykazania, że w trakcie leczenia doszło do rażących nieprawidłowości lub zaniedbań.

Analizując sprawę pod kontem wyszukania i udowodnienia błędu w sztuce lekarskiej,  należy zwrócić uwagę na:

  • sposób przeprowadzenia analizy objawów;
  • czas i prawidłowość postawienia diagnozy;
  • wykorzystanie wszystkich niezbędnych sposobów diagnozy;
  • czas reagowania na pojawiające się nieprawidłowości;
  • przeprowadzenie wstępnej analizy na alergie lub nietolerancje na dane zabiegi lub lekarstwa;
  • nieprawidłowości w leczeniu farmakologicznym (nieprawidłowo przypisane lekarstwa, błędne leczenie ze sobą lekarstw);
  • posiadanie przez personel odpowiednich kompetencji.

Należy pamiętać, że oprócz ustalenia wielkości doznanej szkody oraz udowodnienia winy sprawcy, poszkodowany musi dodatkowo wykazać związek przyczynowo-skutkowy między powstaniem szkody a winą lekarza.

Oznacza to, że na sali sądowej poszkodowany będzie musiał uzasadnić, że powstała szkoda na zdrowiu jest ścisłym następstwem czynu, bądź zaniechania lekarza.

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
  • ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r., Kodeks karny.
  • ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Podobne wzory pism:

Żaneta Pilarska-Czeluśniak
Żaneta Pilarska-Czeluśniak
Dziennikarz i redaktor, od lat związana z branżą prawniczą i finansową.

więcej porad

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego pracownika obliczana jest przez ustalenie podstawy brutto. Następnie z podstawy brutto wylicza się podstawę netto. Mając ustaloną podstawę netto zasiłku, można ustalić ilość dni, za jaką zasiłek chorobowy się należy. Mimo iż schemat ten w teorii jest bardzo prosty, w praktyce potrafi sprawić wiele problemów. W artykule poniżej postaramy się wyjaśnić najważniejsze kwestie. [reklama-ads] Składniki wynagrodzenia branego pod uwagę przy wyliczaniu podstawy W skład wynagrodzenia pracownika mogą wchodzić różne elementy. Przychód  obejmuje nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, ale również różnego rodzaju premie, prowizje, dodatki za prace w porze nocnej, dodatki za nadgodziny itd. Przy ustalaniu podstawy zasiłku chorobowego uwzględnia się wszystkie  składniki, od których naliczona została składka chorobowa. Oznacza to, że do podstawy będą wliczane m.in.: wynagrodzenie zasadnicze; wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy; premia; prowizja; wynagrodzenie za godziny nadliczbowe; refundacja; dodatek nocny; wynagrodzenie za czas przestoju. Z kolei dodatki w postaci np. nagrody jubileuszowej, nagrody uznaniowej, ekwiwalentu za odzież, nie wlicza się do podstawy, gdyż nie nalicza się od nich składki na ubezpieczenie chorobowe. Zgodnie z art. 41 ustawy o zasiłkach do podstawy nie wlicza się tych składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku. [reklama-ads] Przykładowo, jeżeli pracownik otrzymuje dodatek stażowy, który nie jest pomniejszany za czas nieobecności w pracy, tylko zawsze wypłacany w pełnej wysokości, to przy obliczaniu podstawy zasiłku chorobowego pomija się taki składnika wynagrodzenia. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego jest tożsama z tą obowiązującą przy pobieraniu zasiłku macierzyńskiego. Zgodnie z art. 36 § 1 ustawy o zasiłkach podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacane za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Tak wyliczoną podstawę pomniejsza się o składki ZUS, obecnie wynoszące 13,71 proc. przychodu pracownika. Należy jednak pamiętać, że podstawa nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia po pomniejszeniu o kwotę odpowiadającą 13,71 proc. W 2018 roku wysokość minimalnego wynagrodzenia wynosi 2 100 zł, co oznacza, że najniższa podstawa w 2018 roku wyniesie 1 812,09 zł (2100 - 2100 x 13,71% = 1812,09). [rada]Zmiana wysokości wynagrodzenia w okresie, z którego jest ustalana podstawa wymiaru zasiłku (np. wskutek zmiany warunków wynagradzania) ustalonych w umowie lub aneksie do umowy o pracę, nie ma wpływu na sposób ustalenia tej podstawy. Podstawę wymiaru ustala się, uwzględniając wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc wystąpienia niezdolności do pracy, zarówno z okresu przed zmianą wynagrodzenia jak i po tej zmianie.[/rada] [reklama-ads] [uwaga]Czytaj też: Błąd w sztuce lekarskiej – jak dochodzić swoich praw[/uwaga] Choroba pracownika przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych pracy Jeżeli niezdolność do pracy ubezpieczonego powstała jeszcze przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych zatrudnienia, wówczas podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się, przyjmując przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe tego zatrudnienia. Pomija się miesiące niepełne. [pomoc]Przykład: Pracownik został zatrudniony w dniu 7 maja. Zachorował 13 października. Podstawę wymiaru zasiłku wylicza się  przyjmując przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia. W tym przypadku będą to miesiące czerwiec, lipiec, sierpień i wrzesień. Należy pamiętać, że liczy się pierwszy roboczy dzień miesiąca, w którym pracownik został zatrudniony. Oznacza to, że jeżeli pracownik został zatrudniony np. 2 marca, przy czym 1 marca był niedzielą i dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie za ten miesiąc wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.[/pomoc] Choroba pracownika w  następnym miesiącu po miesiącu zatrudnienia Jeżeli pracownik rozpoczął pracę w trakcie miesiąca, a jego niezdolność do pracy powstała w miesiącu następnym, wówczas podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie pracownika za miesiąc, w którym przebywał on na zwolnieniu. [reklama-ads] Podstawę tę uzupełnia się do pełnego miesiąca zatrudnienia. Zasada ta jest stosowana również wówczas, gdy umowa o pracę została zawarta w trakcie miesiąca, a zakończyła się w trakcie miesiąca następnego. [pomoc]Przykład: Pracownik został zatrudniony 7 maja, a zachorował 19 czerwca. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi uzupełnione wynagrodzenie pracownika za czerwiec. Przychód pracownika jest określony w stałej miesięcznej kwocie wynoszącej 5000 zł – tyle pracownik by otrzymał, gdyby przepracował cały miesiąc. Przychód ten należy pomniejszyć o pełną miesięczną składkę, którą pracodawca by potrącił, gdyby pracownik przepracował pełny miesiąc, czyli 13,71 proc. (13,71 proc x 5000 = 685,5). Po odjęciu składek na ubezpieczenie ZUS, wynagrodzenie za czerwiec wyniosłoby 4 314,50 zł – taka też będzie podstaw wymiaru zasiłku.[/pomoc] Choroba w pierwszym miesiącu zatrudnienia Jeżeli niezdolność pracownika powstała w pierwszym miesiącu zatrudnienia, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które pracownik uzyskałby za cały przepracowany miesiąc (pomniejszone o składki ZUS - 13,71 proc.). Jednakże, aby pracownik mógł uzyskać zasiłek już w pierwszym miesiącu zatrudnienia, musi spełniać określone kryteria: przed zatrudnieniem podlegał ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu, a przerwa między ustaniem tego ubezpieczenia, a aktualnym zatrudnieniem trwała nie dłużej niż 30 dni lub była spowodowana urlopem bezpłatnym, wychowawczym lub odbywaniem czynnej służby wojskowej; posiada przynajmniej 10 lat staż pracy, w którym podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. [reklama-ads] Niezależnie od powyższego, pełne prawo do wynagrodzenia przysługuje: posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od daty ukończenia kadencji; gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w pracy, w drodze do lub z pracy albo chorobą zawodową; jeżeli niezdolność do pracy wynika z następstw wcześniejszego wypadku w drodze do pracy lub z pracy; absolwentom szkół, w tym szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły od daty podanej w świadectwie lub od dnia uzyskania dyplomu studiów wyższych, czyli dnia złożenia egzaminu dyplomowego. Zasady włączania niepełnych przepracowanych miesięcy do podstawy W sytuacji gdy, w miesiącach z których wynagrodzenie przyjmowane jest do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku, ubezpieczony nie osiągnął pełnego wynagrodzenia z przyczyn usprawiedliwionych, przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku: nie wlicza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy; przyjmuje się - po uzupełnieniu - wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy. Jeżeli pracownik w każdym miesiącu z przyczyn usprawiedliwionych przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy, wówczas uwzględnia się wynagrodzenie za wszystkie miesiące, uzupełnione do pełnej wysokości. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy. [reklama-ads] [rada]Pojęcie "usprawiedliwiona nieobecność " oznacza okresy absencji chorobowej i pobierania świadczeń chorobowych oraz okresy urlopu bezpłatnego. Nie uzupełnia się wynagrodzenia pracownika o dni nieobecności pracy, których nie usprawiedliwił.[/rada] [uwaga]Czytaj też: Jednorazowe odszkodowanie z ZUS z tytułu wypadku przy pracy – kwoty odszkodowań[/uwaga] Uzupełnianie zmiennych składników Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął w żadnym miesiącu żadnego wynagrodzenia, wówczas podstawę wymiaru zasiłku będzie stanowiła kwota zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości, wypłacona za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy u pracodawcy. Dodatkowe zmienne składniki wynagrodzenia należy uzupełnić, jeśli są one proporcjonalnie zmniejszane za okres niezdolności do pracy. Jeżeli składniki wynagrodzenia są zmniejszane w inny sposób niż proporcjonalnie, wówczas nie należy uzupełniać takiego składnika wynagrodzenia. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego za 1 dzień niezdolności do pracy Wysokość zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi za 1 dzień niezdolności do pracy wynosi zawsze 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku. [pomoc]Przykład: Jeżeli pracownik w miesiącu lutym (28 dni) przebywał na zwolnieniu chorobowym 2 dni, a jego podstawa wymiaru zasiłku została wyliczona na 3000 zł, to za wskazane dwa dni absencji w pracy otrzyma on 200 zł (2/30 x 3000).[/pomoc] [reklama-ads] [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.[/informacja]

Umowa o wykonanie dzieła – sposób rozliczana

Umowa o wykonanie dzieła jest umową cywilnoprawną, która zobowiązuje wykonawcę do stworzenia konkretnego materialnego lub niematerialnego wytworu. Zapłata, którą otrzymuje wykonawca, jest rodzajem wynagrodzenia za wypracowany rezultat i stanowi przychód podlegający opodatkowaniu. Jak należy rozliczyć przychód z umowy o dzieło? O tym w niniejszym artykule. Podstawowe zasady rozliczania [reklama-ads] Jeżeli wykonawca jest osobą fizyczną, zamawiający nie ma obowiązku płacenia składek ZUS. Dotyczy to zarówno ubezpieczenia społecznego, jak i zdrowotnego. Wykonawca w takiej sytuacji może ubezpieczyć się samodzielnie. Obowiązkiem zamawiającego jest natomiast wpłacanie zaliczki na poczet podatku dochodowego wykonawcy. Przychody z umowy o dzieło podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych  - podatkiem 18 proc. oraz 32 proc. po przekroczeniu określonego progu. Zasady opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu wykonywania umowy o dzieło określa Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako Ustawa o PIT). Sposób rozliczania przychodu zależy od: statusu podmiotów będących stronami umowy;  wysokości należności określonej w umowie o dzieło. Umowa pomiędzy zamawiającym przedsiębiorcą a osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej będącym wykonawcą [reklama-ads] W sytuacji, gdy umowa zawierana jest pomiędzy osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, a przedsiębiorcą, to zamawiający ma obowiązek pobrać i odprowadzić podatek lub zaliczkę na podatek dochodowy od wynagrodzenia przewidzianego w umowie. Zgodnie z Ustawą PIT mamy dwie procedury rozliczania wynagrodzenia. Progiem, od którego uzależniony jest wybór  jednej ze ścieżek jest kwota 200 zł. Poniżej 200  zł Jeżeli wynagrodzenie z umowy o dzieło nie przekracza 200 zł (a umowa nie jest zawarta z pracownikiem) zamawiający odprowadza podatek zryczałtowany w wysokości 18 proc. odliczony od przychodu  (art. 30 ust. 1 pkt 5a Ustawy o PIT). Zamawiający jest zobowiązany do przekazania wykonawcy umowy o dzieło oraz urzędowi skarbowemu imiennej informacji PIT-11. Musi to uczynić do końca lutego następnego roku podatkowego. Wykonawca natomiast ma obowiązek ujęcia tych kwot w swoim zeznaniu rocznym, jako przychodu z działalności wykonywanej osobiście. Powyżej 200 zł W sytuacji jeżeli wynagrodzenie z umowy o dzieło przekracza 200 zł, wtedy zamawiający zobowiązany jest do wpłacenia do urzędu skarbowego zaliczki w wysokości 18 proc. kwoty dochodu uzyskanego przez wykonawcę (art. 41 ust. 1 ustawy o PIT). [reklama-ads] [rada] Dochód to różnica między przychodem (z wyłączeniem odliczeń zwolnionych z opodatkowania) a kosztami uzyskania przychodu. Koszty te mają postać zryczałtowaną - 20 proc. przychodu. Z kolei w branży kreatywnej będzie to 50%. Wtenczas tak otrzymaną kwotę mnożymy przez 18%. Jeżeli wykonawca dzieła udowodni, że faktycznie poniesione koszty były wyższe niż wynikające z ryczałtu, wówczas do podstawy wymiaru podatku dochodowego stosuje się koszty rzeczywiste.[/rada] Wykonawca dzieła otrzymuje wynagrodzenie netto (pomniejszone o obliczony podatek/zaliczkę na podatek). Mimo to ma obowiązek uwzględnić je w zeznaniu rocznym PIT. Z kolei zamawiający do końca lutego następnego roku ma obowiązek przekazać wykonawcy imienną informację PIT-11, która posłuży mu do wypełnienia zeznania. [pomoc]Przykład: Jan Zamawiający zawarł z  Mikołajem Wykonawcą umowę o dzieło w postaci wykonania schodów do siedziby firmy Zamawiającego. Strony umówiły się na wynagrodzenie w wysokości 10 000 zł brutto. Mikołaj Wykonawca po wykonaniu dzieła otrzyma kwotę 8 560 zł. Stanie się tak, gdyż wynagrodzenie brutto wynosi 10 000 zł, zamawiający odprowadził zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 1440 zł (10 000 zł x 80% [20% to koszty uzyskania dochodu] = 8 000; 8 000 x 18% = 1440; 10 000 – 1440 = 8 560 ). W zeznaniu rocznym Wykonawca wykaże jako przychód 10 000 zł, jako zapłaconą zaliczkę 1440 zł.[/pomoc] [uwaga]Czytaj też: Umowa o dzieło – wzór[/uwaga] Umowa o wykonanie dzieła zawarta pomiędzy przedsiębiorcami [reklama-ads] W przypadku gdy umowa o wykonanie dzieła zostanie zawarta pomiędzy przedsiębiorcami, wykonawca zostanie zobowiązany złożyć deklarację, iż wykonanie dzieła mieści się w zakresie wykonywanej przez niego działalności. Może to zrobić w treści umowy albo w oddzielnym oświadczeniu. Zamawiający jest zwolniony z obowiązku pobierania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy. Z kolei wykonawca jest zobowiązany rozliczyć je w ramach przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Dochody rozlicza się w zeznaniu rocznym PIT jako przychód z innych źródeł, zgodnie z wybraną dla swojej działalności gospodarczej formą opodatkowania. [pomoc]Przykład: Jan Zamawiający, prowadzący działalność gospodarczą, zawarł z  Mikołajem Wykonawcą prowadzącym działalność gospodarczą, umowę o dzieło w postaci wykonania schodów do siedziby firmy Zamawiającego. Strony umówiły się na wynagrodzenie w wysokości 10 000 zł. Wykonawca po wykonaniu dzieła otrzyma wynagrodzenie brutto 10 000 zł. Rozliczy się on na zasadach ogólnych, a więc musi rozliczyć swój przychód razem z pozostałymi przychodami i od całości przychodów odliczyć zaliczkę na podatek dochodowy.[/pomoc] Umowa między osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej [reklama-ads] W sytuacji, kiedy umowa o wykonanie dzieła zawierana jest pomiędzy osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej, rozliczenie podatku jest obowiązkiem wykonawcy. Zamawiający w takiej sytuacji wypłaca wynagrodzenie brutto. Nie jest zobowiązany odprowadzać żadnych zaliczek na podatek dochodowy. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 Ustawy o PIT wykonawca powinien uzyskany przychód z umowy wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym PIT jako przychód z innych źródeł. Jeżeli natomiast umowa przewiduje przeniesienie autorskich praw majątkowych wtedy wykonawca powinien otrzymane wynagrodzenie wykazać jako przychód z praw majątkowych. W przypadku przeniesienia autorskich praw majątkowych, wykonawca ma prawo zastosować 50% koszty uzyskania przychodu. [pomoc]Przykład: Jan Zamawiający zawarł z  Mikołajem Wykonawcą umowę o dzieło w postaci projektu sklepu internetowego wraz z przeniesieniem praw autorskich.  Umówione wynagrodzenie brutto wnosi 1 200 zł. Mikołajem Wykonawca przygotowuje projekt i otrzymuje umówione wynagrodzenie. W zeznaniu rocznym wykazuje on przychód z praw majątkowych w kwocie 1 200 zł. Jako koszt uzyskania przychodu Mikołaj Wykonawca ma prawo wpisać 600 zł, tj. 50% kwoty wynagrodzenia brutto.[/pomoc] [reklama-ads] Polecane wzory pism: Umowa wydawnicza wzór Umowa licencyjna o rozpowszechnianie filmu wzór Umowa licencji na znak towarowy i know-how Umowa licencyjna wzór Umowa sublicencyjna wzór Umowa o wykonanie strony Internetowej wzór