Zasiłek chorobowy jest zależny od podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Podstawa wymiaru nie zawsze jest tożsama z realnym wynagrodzeniem otrzymywanym przez pracownika.

Zasadą jest, iż wysokość zasiłku chorobowego jest uzależniony od przychodów uzyskanych przez ubezpieczonego w ciągu 12 miesięcy kalendarzowych  przed chorobą. Nie oznacza to jednak, że każda niezdolność do pracy będzie oznaczała obowiązek wyliczania podstawy wymiaru świadczenia na nowo.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego wyliczana jest na podstawie art. 36 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej jako ustawa o zasiłkach). 

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacane za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Tak wyliczoną podstawę pomniejsza się o składki ZUS, obecnie wynoszące 13,71 proc. przychodu pracownika. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

Kiedy nie ustalamy podstawy wymiaru zasiłku na nowo?

Zgodnie z art. 43 ustawy o zasiłkach, jeżeli między okresami pobierania zasiłków – mogą to być zasiłki również innego rodzaju, np. macierzyński – nie było przerwy, albo przerwa ta była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe, to podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo.

Jak liczyć owe 3 miesiące kalendarzowe

Należy mieć na uwadze, że podstawa świadczenia zostanie ustalona na nowo, jeżeli upłyną pełne 3 miesiące kalendarzowe. Przy czym słowo „kalendarzowe” ma tutaj istotne znaczenie.

Zgodnie z wyrkiem Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2005 roku (sygn. akt: I UK 372/04), trzymiesięczny termin, o którym mowa w art. 43 ustawy o zasiłkach obejmuje pełne miesiące kalendarzowe i do jego obliczania nie ma zastosowania art. 112 Kodeksu cywilnego.

Oznacza to, że jeżeli pracownik chorował od 5 do 7 stycznia 2018 roku, to jego podstawa wymiaru zasiłku została wyliczona za okres  styczeń – grudzień 2017 roku. Aby podstawa mogła być wyliczona na nowo pracownik musi przepracować pełne 3 miesiące kalendarzowe, tj. luty, marzec, kwiecień.

Jeżeli jednak ponownie zachorował np. 25 kwietnia, wówczas wysokość podstawy zasiłku będzie taka sama jak w styczniu, bez względu na to jaki wynagrodzenie pracownik osiągnął w miesiącu, lutym, marcu i kwietniu. Wynagrodzenie to  nie będzie miało znaczenia dla jego podstawy zasiłku.

Wyjątek od zasady 3 miesięcy

Od zasady określonej w art. 43 ustawy o zasiłkach istnieją wyjątki. Pomimo krótszego niż 3 miesiące okresu przerwy między zasiłkami, podstawa wymiaru zasiłku powinna być przeliczona na nowo, jeżeli:

• pomiędzy okresami pobierania poszczególnych zasiłków nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracownika;
• zgodnie z przepisami płacowymi dany składnik wynagrodzenia ulega zmniejszeniu tylko za okres pobierania niektórych zasiłków (art. 41 ust. 1 ustawy o zasiłkach);
• pracownikowi przysługiwał składnik wynagrodzenia do określonego terminu, a ten termin upłynął jeszcze przed okresem, za który przysługuje pracownikowi kolejny zasiłek.

Waloryzacja zasiłku

Waloryzacja polega na podwyższeniu wysokości podstawy wymiaru zasiłku o dany wskaźnik. Waloryzacja jest uzależniona od tego, kiedy przypada pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie chorobowe. Zależy też od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych.

Wskaźnik waloryzacji zasiłku chorobowego jest ustalany na każdy kwartał danego roku i ogłaszany w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, przez Prezesa ZUS w terminie do ostatniego dnia każdego kwartału kalendarzowego.

Jeżeli podstawa wymiaru poprzednio pobieranego zasiłku podlegała waloryzacji, podstawę wymiaru kolejnego zasiłku stanowi kwota przyjęta jako podstawa wymiaru poprzednio pobieranego zasiłku, po waloryzacji. Zasada ta nie ma jednak zastosowania w przypadku zmiany wymiaru czasu pracy – w takiej sytuacji podstawa wymiaru jest obliczana z miesięcy uwzględnianych po zmianie wymiaru czasu pracy.