Wydziedziczenie – sposób i przesłanki

Aby móc sporządzić testament, spadkobierca musi posiadać pełna zdolność do czynności prawnych. Taką zdolność posiadają osoby, które ukończyły 18 lat lub, które zawarły wcześniej związek małżeński (kobiety od 16 roku życia) oraz nie zostały ubezwłasnowolnione. Osoby dysponujące swoim majątkiem muszą mieć zdolność testowania w chwili sporządzania testamentu. Chwila otwarcia spadku nie ma tu znaczenia. Jeżeli testament nie zostanie odwołany przez testatora, będzie on ważny niezależnie od ilości czasu, jaki upłyną pomiędzy jego sporządzeniem a śmiercią spadkodawcy. [rada]Testament nie jest czynnością ostateczną, w czasie życia testatora może być on zmieniany wielokrotnie. Obowiązującym będzie ten, który został opatrzony najpóźniejszą datą. W przypadku, jeżeli np. spisaliśmy testament notarialny, następnie zaś sporządzimy następny – holograficzny, wtedy za obowiązujący zostanie uznany testament własnoręczny. Odmienna sytuacja będzie miała miejsce, jeżeli testamentu własnoręcznego nie opatrzylibyśmy datą sporządzenia. Wtedy obowiązujący będzie testament opatrzony najpóźniejszą datą.[/rada] Testament może przyjąć wiele form, jednakże przyjmując podział kodeksowy, dzielimy je na zwykłe oraz szczególne. Testamenty zwykłe  Testamenty zwykłe to holograficzne (własnoręczne), notarialne oraz allograficzne. Mogą być one sporządzone w każdym czasie, przez każdą osobę, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Testament holograficzny własnoręczny Zgodnie z art. 949 § 1 k.c. testament ten będzie ważny, o ile spadkodawca sporządzi go w całości pismem ręcznym, podpiszę i opatrzy datą. Testament sporządzony przy pomocy komputera lub maszyny do pisania będzie nieważny. To samo dotyczy sytuacji, kiedy testament sporządzi w naszym imieniu pełnomocnik. Należy pamiętać, że testament bez podpisu spadkodawcy będzie nieważny. Brak daty natomiast nie spowoduje nieważności testamentu. Wyjątkiem będzie sytuacji w której spadkodawca sporządzi inny testament, który zostanie opatrzony datą. Testament sporządzony własnoręcznie nie wymaga świadków. Jednakże dla bezpieczeństwa naszego majątku warto powiadomić zaufaną osobę o sporządzeniu swojej ostatniej woli. Testament można również oddać na przechowanie notariuszowi – fakt ten zostanie odnotowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów. Testament notarialny Testament sporządzony zostaje w obecności notariusza. Ma on formę aktu notarialnego (art. 950 k.c.). To notariusz spisuje oświadczenie ostatniej woli spadkodawcy, następnie odczytuje ją na głos. Jeżeli testator nie zgłasza zastrzeżeń, podpisuje się on pod aktem. Testament allograficzny Testament allograficzny zgodnie z art. 951. § 1 k.c. może zostać sporządzony ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego, w obecności dwóch świadków. Oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. W sytuacji kiedy spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu. Urzędnik oraz świadkowie testatora muszą być obecni w czasie składania oświadczenia wyrażającego jego ostatnią wolę, spisania protokołu, jego odczytania i podpisania. Obecność jedynie przy odczytaniu protokołu wcześniej przygotowanego, jest niewystarczająca. Testamentu allograficznego nie mogą sporządzić osoby głuche lub nieme. Testamenty szczególne Do testamentów szczególnych zaliczamy: testament ustny, podróżny oraz wojskowy. Testamenty te mogą być sporządzone jedynie w wyjątkowych okolicznościach. Dodatkowo posiadają one swoją „datę ważności”. Testament ustny Testament ustny będzie ważny, jeżeli spadkodawca złoży oświadczenie swojej ostatniej woli ustanie, w obecności co najmniej trzech świadków (art. 952 § 1 k.c.). Testament ten nie może zostać złożony w każdych okolicznościach. Testament taki może być sporządzony tylko wtedy, jeżeli: istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy; wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. Obawa rychlej śmierci jest pojęciem nieostrym. Przesłanką ta musi zatem być zawsze badana indywidualnie i oceniana w zależności od okoliczności sprawy. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 lutego 2008 roku (sygn. akt: I CSK 381/07), stwierdził, że „obawa rychłej śmierci nie może być utożsamiana z lękiem ani strachem przed śmiercią. Wymaga bowiem świadomości po stronie spadkodawcy zbliżającej się śmierci. Obawa może być wynikiem podeszłego wieku, nagłej choroby, nieszczęśliwego wypadku. Istotną rolę odgrywają także subiektywne przekonania samego spadkodawcy oparte na rzeczywistych zdarzeniach”. [rada]Testament ustny sporządzony przed samobójstwem nie jest uznawany za sporządzony w warunkach obawy rychłej śmierci.[/rada] Drugą przesłanką jest szczególna okoliczność uniemożliwiająca lub w znaczny sposób utrudniająca zachowanie zwykłej formy testamentu. Tak jak w przypadku powyżej, stwierdzenie to jest niezdefiniowane w kodeksie. Należy więc uznać, że za szczególne okoliczności to zjawiska mające wpływ na życie spadkobiercy, a na które nie ma on żadnego wpływu. Może to być np. klęski naturalne, jak również nieważność testamentu allograficznego. Potwierdzenie treści Testament ustny dla swej ważności wymaga potwierdzenia pisemnego lub sądowego. Obie te możliwości się wzajemnie wykluczają. Niepotwierdzenie treści testamentu ustnego skutkuje jego nieważnością. Pismo stwierdzające treść testamentu ustnego powinno być sporządzone przez jednego ze świadków lub przez osobę trzecią. Powinno zawierać miejsce, datę oraz treść oświadczenia ostatniej woli testatora, miejsce i datę potwierdzenia testamentu, podpis testatora, świadków i osoby sporządzającej pismo. Potwierdzenie sądowe polega na ustaleniu i potwierdzeniu testamentu przez sąd. Obywa się to przez zgodne oświadczenia świadków złożone przed sądem. Potwierdzenie to może nastąpić wyłącznie w ciągu 6 miesięcy od otwarcia spadku. [rada]Testament ustny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego. Testament pozostaje ważny, jeśli spadkodawca zmarł przed upływem 6 miesięcy od jego sporządzenia.[/rada] Testament podróżny Na mocy art. 953 k.c. podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą. Spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków. Dowódca statku lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania. Następnie pismo to w obecności świadków odczytuje spadkodawcy, po czym pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy. W przypadku śmierci spadkobiercy kapitan statku lub samolotu przekazuje sądowi rejonowemu właściwemu dla pierwszego portu polskiego, do którego statek zawinął. Za granicą testament przekaże polskiemu urzędowi konsularnemu. [rada]Testament podróżny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego. Testament pozostaje ważny, jeśli spadkodawca zmarł przed upływem 6 miesięcy od jego sporządzenia.[/rada] Testament wojskowy Przepis art. 954 k.c. w kwestii testamentów wojskowych odsyła do rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej wydanego w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości. Zgodnie z rozporządzeniem testament wojskowy można sporządzić tylko w czasie mobilizacji lub wojny albo przebywania w niewoli. W chwili obecnej możliwość sporządzenia testamentu wojskowego dotyczy jedynie żołnierzy przebywających na misjach zagranicznych. [rada]Testament podróżny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego. Testament pozostaje ważny, jeśli spadkodawca zmarł przed upływem 6 miesięcy od jego sporządzenia.[/rada] Kto może zostać świadkiem?  Przepisy ściśle określają, kto nie może być świadkiem testamentu. Art. 956 k.c. w sposób jednoznaczny reguluje, iż bezwzględnie świadkiem nie może być osoba, która: nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych; jest niewidoma, głucha lub niema; nie może czytać i pisać; nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament; jest skazana prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania. [rada]Testament sporządzony w obecności takiej osoby jest nieważny. [/rada] Z kolei art. 957 k.c. reguluje, że świadkiem przy sporządzaniu testamentu nie może być także osoba, dla której w testamencie została przewidziana jakaś korzyść. Nie mogą być również świadkami: małżonek testatora; krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia testatora; osoby pozostające w stosunku przysposobienia ze spadkodawcą. Testament sporządzony z udziałem takiej osoby, będzie ważny z wyłączeniem postanowień, które przysparza korzyść tej osobie lub jej najbliższym. [informacja]Podstawa prawna: ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U.2018.0.1025).[/informacja] Polecane wzory pism: Testament wzajemny małżonków wzór Testament własnoręczny – wzór Wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu Odpowiedź na wniosek o stwierdzenie nabycia spadku wzór Ugoda o zachowek wzór

25.06.2018 - Radosław Pilarski

Prawo międzynarodowe nakazuje pracodawcy za granicą pobierać z wynagrodzenia polskiego pracownika zaliczki na podatek od dochodu uzyskanego za granicą na podatek dochodowy. Podatnik ma natomiast obowiązek rozliczyć się z tych zaliczek w Polsce. Dodatkowo od wynagrodzenia uzyskanego za granicą podatnik musi rozliczyć się z organem skarbowym państwa w którym pracuje. Polak niebędący rezydentem podatkowym państwa obcego w którym pracuje, w tym państwie musi wykazać i rozliczyć jedynie zarobki uzyskane w tym kraju. Dla przykładu, jeżeli obywatel Polski pracuje w dwóch państwach obcych to w każdym z nich ma obowiązek rozliczyć się wyłącznie z zarobków uzyskiwanych na terytorium danych krajów. W Polsce zaś podatnik będzie musiał rozliczyć wszystkie swoje przychody, tj. złożyć dodatkowe zeznanie podatkowe i wykazać zarobki ze obu państw obcych. Jak rozliczyć się za pracę za granicą? Metoda rozliczenia dochodów uzyskanych z tytułu pracy wykonywanej za granicą będzie zależała od rodzaju zatrudnienia. Możemy wyróżnić sytuację w której: polski podatnik pracuje dla zagranicznego pracodawcy za granicą; polski pracodawca wysyła pracownika do pracy za granicę i wynagrodzenie wypłaca mu z Polski; zagraniczny pracodawca wynagradza polskiego pracownika za pracę wykonywaną na terytorium Polski. Dochód uzyskany za pracę za granicą u zagranicznego pracodawcy Wynagrodzenie otrzymywane za prace za granica generuje prawo podatnika do zwrotu nadpłaty podatku. Okoliczności te pozwalają polskim podatnikom korzystać z ulg podatkowych oraz wyższych kwot wolnych od podatku. Podczas pracy u zagranicznego pracodawcy częstokrotnie dochodzi do sytuacji, w której podatek dochodowy nie jest rozliczany przez pracodawcę przy pobieraniu zaliczek na podatek. Ich wykazanie następuje dopiero po zakończeniu roku podatkowego w deklaracji podatkowej. Przez powyższe zaliczki opłacane przez pracodawcę są wyższe niż kwota należna dla urzędu skarbowego, co przekłada się na nadwyżkę i obowiązek zwrotu pieniędzy podatnikowi przez fiskusa. Dochód z tytułu pracy za granicą otrzymywany od polskiego pracodawcy Co do zasady, pracownik przebywający w delegacji za granicą, którego zarobki wypłacane są bezpośrednio z Polski przez pracodawcę, który nie korzysta z zagranicznego zakładu usytuowanego w państwie, do którego pracownik został delegowany, podatek będzie płacił wyłącznie w Polsce. Jeżeli jednak delegacja będzie dłuższa aniżeli 182 dni w danym roku, wówczas organy skarbowe państwa obcego mogą opodatkować zarobki oddelegowanego pracownika. Z kolei, jeśli wynagrodzenie pracownika oddelegowanego wypłaca zakład zagraniczny, albo jeżeli pracodawca oddelegowany jest do pracy u zagranicznego pracodawcy i ten dokonuje wypłat wynagrodzenia – dochód pracownika zostanie opodatkowany również za granicą. W tej sytuacji dojdzie do podwójnego opodatkowania podatnika pracującego za granica w ramach delegacji. Praca z Polski na rzecz zagranicznego pracodawcy W przypadku kiedy obywatel Polski wykonuje pracę zdalną na terenie Polski dla zagranicznego pracodawcy, podatek płatny będzie jedynie w Polsce. Decydując się na taką metodę zarobkowania, pracownik musi sam zadbać o wpłatę zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Polski pracownik w takiej sytuacji nie może liczyć na otrzymanie PITu-11. Samodzielnie musi wyliczyć i wykazać przed fiskusem  otrzymane wynagrodzenie. [uwaga]Czytaj też:  Odroczenie terminu do złożenia zeznania PIT-36[/uwaga] Rozliczanie w Polsce wynagrodzenia uzyskanego za granicą Dochód uzyskany za granicą należy rozliczyć w Polsce. Obowiązek ten dotyczy polskich  rezydentów podatkowych. Rezydentami są osoby, które: posiadają w Polsce centrum interesów życiowych, lub przebywają na terytorium Polski dłużej niż 182 dni w roku. Rezydenci podatkowi dochód uzyskany za granicą rozliczają w zależności od umowy międzynarodowe podpisanej przez Polskę z tym obcym państwem. Zasadniczo wyróżniamy: metodę zwolnienia z progresją; metodę proporcjonalnego odliczenia Metoda zwolnienia z progresją Osoba która osiągnęła dochód opodatkowany za granicą, zostanie zwolniona przez Polskę z opodatkowania. W takiej sytuacji dochody uzyskane w Polsce sumuje się z dochodami uzyskanymi za granicą. Następnie od sumy tych dochodów oblicza się “hipotetyczny” podatek według obowiązującej w danym roku skali podatkowej. Później ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów. Ustaloną stopę procentową stosuje się do dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce. Metoda proporcjonalnego odliczenia          Dochody uzyskane za granicą podlegają opodatkowaniu w Polsce, przy czym podatek zapłacony za granicą jest zaliczany na poczet podatku należnego w Polsce, tj. do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie. Przy tej metodzie dochody uzyskane za granicą łączy się z dochodami krajowymi. Od sumy tych dochodów oblicza się podatek według obowiązujących w Polsce przepisów. Następnie od tak obliczonego podatku odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu za granicą. Odliczenie to nie może przekroczyć tej części podatku, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie. Wyliczony podatek pomniejsza się o ulgę abolicyjną Czy każdy obywatel Polski musi rozliczać się z polskim fiskusem? Nie każda osoba pracująca za granicą ma obowiązek rozliczyć się w Polsce. Nie muszą tego dokonywać osoby, które przeniosły swoje centrum interesów życiowych za granicę. Oznacza to, że osoby które na stałe zamieszkały w obcym państwie, zabrał ta, swoje rodziny, zaś do Polki przyjeżdża wyłącznie w celu odwiedzin bądź w czasie urlopu, będą  rozliczać się wyłącznie w kraju swojego zamieszkania. Obowiązek rozliczania się z polskim urzędem skarbowym, nie dotyczy także osób, które dochody uzyskali wyłącznie za granicą, a w Polsce przebywali krócej niż 182 dni.  

19.06.2018 - Radosław Pilarski