Forfaiting – wzór umowy z szerokim omówieniem

Forfaiting jest dwustronną czynnością prawną, polegającą na tym, że jedna ze stron zobowiązuje się do dostarczenia drugiej stronie, określonej wierzytelności, a druga strona zobowiązuje się zapłacić cenę z góry. Umowa forfaitingu zaliczana jest do umów nienazwanych.

Forfaiting możemy rozumieć, jako umowę pośrednictwa w obrocie gospodarczym. Umowa ta polegająca na bezregresowym wykupie przez forfaitera (np. bank lub wyspecjalizowana instytucja), wierzytelności terminowych, powstałych wskutek realizacji kontraktu. Umowa forfaitingu zaliczana jest do umów terminowych, kauzalnych, wzajemnych, konsensualnych oraz odpłatnych.

Umowa forfaitingu nie została wprost uregulowana w polskim prawie. Z racji tego umowa może być zawarta w dowolnej formie. Zarówno pisemnej, ustanej, jak i dorozumianej. Jednakże ze względu na pewność obrotu, najczęściej zawierana jest w formie pisemnej dla celów dowodowych.

Strony umowy forfaitingu ponoszą odpowiedzialność na zasadach ogólnych. W związku z brakiem odrębnych regulacji znajdą tu zastosowanie przepisy regulujące odpowiedzialność kontraktową oraz deliktową.

Strony umowy

Stronami umowy forfaitingu są przedsiębiorca (sprzedawca) oraz forfaiter.

• Przedsiębiorca (sprzedawca), tj. podmiot prowadzący działalność gospodarczą w celach zarobkowych. Przedsiębiorca w ramach umowy dokonuje na rzecz forfaitera przelewu wierzytelności przyszłych przysługujących mu z tytułu umowy pomiędzy nim a nabywcą. Przedsiębiorca jest zobowiązany przenieść prawa do wierzytelności na forfaitera, a także przekazać dokumenty związane z prawem do wierzytelności będącej przedmiotem umowy. W wyniku umowy, ww. nabywca, mimo że nie jest stroną umowy forfaitingu, staje się dłużnikiem forfaitera.
• Forfaiter,tj. podmiot nabywający w drodze cesji udokumentowaną wierzytelność pieniężną. Umowy forfaitingu zobowiązuje go do zapłaty ustalonej w umowie ceny, pomniejszonej o wysokość należnej mu prowizji.

Przedmiot umowy

Przedmiotem umowy forfaitingu jest udokumentowana wierzytelność pieniężna. W obrocie gospodarczym najczęściej przedmiotem umowy jest wierzytelność wynikająca z umowy sprzedaży. Dosyć często spotykana jest także cesja wierzytelności objętych akredytywą czy inkorporowanych w wekslu.

Formy forfaitingu

W praktyce wytworzyły się różne rodzaje umowy, możemy wyróżnić takie jak:

• Forfaiting właściwy – zbywca wierzytelności, z chwilą jej sprzedaży, zostaje zwolniony z odpowiedzialności dotyczącej zbywanej wierzytelności, która w całości przechodzi na nabywcę.
• Forfaiting niewłaściwy – nie obciąża nabywcy jakimkolwiek ryzykiem dotyczącym nabywanej wierzytelności. W przypadku gdy dłużnik stał się niewypłacalny, nabyta wierzytelność powraca do zbywcy.
• Forfaiting poszerzony – forfaiter jest obowiązany do spełnienia świadczeń dodatkowych.
• Forfaiting tajny – dłużnik nie zostaje powiadomiony o zawarciu umowy forfaitingowej. 
• Forfaiting otwarty – dłużnik zostaje natychmiast powiadomiony o fakcie zawarcia umowy.
• Forfaiting bezpośredni – w umowie występuje wyłącznie jeden nabywca.
• Forfaiting pośredni – w umowę angażuje się więcej niż jeden nabywca.

Radosław Pilarski

Adwokat oraz doradca restrukturyzacyjny z wieloletnim doświadczeniem w prawie cywilnym, gospodarczym oraz upadłościowym i restrukturyzacyjnym.